Ռոսատոմը ակտիվ մասնակցություն ունեցավ «Աֆրիկյան էներգետիկական շաբաթ» համաժողովում. այն դարձավ միջոցառման ոսկե հովանավորը, ստենդում ներկայացրեց իր հիմնական տեխնոլոգիաները և կազմակերպեց քննարկում Աֆրիկայում էներգետիկ անցման վերաբերյալ: Բացի այդ, համաժողովի մի քանի նիստերում ելույթ ունեցան պետկորպորացիայի ներկայացուցիչները, իսկ «ՏՎԷԼ»-ը (Ռոսատոմի մաս) և հարավաֆրիկյան AllWeld Nuclear and Industrial-ը համագործակցության հուշագիր ստորագրեցին:
Նոյեմբերի 4-ից 8-ը Հարավային Աֆրիկայի մայրաքաղաք Քեյփթաունում անցկացվել է «Աֆրիկյան էներգետիկական շաբաթ»՝ մայրցամաքի ամենամեծ մասնագիտացված համաժողովը: Համաժողովին մասնակցել են ավելի քան 5 հազար մասնակից տարբեր երկրների էներգետիկ ընկերություններից, ներդրումային, պետական կառույցներից։
«Ռոսատոմի մասնակցությունը Աֆրիկյան էներգետիկական շաբաթ–2024-ին ընդգծում է Աֆրիկայի համար կայուն էներգետիկ ապագա կառուցելու մեր հանձնառությունը: Մենք պատրաստ ենք կիսել մեր առաջադեմ տեխնոլոգիաները և փորձը՝ օգնելու մայրցամաքի երկրներին զարգացնել անվտանգ, հուսալի և մաքուր էներգետիկան: Միասին մենք կարող ենք ապահովել Աֆրիկայի բարգավաճումը և պահպանել մոլորակը ապագա սերունդների համար»,- մեկնաբանել է «Ռոսատոմ միջազգային ցանց»–ի ղեկավար Վադիմ Տիտովը։
Ռոսատոմի ստենդի հյուրերը ծանոթացան ռուսական միջուկային տեխնոլոգիաներին. օրինակ, նրանք մեկնեցին Չուկոտկա՝ «Ակադեմիկ Լոմոնոսով» աշխարհի միակ լողացող ԱԷԿ-ով վիրտուալ շրջագայության: Մեկ այլ «ատոմային» վիրտուալ ճանապարհ` դեպի Նովովորոնեժի ԱԷԿ՝ ՋՋԷՌ-1200 ռեակտորներով: Այն ուղեկցվում է ՋՋԷՌ-1200 ատոմակայանների մասին ընդլայնված իրականությամբ ինտերակտիվ հավելվածով: Իսկ նրանք, ովքեր ցանկանում էին նայել երկրի ընդերքը, սենսորային խաղ էին խաղում՝ «արդյունահանելով» ուրան՝ օգտագործելով ստորգետնյա հորատանցքերի տարրալվացման մեթոդը:
«Տեսիլքից դեպի գործողություն. Աֆրիկայի կայուն էներգետիկ անցում կանաչ նորարարության միջոցով» պանելային քննարկման մասնակիցները քննարկեցին, թե ինչպես հավասարակշռել էներգետիկ անվտանգությունը, սոցիալ-տնտեսական զարգացումը և գլոբալ ածխաթթվացման նպատակները: Նրանք խոսեցին աֆրիկյան երկրների էներգետիկ հաշվեկշռի դիվերսիֆիկացման ռազմավարությունների, արտադրված էներգիայի պահեստավորման համակարգերի հետ ինտեգրման, էներգետիկ ենթակառուցվածքների խնդիրների և էներգետիկայի զարգացման ռազմավարությունների մասին։
Իհարկե, քննարկման միջուկը ատոմային տեխնոլոգիաներն էին և ատոմակայանների ստեղծման գործում պետական-մասնավոր համագործակցության կիրառման համաշխարհային փորձը։ «Մենք հավատում ենք, որ միջուկային տեխնոլոգիաները կարող են առանցքային դեր խաղալ մայրցամաքի էներգետիկ անցման գործում: Եվ մենք ուրախ ենք «Էլ-Դաբաա» ԱԷԿ-ի կառուցման մեր փորձը կիսել աֆրիկյան այլ երկրների հետ, քանի որ դիտարկելով այս նախագծի իրականացումը, մենք բոլորս ականատես ենք լինում առաջադեմ էներգետիկ տեխնոլոգիաների հաջող օգտագործմանը՝ կայուն ապագա կառուցելու համար», — ասաց «Էլ-Դաբաա» ԱԷԿ-ի կառուցման ծրագրի ղեկավար Մուհամեդ Սաադ Դվիդդարը:
«Էլ-Դաբաա»-ն, հիշեցնենք, Աֆրիկայում կառուցվող միակ ատոմակայանն է։ Այն բաղկացած է չորս բլոկերից՝ ՋՋԷՌ-1200 ռեակտորներով։ Ռոսատոմը այն կառուցում է 2017 թվականի դեկտեմբերին ուժի մեջ մտած պայմանագրերի համաձայն։ 2024 թվականի նոյեմբերի սկզբին կայանի շինհրապարակ է առաքվել թիվ 4 բլոկի հալոցքի թակարդը։ Նույն թվականի հոկտեմբերին թիվ 3 բլոկում սկսվեց թակարդի իրանի տեղադրումը։ Քիչ ավելի վաղ՝ սեպտեմբերին, թիվ 2 բլոկում սկսվեց ներքին պաշտպանական պարկուճի տեղադրումը։ Նույն ամսին Ռոսատոմի մեքենաշինության ստորաբաժանումը ռեակտորի համար լցրեց «առաջին պողպատը», որն այնուհետ կտեղադրվի թիվ 4 բլոկում, և սկսեց արտադրել ռեակտորային իրանը թիվ 2 բլոկի համար։
«Ռոսատոմը վաղուց ներկա է Աֆրիկայում և կարծում է, որ միջուկային տեխնոլոգիաները նորարարական լուծում է, որը կարող է կարևոր դեր խաղալ աֆրիկյան երկրների զարգացման համար էներգիայի հուսալի, կայուն և մաքուր աղբյուր ապահովելու գործում», — մեկնաբանեց «Ռոսատոմ Կենտրոնական և Հարավային Աֆրիկա» տարածաշրջանային կենտրոնի գլխավոր տնօրեն Ռայան Քոլիերը:
Ֆորումի շրջանակում «ՏՎԷԼ» ընկերության (Ռոսատոմի մաս) միջուկային օբյեկտների շահագործումից հանելու և ռադիոակտիվ թափոնների կառավարման տնօրեն Էդուարդ Նիկիտինը և հարավաֆրիկյան AllWeld Nuclear and Industrial ընկերության (ծառայություններ է մատուցում երկրի էներգետիկ ընկերություններին) գլխավոր տնօրենը Մերվին Ֆիշերը համաձայնագիր են ստորագրել, որը նախատեսում է գիտական, տեխնիկական և առևտրային համատեղ աշխատանք՝ ատոմակայանների և այլ միջուկային և ճառագայթային վտանգավոր օբյեկտների շահագործումից հանելու ուղղությամբ: Համագործակցության հիմնական ոլորտները կլինեն ռադիոակտիվ թափոնների կառավարման ենթակառուցվածքների զարգացումը (վերամշակում, պահեստավորում և հեռացում), անհրաժեշտ սարքավորումների բաղադրիչների նախագծումն ու արտադրությունը:
«Հարավաֆրիկյան գործընկերների հետ հուշագրի ստորագրումը նոր հնարավորություններ է բացում համատեղ նախագծերի իրականացման համար ինչպես Հարավային Աֆրիկայում, այնպես էլ դրա սահմաններից դուրս։ Ռոսատոմը հսկայական փորձ ունի միջուկային օբյեկտների շահագործումից հանելու և ռադիոակտիվ թափոնների կառավարման ոլորտում: Այդ փորձը պահանջված է աշխարհի բոլոր երկրներում, որոնք ունեն ատոմակայաններ, ուրանի արդյունաբերություն կամ հետազոտական ռեակտորներ»,- նշել է Էդուարդ Նիկիտինը։
