Սառցահատներ տարեդարձին
վերադառնալ բովանդակությանը2024 թվականի դեկտեմբերին «Ատոմֆլոտ» -ը նշեց իր 65-ամյակը։ Ընկերությունը հաջողությամբ իրականացնում է տասնամյակների ընթացքում կուտակված փորձը սառցահատների շահագործման, նոր նախագծերի գործարկման և նույնիսկ թանգարանային գործունեության մեջ: «Ատոմֆլոտ» թիմի շնորհիվ Հյուսիսային ծովային երթուղին դառնում է ավելի գրավիչ լոգիստիկայի համար:
Ի շահ առևտրի և գիտության
Ռուսական ատոմային սառցահատների նավատորմը, որը միակն է աշխարհում, աճող ցուցանիշներով մոտեցավ իր 65-ամյակին: «Յակուտիա» ունիվերսալ ատոմային սառցահատը «Ատոմֆլոտ»-ի վերջին համալրումն է, այն հանձնվել է շահագործման դեկտեմբերի 28-ին։
«Մեր ատոմային սառցահատների նավատորմն արդեն ներառում է ութ նավ։ Մինչեւ 2030 թվականը Հյուսիսային ծովիային երթուղու սառցահատների խումբը պետք է հասնի 17 նավի։ Նոյեմբերին ՀԾԵ-ով տարանցման ևս մեկ ռեկորդ է սահմանվել։ Այն գերազանցել է երեք միլիոն տոննան։ Դե, հիմա կարող եմ վստահորեն ասել, որ մենք արդեն հասել ենք նոր մաքսիմումի և սահմանել ենք նոր ռեկորդ այս տարի ՀԾԵ-ի երկայնքով բեռնափոխադրումների ընդհանուր ծավալով»,- ասել է Ռոսատոմի ղեկավար Ալեքսեյ Լիխաչովը։
Հյուսիսային ծովային երթուղու ջրերում անվտանգ նավարկություն ապահովելու համար անհրաժեշտ են նոր սառցահատներ։ Վերջին 10 տարիների ընթացքում արկտիկական այս կարևորագույն երթուղու երկայնքով բեռնափոխադրումները աճել են գրեթե մի կարգով և ամեն տարի նոր ռեկորդներ են սահմանում: 2024 թվականին դինամիկան շարունակվեց։ 2024 թվականին փոխադրվել է գրեթե 37,9 մլն տոննա, 2023 թվականին՝ 36,25 մլն տոննա։
«Յակուտիան»՝ երրորդ սերիակն և չորրորդն է 22220 նախագծի գործարկված սառցահատների շարունակական համարակալման մեջ։ Այս սառցահատները՝ ամենահզորն են աշխարհում, դրանք կարող են հաղթահարել մինչև երեք մետր հաստության սառույցներ։ Դրանց շահագործումն ապահովում են երկու ՌԻՏՄ-200 ռեակտորներ։ Հիշեցնենք, որ Ռոսատոմը նախատեսում է նման ռեակտորների մոդիֆիկացիաներ տեղադրել լողացող և ցամաքային փոքր հզորության ատոմակայաններում։
Եվս երեք սառցահատներ կառուցման փուլում են։ Այսպես, անցյալ տարվա նոյեմբերին գործարկվեց «Չուկոտկա» սառցահատը։ Ավանդույթի համաձայն՝ մինչ արձակումը «մկրտվել» է. կոտրվել է ծովի փրփուրը խորհրդանշող շամպայնի շիշը։
«Սառցահատները ոչ միայն ապահովում են նավարկություն հյուսիսային լայնություններում և բեռներ առաքում դեպի ամենադժվար հասանելի շրջաններ, այլև անհրաժեշտ են Արկտիկայի հետախուզման համար», — հայտարարել է «Չուկոտկայի» «կնքամայրը», «Տաղանդ և հաջողություն» կրթական հիմնադրամի ղեկավար և նախագահ, «Սիրիուս» դաշնային տարածքի խորհուրդի նախագահ Ելենա Շմելևան։ Նա նաև հույս է հայտնել, որ Արկտիկայի գիտական յուրացումը կմնա Ռուսաստանի գիտական և տեխնոլոգիական զարգացման ռազմավարության առաջնահերթություններից մեկը։
Բացի այդ, Պետերբուրգի Բալթյան նավաշինարանում կառուցվում է «Լենինգրադ» (նախագիծ 22220) սառցահատը, իսկ «Զվեզդա» Հեռավոր Արևելյան նավաշինարանում՝ 10510 («Լիդեր») նախագծի գլխավոր ատոմային սառցահատ՝ «Ռոսսիա»։ 2025 թվականին նախատեսված է 22220 նախագծի 6-րդ՝ «Ստալինգրադ» սառցահատի շինարարության մեկնարկը։
«Վստահ եմ, որ ատոմային սառցահատների նավատորմի պահանջարկը տարեց տարի միայն կաճի։ ՀԾԵ-ն դառնում է միջազգային երթուղի։ Մենք ամբողջ աշխարհին ցույց ենք տալիս, որ սա կայուն գործող նավային երթուղի է, թեկուզ դժվար սառցային պայմաններում։ Ես միշտ ասել եմ, որ Արկտիկայի երթուղին ռուսական ճանապարհն է դեպի Հնդկաստան, և եթե մենք ցանկանում ենք ամուր դիրքեր ունենալ Խաղաղ օվկիանոսում և Ասիայում, առանց նման երթուղու զարգացման, Ռուսաստանի համար դժվար կլինի իրականացնել ամենակարևոր տնտեսական և քաղաքական խնդիրներ», — ասաց «Ստրանա Ռոսատոմ» ճուղային պարբերականին տված հարցազրույցում Ռոսատոմի գլխավոր տնօրենի տեղակալ, Արկտիկայի տնօրինության ղեկավար Վյաչեսլավ Ռուկշան:
Զբոսաշրջային հետաքրքրություն
Ատոմային սառցահատների յուրահատկությունը և այն վայրերը, որտեղ նրանք գործում են, մշտապես ապահովում է հետաքրքրություն զբոսաշրջիկների կողմից, այդ թվում՝ օտարերկրյա: Մուրմանսկի (այն քաղաքը, որտեղ տեղակայված է սառցահատների նավատորմը) առանցքային տեսարժան վայրերից է՝ աշխարհի առաջին ատոմային «Լենին» սառցահատը, որն այժմ գործում է որպես թանգարան։ Սառցահատի հիմքի վրա գործում է Արկտիկայի ցուցահանդեսային կենտրոնը։
«Լենինը» շահագործման է հանձնվել 1959 թվականի դեկտեմբերի 3-ին. հենց այս օրվանից է սկսվում «Ատոմֆլոտ»-ի պատմությունը։ 2024 թվականին «Լենին- ծննդյան օրը սառցահատը առաջին անգամ լուսավորվեց՝ կողքերում հյուսիսափայլի կանաչ շողերը, իսկ բնակելի վերնաշենքի վրա՝ ռուսական եռագույնը:
Եվ իհարկե, զբոսաշրջիկների շրջանում մեծ հետաքրքրություն են առաջացնում դեպի Հյուսիսային բևեռ նավարկությունները: 2008 թվականից դրանք իրականացնում է «Հաղթանակի 50 ամյակ» ատոմագնացը ։ 2024 թվականին նման հինգ չվերթ է իրականացվել։ Դրանցից մեկը՝ Ռոսատոմի «Գիտելիքների սառցահատ» նախագծի շրջանակներում։ 15 երկրների տաղանդավոր դպրոցականներ այցելել են Հյուսիսային բևեռ։ «Ես ուրախ եմ, որ 2019 թվականից մեր սառցահատը երեխաների համար բացահայտում է Արկտիկան։ Նախագիծը դարձել է միջազգային։ Մեզ համար կարևոր է բարեկամ երկրների երիտասարդներին ցույց տալ միջուկային սառցահատների նավատորմի հնարավորությունները և Արկտիկայի գեղեցկությունը»,- նշել է Վյաչեսլավ Ռուկշան։
Բեռնափոխադրումներ ՀԾԵ-ով.
37,9 մլն տոննա՝ 2024 թ
36,25 մլն տոննա՝ 2023 թ