Ատոմը «թվերում»
Բաժանորդագրվեք տեղեկագրին
Բաժանորդագրվել
#291Հուլիսի 2025

Աշխարհը մտել է թվայնացման դարաշրջան. առանց ՏՏ լուծումների և նեյրոնային ցանցերի այսօր անհնար է պատկերացնել որևէ բարձր տեխնոլոգիական ոլորտի աշխատանքը: Հայաստանը թվային զարգացումը համարում է կայուն աճի հիմնական ոլորտներից մեկը: «Ռոսատոմը»՝ Ռուսաստանում նորարարական ինտեգրված թվային լուծումների մշակման և ներդրման հիմնական խաղացողներից մեկն է: Պետկորպորացիան իր արտադրանքը առաջարկում է նաև արտասահմանյան գործընկերներին:

Համալիր թվային զարգացման կարևորությունը Հայաստանի համար ընդգծել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ այս տարվա հունիսին Եվրասիական տնտեսական համաժողովում ելույթ ունենալիս. «Մենք համոզված ենք, որ հենց թվայնացումն է, որ նոր հնարավորություններ է բացում տնտեսությունում, պետական կառավարման համակարգում և սոցիալական ոլորտում», — նշել է Նիկոլ Փաշինյանը: Նրա խոսքով, Հայաստանը բաց է միջսահմանային հարթակների և փորձարարական նախագծերի մշակման համար, որոնք թույլ կտան բոլորին ոչ միայն ներդնել առկա տեխնոլոգիաները, այլև մշակել իրենց սեփական հետաքրքիր և արդյունավետ լուծումները:

Ամռան սկզբին «Ռոսատոմը» «Ռուսաստանի թվային արդյունաբերություն» համաժողովում ցուցադրեց իր լուծումները արտադրանքի կյանքի ցիկլի կառավարման (PLM) և բարդ արդյունաբերական օբյեկտների (CAE) նախագծման համար։

«Մեր ուշադրության կենտրոնում է ոչ թե առանձին ծրագրերը, այլ թվային էկոհամակարգը։ Միավորելով ոլորտի առաջատար մասնագետներին՝ մենք ձևավորել ենք ներմուծումը փոխարինող լուծումների ամբողջական շարք միջուկային արդյունաբերության մեջ, ներառյալ PLM համակարգերը, CAE գործիքները և BIM տեխնոլոգիաները (շենքի թվային մոդել — խմբ)։ Մենք ստացացով չենք բավարարվում. մենք կրկնօրինակում ենք մեր լուծումները տարբեր ոլորտներում և առաջարկում ենք փորձված լուծումներ արտասահմանյան գործընկերներին», — ասաց «Ռոսատոմի» գլխավոր տնօրեն Ալեքսեյ Լիխաչյովը։

Արհեստական բանականություն, ավտոմատացում և խելացի քաղաքներ

«Ռոսատոմ»-ի պորտֆելը ներառում է թվային արտադրանք, լուծումներ և ծառայություններ պետության, բիզնեսի և արդյունաբերության համար յոթ առաջնահերթ ոլորտներում՝ «Մաթեմատիկական մոդելավորում և ԳՀՓԿ», «Ձեռնարկությունների և արտադրության կառավարում», «Թվային ենթակառուցվածքներ», «Խոշոր ինժեներական օբյեկտների շինարարության կառավարում», «Տեղեկատվական և ֆիզիկական անվտանգություն», «Քաղաքային ծառայությունների և գործընթացների թվայնացում», «Համակարգային ինտեգրում և ծրագրային ապահովման մշակում»։

ՍԱՐՈՒՍ արտադրանքի ամբողջական կյանքի ցիկլի համակարգը մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում արտասահմանյան գործընկերների շրջանում: «Ռոսատոմ»-ի ձեռնարկություններում ՝ հաջողությամբ աշխատում է Атом.РИТА՝ ռոբոտացված բանականլ տեխնոլոգիական օգնական: Հարթակը նախատեսված է բիզնես գործընթացները ավտոմատացնող ծրագրային ռոբոտներ մշակելու և կառավարելու համար:

Արհեստական բանականության ոլորտում հայտնի մշակումներն են Атом.Поиск -ը (տարբեր ձևաչափերի փաստաթղթերի միջոցով կորպորատիվ տեղեկատվական համակարգերում տեղեկատվություն որոնելու ծրագիր) և Атом.Око -ն (փաստաթղթերի ճանաչման, վերլուծության և մշակման լուծում):

«Մեկ այլ թվային արտադրանք, որը կարող է նաև հետաքրքրություն ներկայացնել արտասահմանյան երկրների համար՝ «Մաթեմատիկական մոդելավորում և ԳՀՓԿԱ»: Այս թվային լուծումները թույլ են տալիս կատարել բարդ հաշվարկներ և մոդելավորումներ, որոնք անհրաժեշտ են խոշոր ինժեներական օբյեկտների նախագծման և կառավարման համար: Սա հատկապես հետաքրքիր կլինի զարգացող երկրների համար, որոնք ունեն շինարարության և էներգետիկայի ոլորտում հավակնոտ նախագծեր», — նշում է Պետական կառավարման համալսարանի նորարարությունների կառավարման ամբիոնի դոցենտ Վիկտորիա Դեգտյարյովան:

«Ռոսատոմ»-ի ՏՏ-լուծումների պատվիրատուները առաջատար արդյունաբերական, էներգետիկ և նավթագազային ընկերություններ են՝ Ռուսաստանի տնտեսության ռազմավարական ոլորտների առաջատարներ:

Առանձին ուղղությունը՝ «Ռոսատոմ»-ի «Խելացի քաղաքը». քաղաքային միջավայրի թվայնացման ծրագրային և ապարատային հարթակ, որը պարզեցնում է քաղաքապետարանների, վարչակազմերի, կապալառուների, կոմունալ ծառայությունների, տարածաշրջանային վարչությունների և այլ շահագրգիռ կողմերի միջև փոխգործակցությունը: Հարթակը հաջողությամբ ներդրվում է Ռուսաստանի տարածաշրջաններում:

Թվայնացումը վերաբերվում է «Ռոսատոմ»-ի աշխատանքի բոլոր հիմնական ոլորտներին: Այսպիսով, «թվային երկվորյակները»՝ սարքի կամ գործընթացի վիրտուալ պատճենը, օգտագործվում են տարբեր ոլորտներում՝ ատոմակայանների նախագծումից և ճարտարագիտությունից մինչև նոր նյութերի ստեղծում, այդ թվում՝ միջուկային վառելիքի և կոմպոզիտների նոր տեսակների: «Երկվորյակները» թույլ են տալիս բարձրացնել արդյունավետությունը և խնայել ժամանակ արտադրանքի ստեղծման գործում, կրճատել ֆիզիկական փորձարկումների քանակը և, ի վերջո, նվազեցնել վերջնական արտադրանքի արժեքը։

Տվյալների մ՛շակման կենտրոնները (ՏՄԿ) ատոմային առավելությամբ

«Ռոսատոմ»-ը Ռուսաստանի տվյալների մշակման կենտրոնների (ՏՄԿ) շուկայի հիմնական խաղացողներից մեկն է. այն Ռուսաստանի ՏՄԿ-ների առաջատար 5 օպերատորներից մեկն է: Գրեթե տասը տարի առաջ պետկորպորացիան առաջարկեց լուծում, որն այժմ դառնում է համաշխարհային միտում. ատոմակայանների և տվյալների կենտրոնների սիմբիոզ: 2018 թվականից ՏՄԿ-ն գործում է Կալինինի ԱԷԿ-ի մոտակայքում: Կայանը ՏՄԿ-ին մատակարարում է կայուն էներգիա ֆիքսված սակագնով, ինչը ՏՄԿ-ին տալիս է մրցակցային առավելություն:

«Ռոսատոմ»-ի տվյալների կենտրոններ ստեղծելու իրավասության կենտրոնը՝ «Ատոմդատա»-ն է: Այսօր «Ատոմդատա»-ն ունի հինգ բարձր տեխնոլոգիական տվյալների կենտրոն Մոսկվայում, Սանկտ Պետերբուրգում, Թաթարստանում և Տվերի մարզում՝ ավելի քան 93 ՄՎտ ընդհանուր հզորությամբ և ավելի քան 6.5 հազար դարակաշարային տարածքով: Մոտ ապագայում ընկերությունը նախատեսում է մոդուլային տվյալների կենտրոններ տեղակայել ևս երեք ռուսական ԱԷԿ-ներում: «Ռոսատոմ»-ը հետևողականորեն զարգացնում է ենթակառուցվածքը՝ հենվելով ատոմային էներգիայի հետ ինտեգրման եզակի հնարավորությունների վրա։

«Ռոսատոմ»-ի համապարփակ առաջարկը ներառում է տվյալների կենտրոններին էլեկտրաէներգիայով ապահովում (տվյալների կենտրոնի տեղակայումներ ԱԷԿ նախագծում կամ փոքր հզորության ԱԷԿ-ների կառուցում գործող ՏՄԿ-րի մոտ), տվյալների կենտրոնների կառուցում, համատեղակայում (ծառայություն, որի դեպքում հաճախորդը տեղադրում է իր սերվերը և ցանցային սարքավորումները տվյալների կենտրոնում), «ամպային» ծառայություններ (երբ հաճախորդը վարձակալում է հաշվողական հզորություն) և տվյալների կենտրոնների անհատական կառուցում։

Այսպիսով, «Ռոսատոմ»-ը համընթաց է տեխնոլոգիական միտումներին. այն հետևողականորեն զարգացնում է բոլոր հիմնական թվային ոլորտները, հաջողությամբ ներդնում է դրանք իր մոտ և առաջարկում է լավագույն լուծումները ռուսական և արտասահմանյան շուկաներին։