БРИКС платформасына сүйенеміз
мазмұнға оралуАтом технологиясы қазан айында Қазанда өткен БРИКС саммиті тақырыптарының біріне айналды. Ресей, Түркия, Иран және Египет басшылары АЭС-тің құрылысын талқылады, Росатом басшысы Алексей Лихачев Үндістан мен Египеттегі құрылыстарға түсініктеме берді. Сонымен қатар, саммит алдында Росатом қатысқан тар шеңберде мамандандырылған іс-шаралар өтті.
Құрылыс жұмыстары жалғасуда
Ресей мен Түркия Президенттері Владимир Путин мен Режеп Тайып Ердоган «Аккую» АЭС іске асырудағы прогресті талқылады. «Флагмандық бірлескен жоба – «Аккую» бірінші түрік АЭС-інің құрылысы. Жұмыстар барлық төрт энергоблокта тәулік бойы режимде бір уақытта жүргізіледі», – деді Владимир Путин.
Иранның басшысы Масуд Пезешкианмен кездесуде Владимир Путин екі ел басымдықтарының қатарында «Бушер» АЭС айналасындағы ынтымақтастықты атады.
Тағы бір ауқымды жоба — Египеттің «Эль-Дабаа» АЭС құрылысы – Ресей мен Египет президенттерінің талқылау тақырыбына айналды. «Біз 2018 жылы стратегиялық әріптестік туралы келісімге қол қойылғаннан бері, әсіресе ірі жобаларды іске асыру бөлігінде екі жақты қарым -қатынастарымыздың серпінді дамуын жоғары бағалаймыз», – деп атап өтті Египет басшысы Абдель Фаттах Сиси.
Росатом басшысы Алексей Лихачев «Россия-1» телеарнасына берген сұхбатында батыстық санкциялар «Эль-Дабаа» жобасын жүзеге асыруға айтарлықтай әсер етпегенін атап өтті. «Біріншіден, осы жобаны жүзеге асырудағы Египет басшылығының, тіпті Египет халқының еркі соншалықты жоғары екенін батылдықпен айта аламын, біз осындай маңызды ұрпақ мәселесіне қанаттанғанымыз соншалық, -шешімін табамыз», – деп түсіндірді Алексей Лихачев құрылыс барысын. Ол сондай-ақ Үндістандағы «Куданкулам» АЭС салу перспективаларын атап өтті: «Екі блок өнеркәсіптік форматта жұмыс істейді, екі блок дайындықтың жоғары дәрежесінде, 2025-2026 жылдары іске қосу рәсімдерін күтеміз».
Ядролық платформа
Саммит басталардан бір апта бұрын БРИКС-ке мүше елдердің ірі бейінді компаниялары мен ұйымдарының басшылары әлемдік атом саласы үшін маңызды бастама – атом энергетикасы бойынша жаңа платформаны талқылады. Жаңа бірлестіктің мәнін: «Бірлестіктің барлық дерлік мемлекеттерінде ядролық энергетика саласындағы жобалар іске асырылуда. Бүгінгі таңда БРИКС-тің көптеген мүшелері халықаралық ядролық нарықтың технологиялық драйверлері болып табылады. Сондықтан біз БРИКС Атом платформасы шеңберінде ядролық технологияларды дамыту мен енгізуді қолдайтын компаниялардың ерікті альянсын, кәсіби атом қауымдастықтарының және КЕҰ күштерін біріктіруді ұсынамыз», – деп түсіндірді Алексей Лихачев.
Платформаның негізгі мақсаты – БРИКС және БРИКС+ нарықтарында бейбіт мақсатта ядролық технологияларды энергетикалық және энергетикалық емес түрде қолдануда үздік практикалар мен озық тәсілдерді дамыту және енгізу, атом жобаларына ынталандыратын механизмдер мен модельдерді дамыту.
Қазір әлемде МАГАТЭ деректері бойынша жиынтық қуаты шамамен 395 ГВт болатын 440 блок жұмыс істейді, жиынтық қуаты 66,1 ГВт болатын тағы 63 блок салынуда. Ресейлік сарапшылардың бағалауы бойынша, 2050 жылға қарай БРИКС елдеріне әлемдік өндіріс пен энергияны тұтынудың кем дегенде жартысы келеді. Атом бірлескен елдердің энергия теңгерімдері үшін үлкен маңызға ие: 2030 жылға қарай АЭС-тің жалпы әлемдік паркі өсімінің кемінде үштен екісін БРИКС елдері қамтамасыз етеді.
Бразилия ядролық саланы дамыту қауымдастығының (ABDAN) бақылау кеңесі төрағасының орынбасары Орпет Пейшоту жаңа платформа шеңберіндегі ынтымақтастық барлық қатысушылар үшін жемісті болатынына сенім білдірді. Мысал ретінде ол Бразилияны келтірді: «Біз ядролық отын циклінің барлық элементтері болатын санаулы елдердің біріміз. Бірақ бізге қолдау қажет, қаржыландыру қажет және біз оларды БРИКС елдерімен ынтымақтастық аясында ала алатынымызды білеміз. Жаңа платформа біз үшін үлкен мүмкіндіктер ашады», — деп атап өтті Орпет Пейшоту.
Басқа бағыттарда
Росатом БРИКС-тің әртүрлі іс-шараларына белсенді қатысады. Сонымен, қазан айында Росатом өкілдері экология және климаттың өзгеруі мәселелері бойынша БРИКС Ғылыми-білім беру конгресіне қатысты. Оның тақырыптарының бірі бейінді мамандарды даярлау болды.
Қыркүйек айында Алексей Лихачев БРИКС VI Жастар энергетикалық саммитінде сөйлеген сөзінде Ресейдің бірлескен елдер энергетикасына қосқан үлесі туралы дәріс оқыды. «Энергияға ауысуды қамтамасыз ету үшін шешілуі тиіс басты мәселе — әлемдік энергия теңгерімін көміртексіз энергетиканың пайдасына өзгерту. Мұнда атом энергетикасы міндетті түрде маңызды рөл атқарады», – деді ол.
Ресей Иннополисінде өткен БРИКС цифрлық форумында байланыс министрлерінің кездесуінде Ресей тарапы болашақ технологиялар университетін — кванттық және биомедициналық технологиялар мен жаңа материалдарды жасайтын халықаралық ғылыми-білім беру орталығын ұсынды. Росатом – университет құрылтайшыларының бірі.
Маусым айында «Атомфлот» Мурманск базасында мұхиттық және полярлық зерттеу аймақтарындағы ынтымақтастық мәселелері бойынша БРИКС жұмыс тобының өкілдерін қабылдады. Кездесуге қатысушылар «ГлавСевморпут» теңіз операциялары штабында болып, атом мұзжарғыштары қолданатын технологиялармен танысып, Солтүстік теңіз жолының экологиялық мониторингі және арктикалық аумақтарды зерттеу бағдарламасын талқылады.
Сол айда ядролық медицина бойынша форум өтті, ал қазан айында бейінді министрлер кездесуінде ядролық медицина бойынша топ құрылды. Оның мақсаты — радиофармпрепараттар өндірісі мен диагностикадағы ынтымақтастықты жақсарту. Росатом іс-шараны ұйымдастырушылардың бірі болды.
Контекст
БРИКС саммитінде климаттық күн тәртібі, инвестициялар, электрондық сауда, азық-түлік қауіпсіздігі және стратегиялық ынтымақтастықтың басқа да мәселелері жоғары деңгейде талқыланды. Владимир Путин технологиялық салада, білім беруде, ресурстарды тиімді игеруде, сауда мен логистикада, қаржы мен сақтандыруда ынтымақтастықты жандандыруға, капитал салымдарының көлемін бірнеше есе ұлғайтуға шақырды және ұлттық экономиканы қолдау үшін БРИКС-тің жаңа инвестициялық платформасын құруды ұсынды