«Росатом» медициналық изотоптар өндірісіндегі әлемдік көшбасшы, ядролық медицинадағы мүмкіндіктері мен ұсыныстарын кеңейтеді, сондай-ақ осы салада басқа елдермен ынтымақтастықты арттырады. Соңғы оқиғалардың қатарында «Биопром-2025» және «Әлемдік атом апталығы» халықаралық форумдарына қатысу және серіктестермен кездесулер бар.
Қазан айының басында Геленджикте өткен «Биопром-2025» форумында «Росатом» «Радиофармацевтикалық дәрілік препараттардың (РФДП) өмірлік цикліндегі реттеу стратегиясы» сессиясын ұйымдастырды. Онда радиофармацевтика саласындағы сарапшылар ядролық медицинаны құқықтық реттеу, ғылыми әзірлемелер трансфері, клиникаға дейінгі және клиникалық зерттеулер жүргізу, жаңа әдістер мен технологияларды қолдану және кадрлар даярлау мәселелерін қарастырды.
Пікірталас модераторы, ғылыми-техникалық ынтымақтастық бағытының жетекшісі — «Росатом» перспективалық бағыттары жөнінде директор Екатерина Чабанның айтуынша, азаматтардың денсаулығын сақтау — Ресей басымдықтарының бірі және ондағы ядролық медицинаның маңызы артып келеді. «Росатом» кәсіпорындары» онкологиялық және басқа ауруларды диагностикалау және емдеу үшін радиоизотоптық өнімдердің кең желісін әзірлеуде. Әлі зерттелуі тиіс көптеген перспективалы радиоизотоптар бар», – деп атап өтті Екатерина Чабан.
Пікірталасқа қатысушылар инновациялық РФДП тіркеудің ресейлік және халықаралық тәжірибесін талқылады. Сонымен, Ресей Федерациясы Денсаулық сақтау министрінің орынбасары Сергей Глаголев инновациялық препараттарды жедел енгізу туралы, оларды клиникалық ұсыныстар мен мемлекеттік кепілдіктер бағдарламасына тез енгізу шарттары туралы айтты, ал «АстраЗенека Фармасьютикалз» компаниясының (Ресей мен Еуразиядағы өкілдіктер) препараттарды тіркеу бөлімінің директоры Екатерина Яковлева жетекші шетелдік фармацевтикалық компаниялар радиофармацевтикадан болашақ нарығын көріп, оны оған үміт артады.
Сессияға қатысушылар сонымен қатар радионуклидті диагностика мен терапияға арналған заманауи әдістер мен препараттардың қолжетімділігін, олардың қамтамасыз етілуін және олардың қауіпсіздігін талқылады.
Қыркүйек айында Мәскеуде өткен World Atomic Week халықаралық форумында әртүрлі елдердің өкілдері ядролық медицина саласында «Росатоммен» ынтымақтастық тәжірибесімен бөлісті.
Қырғызстан Денсаулық сақтау министрлігінің Ядролық медицина орталығын құру жобасының жетекшісі Бақтығүл Сұлтанғазиева кеңес заманында Онкология және радиология институтында ядролық медицина бөлімшесі болғанын, алайда 1990 жылы ол жабылғанын айтты. Содан бері ядролық технологияны қолдана отырып зерттеулер мен емдеу жүргізілмеді. Бірақ ел үшін олар өте қажет, өйткені жыл сайын Қырғызстанда онкологиялық аурулардың 7 мыңға жуық жаңа оқиғасы анықталады және олардың жартысына жуығы бір жыл ішінде өлімге әкеледі. Жағдай 2022 жылы Қырғызстанда «Росатом» және МАГАТЭ-нің көмегімен Ұлттық онкология және гематология орталығында ядролық медицина бөлімшесін ашуға дайындық басталған кезде өзгере бастады. «Росатом» диагностика үшін жиынтықтарды ақысыз ұсынды.
Ядролық медицина бөлімі алғашқы пациенттерді 2024 жылдың маусым айында қабылдады. Содан бері 400-ден астам пациент тексерілді. Келесі қадам – Бішкекте Ядролық медицина орталығын ұйымдастыру. «Бұл циклотроны бар радиофармаптека, GMP-радиофармпрепараттар өндірісі, ПЭТ-сканерлерде және гамма-камераларда молекулалық бейнелеу, сондай-ақ радиоизотоптармен емдеу және тераностика кіретін толыққанды үлкен орталық. Бұнымен біз «Росатом» мемлекеттік корпорациясымен бірге жұмыс істеп жатырмыз», – деді Бақтығүл Сұлтанғазиева. Көмек тек онкологиялық қана емес, сонымен қатар кардиологиялық, эндокриндік және өзге де аурулары бар пациенттерге берілетін болады. «Бұл Қырғызстан халқына медициналық көмек көрсетудің алтын стандарты», — деп атап өтті Бақтығүл Сұлтанғазиева.
Сербияның қатерлі ісікке қарсы қоғамының төрағасы нейрохирург Даница Груичич ресейлік ядролық медицинаның жетістіктеріне таңданғанын айтты. «Бұл әсіресе нейробластомаларға қатысты, өйткені сіздер актиниймен жұмысты бастадыңыздар ғой», — деп бөлісті Груичич. Ол Сербияда диагностика үшін жақсы база бар екенін, бірақ оны дамыту керек, бірақ терапия мүмкіндіктері жеткіліксіз екенін атап өтті. Әзірге Сербияға барлық радиофармпрепараттар импортталуда, алайда елімізде Ресеймен ынтымақтастықта Қырғызстандағы сияқты ядролық медицина орталықтарын ашу мүмкіндігі зерттелуде. «Мені қуантатыны: көптеген жас әріптестер ядролық медицинаны өз мамандығы бойынша таңдайды, бұл оған деген қызығушылықтың артып келе жатқанын көрсетеді. Ядролық медицинаның болашағы бар деп санаймын», – деп қорытындылады Даница Груичич.
Египет Денсаулық сақтау басқармасының төрағасы Ахмед эль-Собки форум аясында ресейлік әріптестерімен ядролық медицина саласындағы инфрақұрылымды жақсартуды талқылағанын айтты. Бұл Египет туралы ғана емес, Африканың басқа елдері де туралы. «Келіссөздер өте сәтті өтуде. Біз осы бағытта «Росатоммен» ынтымақтасамыз деп үміттенеміз», — деді Ахмед эль-Собки.
Бұл мысалдар жаһандық медициналық қоғамдастықтың «Росатомның» және ядролық медицина саласындағы басқа ресейлік бейінді ұйымдардың жетістіктеріне қызығушылығын және осы бағыттағы халықаралық ынтымақтастықтың күшеюін көрсетеді.
