Оңтүстік-Шығыс Азия – Росатом үшін халықаралық ынтымақтастықтың маңызды бағыттарының бірі. Мемлекеттік корпорация Мьянма, Вьетнам және Индонезияны өз мүмкіндіктерімен таныстырады және бірлескен жобаларды пысықтайды. Биылғы жылдың оқиғалары туралы айтамыз.
Индонезия
Бұл ел Росатом технологиясымен белсенді танысуда. Биылғы жылдың наурыз айында мемлекеттік корпорация мамандары қуаты аз атом станцияларын (ҚААС) салудың заманауи технологиялары бойынша семинарға қатысты. Іс-шараны ұйымдастырушылар – Бандунг технологиялық институты және Индонезияның Ұлттық зерттеулер және инновациялар агенттігі. Семинарда Индонезия мемлекеттік органдарының өкілдері қатысушыларға еліміздегі атом энергетикасын дамыту бойынша жаңартылған жоспарларын ұсынды. Росатом өз тарапынан ҚААС референттік технологиялары және өздерінің басқа энергетикалық шешімдері туралы айтты.
Қыркүйек айында Росатом сарапшылары Индонезияда өткен ядролық ғылым мен технологияның жетістіктері жөніндегі халықаралық конференцияға (ICANSE-2024) қатысып, Indonesia Goes Nuclear семинарын өткізді. Әңгіме, атап айтқанда, 2060 жылдан бастап атом энергетикасын Ұлттық энергетикалық жоспарға енгізу туралы болды.
«Ресей 1954 жылдан бастап Индонезияның өте жақсы досы болып қала береді, Индонезияның тұңғыш президенті Сукарноның бастамасымен біз ядролық дәуірге кірдік. 70 жыл бойы біз бірінші атом электр станциясы туралы арманымыздың жүзеге асыруылын күтіп келеміз. 2060 жылға қарай нөлдік шығарындыларға қол жеткізу мақсаттарына жету үшін біз энергия қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін атом генерациясын дамытудан басқа жолды көріп тұрған жоқпыз. Росатомның Индонезиядағы алғашқы АЭС жобасын жүзеге асыру технологиялары мен өндірістік мүмкіндіктері бар», – деп мәлімдеді Индонезияның Зерттеу және инновациялар агенттігінің Басқарушылар кеңесінің мүшесі BRIN және IBEKA қорының басшысы Три Мумпуни.
Осы жылдың қараша айында Индонезиядағы Росатомның елдік кеңсесінің басшысы Анна Белоконева ядролық ғылым, технологиялар және оларды қолдану жөніндегі жыл сайынғы Халықаралық конференцияның пленарлық сессиясында сөз сөйледі (ICONSTA 2024), онда Росатомның атомдық энергетикалық шешімдерін ұсынды және АЭС-тің елдің әлеуметтік-экономикалық және технологиялық дамуына әсер ету перспективалары туралы айтты.
Кейінірек қараша айында Анна Белоконева Росатомның энергетикалық шешімдерін Индонезияның Оңтүстік-Шығыс Сулавеси провинциясы үкіметінің мүшелеріне және Индонезияның ұлттық энергетикалық кеңесіне ұсынды. Кездесуге қатысушылар провинцияда АЭС салу перспективаларын талқылауды жалғастыруға келісті. Онда электр энергиясын тұрақты жеткізу, жер қойнауын пайдалану саласындағы жобаларды дамыту қажет (атап айтқанда – никель кенін өндіру және өңдеу).
Сонымен қатар, Росатом өкілдері Оңтүстік-Шығыс Азиядағы ең ірі электр энергетикалық көрмелерінің бірі – Electricity Connect 2024 көрмесіне қатысты. Онда мемлекеттік корпорация «Ядролық технологиялардың үздік жеткізушісі» номинациясы бойынша марапатталды.
Мьянма
Росатом бұл елде бірнеше жобаларды жүзеге асырады. Олардың ішіндегі ең ірісі -қуаты аз атом станциясының құрылысы. Жобаның құқықтық базасы – Ресей мен Мьянма арасында 2023 жылдың ақпанында жасасқан атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалану саласындағы ынтымақтастық туралы үкіметаралық келісім.
Осы жылдың қыркүйек айында Ресей энергетикалық апталығы алаңында «Росатом» бас директоры Алексей Лихачев Мьянма Одағының Республика одақтас Электрлендіру министрі Ньян Тунмен кездесті. Тараптар ҚААС жобасын іске асыруда қол жеткізілген прогресті оң бағалады.
Осы жылдың тамыз айында Мьянма астанасы Янгонда осы елдегі екінші ғылым фестивалі өтті. Атом технологияларымен жақсы танысу үшін үш күн бойы Мьянма студенттері мен мектеп оқушылары ойнады, жарысты, МИФИ-дің, Росатомның негізгі университетінің жетекші орыс ғалымдарының дәрістерін және Мьянма сарапшыларының қатысуымен атом технологиялары туралы пікірталасты тыңдады.
Росатом мен Мьянма кадрларды даярлауда да ынтымақтасады. Студенттер Мьянмада бакалавриатта оқиды, ал Ресейде магистратураға түседі. Тараптар білім беру қарқындылығы туралы келісті: ресейлік оқытушылар жарты жылда бір рет Мьянмаға келіп, дәрістер оқиды және бейіндік пәндер бойынша емтихандар қабылдайды.
Вьетнам
Бұл елде Росатом Ядролық ғылым және технологиялар орталығын (ЯҒТО) салуды жоспарлап отыр. 2024 жылы ЯҒТО екі рет жоғары деңгейде талқыланды. Маусым айында Алексей Лихачев Вьетнамға Ресей президенті Владимир Путиннің мемлекеттік сапары аясында келді және Ресей-Вьетнам саммиті қарсаңында Вьетнам премьер-министрі Фам Минь Тинмен кездесті. Кездесуде Росатом басшысы Вьетнам премьеріне жобаның динамикасы және атом энергетикасындағы өзара әрекеттестіктің жаңару перспективалары туралы айтты. Сол күні Алексей Лихачев Вьетнамның ғылым және технологиялар министрі Хюинь Тхань Датпен кездесті, онымен ЯҒТО, ғылыми-техникалық ынтымақтастық және Вьетнамның атом өнеркәсібіне кадрлар даярлау мәселелерін талқылады. Келесі күні Вьетнамдағы ЯҒТО жобасын жүзеге асырудың 2027 жылға дейінгі кестесі туралы ведомствоаралық меморандумға қол қойылды.
Хюинь Тхань Датпен екінші кездесу Ресейде қыркүйек айында өтті. Тараптар ЯҒТО құрылысындағы прогресті, Далат ядролық зерттеулер институтын ядролық отынмен қамтамасыз етуді, атомдық және сабақтас мамандықтар бойынша вьетнамдық кадрларды даярлауды және ынтымақтастықты кеңейту мүмкіндіктерін талқылады.
