Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom, Saint Petersburg Ekonomi Forumu’nda (SPIEF 2024) birçok uluslararası anlaşmaya imza atarken, Rosatom yöneticileri de önde gelen ortaklarla görüşmelerde bulundu ve yeni ekonomik bağların kurulmasını değerlendirmek üzere forumun oturumlarına katıldı. Rusya Nükleer Enerji Kuruluşu, benzeri görülmemiş yaptırım baskısına rağmen uluslararası toplumla iş birliğini genişletmeye devam ediyor.

Anlaşmalar

Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev ve Burkina Faso Enerji, Madenler ve Taş Ocakları Bakanı Yacouba Zabré Gouba üç mutabakat zaptına imza attı. Bunlardan ilkini nükleer enerji sektörü için personel eğitimi oluşturuyor. Tarafların imzaladığı anlaşmalar, uzman eğitimine yönelik kurumlar arasındaki ilişkilerin geliştirilmesini, öğretmenler için kısa süreli eğitim kursları ve beceri kazandırma programları düzenlenmesini, eğitim ve akademik literatürün yayınlanmasını ve öğrenci değişimini öngörüyor. Bu düzenlemeler Burkina Faso’da henüz gelişmekte olan nükleer endüstri için personel yetiştirmeyi amaçlıyor.

İkinci mutabakat zaptı ise ülkedeki nükleer altyapının değerlendirilmesini ve geliştirilmesini öngörüyor. Bu çalışmaların UAEA yönergeleri ve Rosatom’un en iyi uygulamalarına uygun olarak yapılması planlanıyor. Üçüncü mutabakat zaptı ise nükleer enerjiye karşı olumlu bir kamuoyu algısı oluşturmayı ve Burkina Faso halkını nükleerin tıp ve tarımda kullanımı da dahil olmak üzere nükleer teknolojinin avantajları konusunda bilinçlendirmeyi hedefliyor.

Rosatom’un enerji mühendisliği bölümü ve Gine Cumhuriyeti’nden ortakları, ülkeye elektrik sağlamak için yüzer güç üniteleri inşa etmek üzere bir niyet anlaşması imzaladı. Taraflar, ülkenin sahada etkinliği kanıtlanmış RITM-200 reaktörleri ile açık deniz üretim tesislerini kullanma olasılığını değerlendirecek ve projenin hüküm ve koşullarını belirleyecek. Enerji Mühendisliği Bölümü Başkan Yardımcısı Vladimir Aptekarev, konuya ilişkin açıklamasında şunları belirtti: “Elektrik sıkıntısı Afrika bölgesi için ürkütücü bir sorun, bu nedenle ortaklarımıza hızlı, güvenilir ve çevre dostu çözümler sunmayı görevimiz biliyoruz. İmzaladığımız anlaşma, küresel toplumun teknolojilerimize gösterdiği yoğun ilginin bir kanıtı.”

Rosatom ve Çinli denizcilik şirketi Hainan Yangpu NewNew Shipping Şti. Ltd, Kuzey Denizi Rotası üzerinden Rusya ve Çin limanları arasında yıl boyunca konteyner hattı kurmak için bir niyet anlaşması imzaladı. Anlaşma, yüksek buz sınıfı konteyner gemilerinin tasarımı ve inşası için iş ortaklığı oluşturulmasını ve Arktik konteyner hattının ortak işletilmesini içeriyor. Rosatom Arktik Kalkınma Konularından Sorumlu Özel Temsilcisi Vladimir Panov konuya ilişkin şunları kaydetti: “Asyalı ortaklarımızın NSR’ye giderek daha fazla ilgi gösterdiklerine tanık oluyoruz. NewNew Shipping şirketi geçen yıl NSR üzerinden 7 sefer düzenledi. Bu yıl bu sayının 12’ye çıkmasını bekliyoruz.”

Görüşmeler

Aleksey Likhachev, Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanı Péter Szijjártó ile bir araya geldi. Péter Szijjártó görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Macaristan yıllardır Rusya Federasyonu ile nükleer konusunda birlikte çalışıyor. Bu iş birliğinden memnunuz. Nükleer enerji olmadan ülkemize güvenli bir şekilde elektrik sağlayamayız” dedi. Bakan, Macaristan’da üretilen elektrik enerjisinin yarısını nükleer enerjinin oluşturduğunu ve ülkenin Paks’taki tek nükleer santralinin nükleer yakıtının Rusya’dan temin edildiğini hatırlatarak “Nükleer yakıta karşı yaptırım uygulanması halinde, bu durum ülkemize güvenli bir şekilde elektrik tedarik edilmesini kesinlikle imkânsız hale getirecektir. Dolayısıyla, yalnızca nükleere yönelik yaptırımları desteklememekle kalmıyor, aynı zamanda ulusal çıkarlarımıza uygun olduğu için Rusya ile nükleer enerji konusunda iş birliğimizi daha da ileriye taşımak istiyoruz” diye konuştu.

Rosatom Genel Müdürü, Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce ile de görüştü. Görüşmede nükleer enerjinin barışçıl kullanımında iş birliği ve lityum segmentinde ortak projeler ele alındı. Aleksey Likhachev, Devlet Başkanı Arce’ye Bolivya’nın El Alto kentindeki Nükleer Araştırma ve Teknoloji Merkezi’nin inşasında kaydedilen ilerleme hakkında bilgi verdi ve tüm tesislerin planlanan süre içinde tamamlanmasının hedeflendiğini vurguladı.

Oturumlar

Rusya-Latin Amerika oturumunda konuşan Rosatom’un bünyesindeki Rusatom International Network şirketinin CEO’su Vadim Titov, Rus nükleer şirketi ile Latin Amerika ülkeleri arasındaki iş birliğinin pek çok farklı alanda geliştiğini belirtti. Vadim Titov, “Rosatom, Latin Amerika’da geniş bir teknoloji ve çözüm yelpazesi sunarak yıllardır faaliyet göstermektedir. Brezilya ve Meksika’daki nükleer güç santrallerine yakıt olarak uranyum tedarik ediyoruz ve enerji sektöründe daha geniş iş birliği olanaklarını değerlendiriyoruz. Ayrıca bir nükleer araştırma ve teknoloji merkezi inşa ettiğimiz ve lityum projeleri üzerinde çalıştığımız Bolivya’da da faaliyet gösteriyoruz” dedi. Nükleer tıp, Rosatom’un Latin Amerika’daki öncelikli faaliyet alanlarından birini oluşturuyor. Geçen yıl Rosatom’un izotop ihracatı, bölge ülkelerine yapılan tedarikler de dahil olmak üzere %15 arttı.

Yeni uluslararası ortaklarla temas kurmak SPIEF’in ana gündem maddelerinden biriydi. Bu, Rosatom’un dünya çapında 60 ülkede faaliyet göstererek ve birçoğunda ulusal ofisler işleterek kapsamlı yetkinlikler ve beceriler kazandığı bir alanı teşkil ediyor. Bu ofislerde çalışanlar ülkedeki faaliyet ortamını öğrenme ve önde gelen paydaşları tanıma imkânı buluyor. Rosatom bu altyapıyı ortaklarıyla paylaşmaya hazır durumda. Rosatom Kalkınma ve Uluslararası İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Birinci Yardımcısı Kirill Komarov, “Teknoloji Ufku: Emtia Dışı İhracat Modelleri” başlıklı oturumda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Kendimizi bireylerin, ulusların ve dünyamızın daha iyi bir yaşam sürmesi için gelişmiş çözümlerin küresel bir entegratörü olarak görüyoruz. İşimizi yalnızca bir iş olarak değerlendirmiyoruz. Bu bizim için her şeyden önce saygı ve eşitliğe dayalı bir iş birliği. Bilgi ve teknolojimizi cömertçe paylaşıyoruz.”

Alexey Likhachev: “Teknoloji ve bilim, üçüncü boyut olan ahlaki değerler olmadan insanlığın temel gelişimi için bir itici güç haline gelmeyecektir. Dünyanın eşitlik fikriyle yönetilmesi gerektiğine inanıyorum; sosyalizm ya da komünizmde uzlaşılan amiyane anlamıyla değil, insanların gelişimi için adil ve eşit koşulların yaratılması ve yeteneklerinin en üst düzeye çıkarılması anlamında. Bu fikir Avrupa, Asya, Afrika ve Rusya’daki gençler için önemli.”