Saint Petersburg, haziran ayı sonunda ilk BRICS Uluslararası Nükleer Tıp Forumu’na ev sahipliği yaptı. Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom ile ortak düzenlenen forum, BRICS ülkelerinden 250’den fazla uzmanı nükleer tıp alanındaki güncel konuları tartışmak üzere bir araya getirdi.

Katılımcıları selamlayan Rusya Başbakan Yardımcısı Tatyana Golikova, radyofarmasötiklerin kullanıldığı tedavi alanları ve ürünlerin uygulanmasına yönelik müşterek yaklaşımlar da dâhil olmak üzere üye ülkelerin nükleer tıbbın geliştirilmesine yönelik ortak bir strateji benimsemeleri gerektiğini ifade etti. Çabaların üç alanda yoğunlaştırılmasını öneren Golikova, BRICS ülkelerinin ilk olarak radyofarmasötiklerin ve ilgili ekipmanların yerli üretimini arttırarak teknolojik egemenliği güçlendirmeleri gerektiğini belirtti. İkinci olarak hem BRICS içinde hem de BRICS dışında nükleer tıp teknolojilerinin teşvik edilmesinin önemine işaret eden Golikova, üçüncü olarak, üye ülkelerin nükleer tıp alanında karşılıklı ticareti arttırmaları gerektiğini ifade etti.

Tatyana Golikova bu hedeflere ulaşmak amacıyla bilimsel ve teknik iş birliği ve yenilikçi radyofarmasötiklerin üretimi konusunda en fazla umut vadeden alanların belirlenmesinin yanı sıra BRICS’in nükleer tıp alanındaki en iyi uygulamalarının derlenip yayımlanması teklifinde bulundu.

Rusya Sağlık Bakanı Mikhail Murashko, en iyi uygulama değerlendirmesinin bu yıl ekim ayında düzenlenmesi planlanan 14’üncü BRICS Sağlık Bakanları Toplantısı’na kadar yayımlanacağını kaydetti. Bakan, “BRICS ülkelerinin girişimleri küresel sağlık hizmetleri sistemi için temel oluşturabilir” diye konuştu. Hazırlanan kitapçık Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Sağlık Örgütü, Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (UAEA) sunulacak.

Mikhail Murashko, radyofarmasötiklerin Rusya Federasyonu Devlet Başkanı tarafından onaylanan öncelikli teknoloji listesine dahil edildiğini söyledi. Federal Kanserle Mücadele Projesi kapsamında Rusya’da her yıl 800 binin üzerinde teşhis amaçlı işlem yürütülüyor. Kamu sağlık sigortası kapsamında yer alan bu işlemler Ruslar için ücretsiz olarak yapılıyor. İzotopların üretiminden kullanıma hazır radyofarmasötiklerin satışına kadar uzanan uçtan uca bir tedarik zinciri oluşturmak amacıyla nükleer eczaneler kuruldu. Hastaların en yeni nükleer tıp çözümlerine erişimini kolaylaştırmak amacıyla Rusya ve Asya Ekonomik Birliği’nde düzenleyici çerçeve değiştirildi. Mikhail Murashko, BRICS ülkelerinin ortak araştırmalar yürütmeleri ve yeni radyofarmasötikler geliştirmeleri tavsiyesinde bulundu.

Rosatom Bilim ve Strateji Genel Müdür Yardımcısı Yury Olenin, nükleer tıbbın Rus nükleer enerji kuruluşu için öncelikli bir iş alanı olduğunu söyledi. Rosatom tıbbi tedavi altyapısı inşa ediyor, tıbbi izotoplar ve radyofarmasötikler üretiyor ve tedarik ediyor, teşhis ve tedaviye yönelik ekipman üretiyor ve tıbbi ürünler için ışınlama çözümleri geliştiriyor. Rosatom özellikle İran’daki izotop tedarikinin %90’ını, Brezilya’dakinin üçte birini, Çin’dekinin %22’sini ve Hindistan’dakinin %13’ünü karşılıyor.

Yuri Olenin, ilaç tedarik zincirleri, klinik öncesi ve klinik deneyler gibi konularda ulusal kuralları birbiriyle uyumlu hale getirmenin önemini de vurguladı.

Rusya Bilimler Akademisi üyesi ve Blokhin Onkoloji Merkezi Klinik Deneysel Radyoloji Enstitüsü Direktörü Boris Dolgushin’in de belirttiği üzere Rusya’nın BRICS ülkelerine nükleer tıp alanında sunabileceği pek çok imkân bulunuyor. Bu imkanlardan ilkini eğitim oluşturuyor, zira bu alanda liderlerden biri olan Rusya, UAEA programları kapsamında eğitim sağlayabilir. İkinci sırada, nükleer reaktörler, hızlandırıcılar ve siklotronları da kapsayan ekipmanlar geliyor.  Üçüncü sırada nükleer malzemeler gelirken son sırada yeni teknolojiler yer alıyor. Örneğin, Blokhin Merkezi’nde bu yılın sonuna kadar faaliyete geçmek üzere bir bor nötron yakalama terapi cihazı kurulacak.

Devlet Çok Disiplinli İleri İhtisas Hastanesi Nükleer Tıp Enstitüsü Müdürü ve Hindistan Nükleer Tıp Derneği Başkanı Prabhu Ethiraj, Hindistan’ın 1970’ten bu yana nükleer tıp alanında müthiş bir büyüme kaydettiğini söyledi. Hindistan’da nükleer tıp kuruluşlarının yaklaşık %80-90’ı özel olma niteliği taşıyor. Prabhu Ethiraj, konuya ilişkin olarak “Bu, nükleer tıpta teknoloji ve yaratıcılığın geliştirilmesi için fırsat sağlar” dedi. Hükümet, nükleer tıp çalışanlarının eğitimini üstleniyor.

Kardiyoloji Hastanesi Nükleer Tıp Bölümü Direktörü ve Brezilya Nükleer Tıp Derneği Başkanı Rafael Lopes de radyofarmasötiklerin kardiyolojide kullanımına değindi. Radyofarmasötiklerin yılda yaklaşık bir milyon tanı işleminin yapılmasını sağladığını belirten Lopes, bu rakamın toplam işlemlerin yarısını oluşturduğunu söyledi. En yaygın prosedürün nispeten kolay ve ucuz olduğundan SPECT olduğunu vurgulayan Lopes, Brezilya’nın önündeki zor hedefin ise radyofarmasötiklerin kullanımını yaygınlaştırmak olduğunu ifade etti. Rafael Lopes, “Hastaların daha uzun ve sağlıklı yaşamaları için nükleer tıp çözümlerini nasıl ekonomik hale getirebileceğimizi birlikte düşünmeliyiz” diye konuştu.

İran’daki Pars Isotope şirketinin CEO’su Mohammadreza Davarpanah, alfa ve beta izotoplarının farklı kombinasyonlarının kullanılmasının gelecek vadettiğini söyledi. Ülke SPECT filosunu iki katına çıkarmayı (şu ana kadar 220’den fazla makine üretildi) ve 60’a kadar PET tarayıcı kurmayı planlıyor. İran, yarısından fazlası tanı amaçlı olmak üzere yaklaşık 60 radyofarmasötik üretiyor. 18 yeni ürün klinik deney ve 11’i de araştırmanın ilk aşamasında bulunuyor. Bu konuda Mohammadreza Davarpanah şunları ifade etti: “Diğer ülkelere araştırma ve geliştirme konusunda yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. Bu çok önemli, zira kanser hepimizin ortak düşmanı.”

Çin, Güney Afrika, Mısır ve Suudi Arabistan’ın önde gelen nükleer tıp kuruluşlarının temsilcileri de forumda deneyimlerini paylaştı.

Forum kapsamında temel radyonüklidlerin üretimi, yenilikler, radyofarmasötiklerin tescili, çeşitli nükleer tıp çözümleri, kardiyoloji ve endokrinolojideki uygulamaları ve diğer konuların ele alındığı 16 oturum düzenlendi. Forumun sonuçları, 22-24 Ekim 2024 tarihlerinde Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenecek BRICS Zirvesi’nde, nükleer tıp tartışmaları için temel oluşturacak.