Ռոսատոմը ատոմակայաններ է կառուցում Թուրքիայում, Բանգլադեշում, Հնդկաստանում, Չինաստանում, Եգիպտոսում, իսկ Հունգարիայում պատրաստվում է առաջին բետոնի լցմանը։ Պատմում ենք, թե ինչ է այժմ կատարվում ամբողջ աշխարհում ռուսական նախագծով ատոմակայանների կառուցման վայրերում։
«Աքքույու» ԱԷԿ (Թուրքիա)
«Աքքույու» ԱԷԿ-ի առաջին բլոկում ավարտվել են միջուկային կղզու հիմնական շինարարական աշխատանքները, սկսվել է գործարկման-կարգաբերման աշխատանքների ակտիվ փուլը։ Ռեակտորային բաժնում մասնագետները ստուգում են սարքավորումները, այնուհետև կսկսվի սառը-տաք գործարկման փուլը, որը ներառում է առաջնային կոնտուրի լվացում, խողովակաշարերի և սարքավորումների հիդրավլիկ փորձարկումներ, տեխնոլոգիական համակարգերի փորձարկում և միջուկային վառելիքի սիմուլյատորների բեռնում ռեակտորի մեջ։
Տուրբինային արտադրամասում տեղադրվել է տանիքը, ընթանում են տուրբոագրեգատի հավաքվման աշխատանքները։ Սկսվել է շրջանառության հիմնական պոմպերի էլեկտրաշարժիչների հավաքումը։ Սառեցման լողավազանը հաջողությամբ անցել է հիդրավլիկ փորձարկումները: Մասնագետները տեղադրում են վերալիցքավորման մեքենա, որը կօգտագործվի վառելիքի բեռնաթափման և բեռնման համար։ Մոտ ապագայում տեղի կունենա ռեակտորային շենքը արտաքին ազդեցություններից պաշտպանող զսպման նախահարձակման համակարգի ճոպանների լարման գործողություն։
№2 բլոկում շինարարներն ավարտում են տուրբինային սրահի տանիքի ֆերմաների տեղադրումը։ Ռեակտորի իրանը տեղադրված է նախագծային դիրքում, ռեակտորի լիսեռը շարված է։ Նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում առանցքային սարքավորումների` գոլորշու գեներատորների, շրջանառության պոմպերի, պաշտպանիչ համակարգերի, ճնշման փոխհատուցման սարքի տեղադրման համար: Այնուհետեւ կսկսվի հիմնական շրջանառության խողովակաշարի եռակցումը։
Երրորդ բլոկի վրա տեղադրվել են ներքին զսպման պատյանների չորս մակարդակ, ռեակտորի խցիկում նախագծային դիրքում տեղադրվել է հենարանային ֆերմա, կառուցվում է ռեակտորի լիսեռը. տեղադրվել են հենարանային օղակը և ֆերմաները: Ռեակտորային իրանի տեղադրումը նախագծային դիրքում նախատեսվում է տարվա երկրորդ կեսին։ Շինարարները կառուցում են ռեակտորի շենքի ուրվագծային պատեր և հերմետիկ գոտի, տուրբինային շենքում նրանք հասել են տուրբոագրեգատի մոնտաժին:
№4 բլոկում տեղադրվել է պաշտպանական պարկուճի առաջին շերտը, տեղադրվել է հալոցքի թակարդ։ Տուրբինային շենքում բետոնացումը հասել է զրոյական մակարդակի։
Շարունակվում է ընդհանուր կայանների շենքերի և շինությունների շինարարությունն ու շահագործումը. արդեն գործում է թարմ միջուկային վառելիքի պահեստարան, բացվել է լայնածավալ սիմուլյատորով ուսումնական կենտրոնի առաջին փուլը, գործում են քիմիական և գազի ու յուղերի լաբորատորիանները։ Ընդհանուր առմամբ, տեղում կառուցվում է մոտ 560 շենք և շինություն։
«Ռուպպուր» ԱԷԿ (Բանգլադեշ)
№1 էներգաբլոկում ավարտվել է ռեակտորի ստուգարքային հավաքումը և տեղադրվում է վերաբեռնման մեքենան։ Շարունակվում է տուրբինի մոնտաժը։ Բլոկի պոմպակայանում մասնագետները տեղադրում են 50 տոննա հզորությամբ ամբարձիչ, տեղադրվում և կարգավորվում են էլեկտրատեխնիկական սարքավորումները, անցկացվում են դրանք միացնող մալուխները։
Երկրորդ էներգաբլոկի ռեակտորային շենքում ավարտվել է արտաքին պաշտպանիչ գմբեթի բետոնացումը և ջերմահեռացման պասիվ համակարգի դեֆլեկտորի տեղադրումը: Աշխատանքներ են տարվում նախալարման համակարգի պաշտպանիչ շերտի ամրանային փունջերի ներարկման ուղղությամբ:
«Էլ-Դաբաա» ԱԷԿ Եգիպտոսում
№1 էներգաբլոկում շինարարները բետոնացնում են ռեակտորի շենքի ստորին հիմքի սալիկը -7250 մ մակարդակի վրա, դրա համար կպահանջվի 7416 խորանարդ մետր բետոն: Ներքին պաշտպանիչ պատյանի (ՆՊՊ) առաջին հարկի տեղադրումը կավարտվի մայիսին։ Տուրբինային կղզու շենքերի վրա շինարարները ամրացնում և բետոնացնում են հիմքի սալը: Ծրագրի համաձայն՝ աշխատանքները կավարտվեն այս տարվա հունիսի վերջին։ Նաև բլոկի տարածքում սկսեցին անցկացվել 3 մ տրամագծով շրջանառության խողովակաշարեր:
Երկրորդ էներգաբլոկում ավարտվել է միջնապատի սալիկի բետոնացումը -14.950 մ մակարդակի վրա: Միջնապատը բաժանում է ռեակտորի շենքի օղակաձև միջանցքի ստորին հարկերը։ Այս աշխատանքների ավարտը թույլ կտա սկսել ուրվագծային պատերի բետոնապատումը և հիմքի ստորին սալիկի ամրացման համար այսպես կոչված «սեղանի» տեղադրումը: Այս աշխատանքները նախատեսվում է ավարտել հուլիսի կեսերին։ Ժամկետից գրեթե մեկ ամիս շուտ շինարարները սկսել են բետոնացնել տուրբինային շենքի հիմքի սալը։
№3 ռեակտորի շենքում նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում հալոցային թակարդի իրանի տեղադրման համար։ Ավարտվել են -10.250 մ բարձրության վրա սեղմված երեսպատման տեղադրման աշխատանքները, շինարարները սկսել են ամրացնել հիմքի սալիկն ու «հալոցքի թակարդի» համար հիմք նախապատրատել։ Կապալառուները՝ հարավկորեացի մասնագետները, սկսեցին ջրամեկուսացում տեղադրել կղզու տուրբինային շենքի հիմքի սալիկի վրա։
Չորրորդ էներգաբլոկում աշխատանքներ են տարվում 16 օբյեկտում։ Ընթացքի մեջ են ռեակտորի շենքի պատերի առաջին հարկի ներկառուցված մասերի ամրացումն ու տեղադրումը, շինարարները բետոնացնում են միջուկային կղզու համակցված հիմքի սալիկի մյուս շենքերը։
«Պակշ-2» ԱԷԿ (Հունգարիա)
Ապրիլին ավարտվեց հալոցքի թակարդի գործարանային ընդունումը, և սկսվեց ռեակտորային իրանի արտադրությունը: Շարունակվում են հողերի ամրացումը և շինմոնտաժային բազայի ստեղծումը։ Տրանսֆորմատորային ենթակայանը դրվել է լարման տակ:
«Կուդանկուլամ» ԱԷԿ (Հնդկաստան)
Երրորդ էներգաբլոկի ռեակտորի շենքում տեղադրվում են առաջնային շղթայի հարակից անվտանգության համակարգերի խողովակաշարեր։ Տուրբինային շենքում ընթանում են №2 ցածր ճնշման գլանի իրանային մասերի հավաքումը, իսկ հիմնական տուրբինային կոնդենսատորում՝ հովացման խողովակների տեղադրումը։
№4 էներգաբլոկի ռեակտորի շենքում շարունակվում են միջուկային կայանքի սարքավորումների տեղադրումը։ Նախագծային դիրքում են տեղադրվել ռեակտորի իրանը և №4 գոլորշագեներատորը։ Մասնագետները պատրաստվում են №3 գոլորշագեներատորի տեղադրմանը։
Հինգերորդ էներգաբլոկի ռեակտորի շենքում նախագծային դիրքում տեղադրվել է հենարանային ֆերմա, հավաքվում և տեղադրվում է ՆՊՊ-ի երկրորդ շերտը։
№6 էներգաբլոկի ռեակտորի շենքում ավարտվել է օղակաձև միջանցքի միջնապատի բետոնացումը, և մասնագետները պատրաստվում են հալոցքի թակարդ տեղադրել։
2024 թվականի հունվար-փետրվար ամիսներին սարքավորումներ են առաքվել Ռուսաստանից և Կորեայից երկու նավով և բեռնարկղերով «Կուդանկուլամ» բլոկերի համար: Առաջիկայում նախատեսվում է սարքավորումներով ևս մեկ նավ տեղափոխել։
«Տյանվան» ԱԷԿ (Չինաստան)
№7 էներգաբլոկում մասնագետները տեղադրում են հիմնական շրջանառության պոմպերը և ռեակտորի մղման օղակը։ Ութերորդ էներգաբլոկում ընթանում են ռեակտորի շենքի գմբեթի եռակցման աշխատանքները։ Մայիսի երկրորդ կեսին շահագործման է հանձնվել բևեռային կռունկը։
«Սյույդապու» ԱԷԿ (Չինաստան)
Երրորդ էներգաբլոկում տեղադրվում է հիմնական շրջանառության խողովակաշարը։ Չորրորդում՝ բևեռային կռունկի տեղադրման նախապատրաստական աշխատանքներ: Վերամբարձ կռունկի տեղադրումը նախատեսված է մայիսի վերջին։
Ինչպես նաև Ռուսաստանում
Կուրսկի ԱԷԿ-2-ի առաջին բլոկում ավարտվում են բաց ռեակտորի անվտանգության համակարգերի փորձարկումները։ Տուրբինային սրահում պատրաստվում են տուրբինային ագրեգատը տեղադրել լիսեռի շրջադարձային սարքի վրա։ №1 էներգաբլոկի հովացման աշտարակի ներքին կողմը ներկել են և անցել են արտաքին կողմին։
№2 էներգաբլոկում պատրաստվում են հեղեղային շահագործման փուլի մեկնարկին։ Ընթացքի մեջ են մղիչ ֆերմայի, ճնշման փոխհատուցիչի, միացնող խողովակաշարի եռակցման և հիմնական վթարային համակարգերի խողովակաշարերի եռակցման աշխատանքները։
