Rosatom Newsletter сәуірдегі шығарылымында біз ядролық медицина саласындағы Росатомның жұмысы – атап айтқанда, боливиялық Ядролық зерттеулер және технологиялар орталығынан радиофармпрепараттарды жеткізуді бастау туралы айттық. Өткен айларда бірден бірнеше оқиғалар болды, олардың жиынтығы тұрақты үрдіс туралы айтуға мүмкіндік береді – әлемдегі радиоизотоптарды жеткізушілердің үздік 3 тізіміне кіретін Росатом ядролық медицина мен медициналық техниканың әлемдік нарығында көшбасшылық орынға ие болу үшін қадамдар жасауда.
Жеткізілімдер
Росатомның ядролық медицина саласындағы маңызды бағыттарының бірі – олардың негізінде медициналық изотоптар мен радиофармпрепараттарды жеткізу географиясы мен номенклатурасын кеңейту. Әлемнің 50 еліне Росатомның изотопты өнімін жеткізетін «В/О «Изотоп» ТМД және азиялық елдердің нарықтарын белсенді игеруде. «Препараттардың сапасы мен номенклатурасы тұрғысынан біз әлемдік трендте тұрмыз, барлық әлемдік көшбасшылармен бір деңгейде келе жатырмыз», – деп атап өтті «Русатом Хэлскеа» компаниясының бас директоры және «Денсаулық технологиялары» дивизионының басшысы Игорь Обрубов.
Өз тарапынан осы мемлекеттердің серіктестері радионуклидтік диагностика және терапия, әсіресе таргетті терапия саласындағы мемлекеттік корпорацияның мүмкіндіктеріне үлкен қызығушылық танытуда. Кейбір мысалдары төменде көрсетілген.
Маусымның соңында «В/О «Изотоп» Беларусь Республикасына технеция-99m ГТ-5К генераторларын жеткізуге арналған «Белфармация» мемлекеттік фармацевтикалық компаниясы жариялаған халықаралық тендердің жеңімпазы атанды. Тендерде «В/О «Изотоп» мұндай генераторлардың еуропалық жеткізушілерімен бәсекелес болды.
Технеций-99m – ядролық медицинада ең көп сұранысқа ие изотоп, оның негізінде нейроэндокриндік және басқа ауруларды анықтау үшін онкологияда, кардиологияда БФЭКТ-да (бір фотонды эмиссиялық компьютерлік томография) диагностикалық ем-шаралардың 80%-дан астамы жүргізіледі.
Келісім-шарттың талаптары бойынша «В/О «Изотоп» 2023 жылғы тамыздан бастап 2024 жылғы шілдеге дейін Беларуське «Л.Я. Карпов ат. ғылыми-зерттеушілік физикалық-химиялық институты» шығарған әртүрлі белсенділіктегі технеций-99m ГТ-5К 900 астам генераторларын жеткізеді. Жеткізулер Беларусь медициналық мекемелерінің технеций-99м генераторларына қажеттіліктерін толығымен қамтамасыз етеді.
«Біз ұзақ уақыт ішінде алғаш рет ресейлік технеций генераторларын Беларусь Республикасына жеткізе алатынымызды мақтан тұтамыз. Бұл біздің елдеріміз арасындағы жоғары технологиялық өнім бойынша тауар айналымын арттырып қана қоймай, ынтымақтастықты жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік береді», -деп атап өтті «В/О «Изотоп» бас директоры Максим Кушнарев.
Сонымен қатар, Игорь Обрубов хабарлағандай, дивизионның мамандары ай сайын белорус әріптестерімен әңгімелеседі. Медициналық орталықтарға арналған жабдықтарды кешенді жеткізу туралы келісімге қол қойылды, радиофармпрепараттарды қолдану бойынша дәрігерлермен дөңгелек үстелдер өткізілуде. Медициналық аспаптар тіркелуде. Көп функционалдық сәулелендіру орталықтары саласында өзара әрекеттесуді кеңейтуге бағытталған қарқынды жұмыс жүріп жатыр. Беларусьтің кейбір өндірушілері өз өнімін стерильдеу үшін ресейлік қуаттылықтарды пайдалануда.
Шілде айында «В/О «Изотоп» Esente Healthcare медициналық өнімдерінің үндістандық дистрибьюторына «Циклотрон» компаниясы шығарған германий-68/галлий-68 (Ge-68/Ga-68) генераторларының бірінші топтамасын жеткізді. Галлий-68 ПЭТ-сканнерлерде онкологиялық аурулардың кең спектрін диагностикалау үшін қолданылады. Әлемде оны қолдана отырып, 100 мыңнан астам диагностикалық ем-шаралар жүргізілуде.
Жаңа келісім-шарттың талаптары бойынша «В/О «Изотоп» Үндістанға осындай 40 генераторларды жеткізеді. «Германий-68/галлий-68 генераторларын жеткізу үндістандық ядролық медицина нарығында Росатомның болуын кеңейтуге жаңа мүмкіндіктер ашады», – деп атап өтті коммерциялық мәселелер жөніндегі «В/О «Изотоп» бас директорының орынбасары Антон Шаргин.
Сондай-ақ, Мемлекеттік корпорация мамандары мамандандырылған көрмелер мен форумдарда ядролық медицина үшін Росатом өнімдерін белсенді түрде жылжытады. Сәуір айындағы шығарылымда біз «Росатом» өкілдерінің Кейптаундағы (ОАР) 12-ші халықаралық таргетті альфа-терапия симпозиумына қатысқаны туралы хабарладық. Ал маусымда Росатом II Панафрикандық көрмесінде және Мысыр астанасы Каирде өткен Africa Health ExCon 2023 конференциясында денсаулық сақтау сегментінде өнімдер қатарын ұсынды. Конференцияда химия ғылымдарының кандидаты Ирина Свято Росатом әзірлеген медициналық техниканың 16 түрі және онкологиялық және жүрек-қан тамырлары ауруларын диагностикалау, емдеу және тераностикалау (бір мезгілде диагностикалау және терапия) үшін Мемлекеттік корпорация шығаратын 11 радиофармпрепараттар туралы баяндады. Росатомның стендінде, атап айтқанда, «Оникс» сызықтық күшейткіші, «Брахиум» брахитерапияға арналған кешені және циклотронды кешендер ұсынылған.
«Тианокс» аспабы – ересектер мен балаларды, оның ішінде жаңа туған нәрестелерді азот оксидімен емдеуге арналған қондырғы көрмеге қатысушылардың үлкен қызығушылығын тудырды. «Русатом РДС» және Med Pharma Group мысырлық компаниясы ғылыми-техникалық ынтымақтастықты дамыту және «Тианокс» көмегімен азот монооксидін қолдануды Мысыр медициналық мекемелер тәжірибесіне енгізу туралы келісімге қол қойды.
Уағдаластықтар
Сондай-ақ, Росатом жақында бірнеше келісімдер жасады, олардың негізінде нақты жобалар дайындалады.
Санкт-Петербург Халықаралық экономикалық форумы аясында «Русатом Хэлскеа» және Zeya & Associates Co мьянмалық компаниясы арасында өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойылды. Құжат денсаулық сақтаудағы энергетикалық емес атом технологияларын дамытуда, атап айтқанда – Мьянмада өнімді иондаушы сәулемен өңдеудің көпфункционалды орталықтарын құруда ынтымақтастықты көздейді. «Ядролық медицина денсаулық сақтау саласының маңызды бөлігі. Озық технологиялар мен дәл диагностиканың арқасында бұл дәрігерлерге емделушілердің өмір сүру сапасын жақсарту арқылы емдеудің барынша тиімді жоспарларын құруға көмектеседі. Ядролық медициналық маңызы болашақта өсуін жалғастырады», – деп атап өтті Zeya & Associates Co. президенті Зея Мон.
«Росатом денсаулық сақтаудағы тапсырмаларды іске асыруға барынша жүйелі түрде қарайды. Ұсынысқа изотоптық кешен, радиофармпрепараттар мен жоғары технологиялық медициналық жабдықтар өндірісі, медициналық бұйымдар мен тамақ өнімдерін иондаушы сәулемен өңдеу және медициналық инфрақұрылымның жеке объектілері кіреді», – деп Игорь Обрубов мәлімдеді.
Еуразиялық үкіметаралық кеңес пен ТМД Үкімет басшылары кеңесі кезінде Росатомның Бас директоры Алексей Лихачев пен Қырғызстанның премьер-министрі Ақылбек Жапаров Мемлекеттік корпорация мен Қырғызстанның денсаулық сақтау министрлігі арасында денсаулық сақтауда атом технологияларын қолдану саласындағы ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойды. Тараптар Қырғызстанда жоғары технологиялық медициналық жобаларды бірлесіп дамытуға уағдаласты. Атап айтқанда, Ұлттық онкология және гематология орталығы негізінде радиофармацевтикалық дәріхана мен молекулалық визуалдау орталығын құру туралы айтып отырмыз.
«Біз қырғыз серіктестерімен бірлесіп, біздің елдеріміздегі адамдардың өмір сүру сапасын арттыруға елеулі үлес қосатын инновациялық технологияларды дамыту мүмкіндігіне қуаныштымыз. Біздің осы бағыттағы жұмысымызға радиофармпрепараттар өндіру, жоғары технологиялық медициналық жабдықтар жеткізу, медициналық инфрақұрылымның жаңа объектілерін құру және кадрлар даярлау кіреді», – деп Алексей Лихачев атап өтті.
Өзбекстанда Росатом Мемлекеттік корпорация осы елде радионуклидті терапия және диагностика орталықтарының желісін дамытады деп келісті. Атап айтқанда, сонау кеңес заманында құрылған циклотронды кешенді ауыстыру болжамдануда.
Арменияда Ереванда ядролық медицина орталығын құру туралы келісімге қол жеткізілді. Нәтижесінде химиотерапия қызметтерін көрсететін, хирургиялық оталар жүргізетін барынша күрделі медициналық кешен құрылуы мүмкін.
Бангладеште Росатом сәулелеу орталығындағы жабдықтарды жаңғыртады, тағы бір осындай орталықты жаңадан құру талқылануда.
Никарагуамен осы жылдың наурыз айында қол қойылған ядролық технологияларды энергетикалық емес пайдалану туралы келісім аясында ядролық медицина және сәулелеу орталықтарын құру туралы келіссөздер жүргізілуде. «Боливиядағы сәтті тәжірибеміз бар. Сонымен қатар, Латын Америкасы елдері бізге тартылуда, олар бізді барынша түсінеді. Сондықтан олар біздің құзыреттерімізді қолдану және дамыту бойынша сөйлесуге дайын», – деп Игорь Обрубов мәлімдеді.
Қазақстан да Росатоммен бірлесіп медициналық мекемелерді дамытуға, радиофармпрепараттарды жеткізуге, сәулелеу орталықтарын құруға мүдделі. «Қазақстан барлық өнімдерімізді қуана қолдануға дайын. Жобаның түпкілікті конфигурациясы туралы айтпас бұрын, біз емделушілердің ағымын, аурушаңдықты мұқият есептейміз, дәрігерлердің дайындығын және белгілі бір дайындықтың қажеттілігін, нормативтік-құқықтық базаның дайындығын бағалаймыз – оны толықтыру немесе түзету қажет болуы мүмкін. Жобалардың барлығы күрделі, оңай жобалар жоқ. Біз пайдалы, барлығына қажет және Росатомнан басқа ешкім жасамайтын бизнес құрамыз», – деп Игорь Обрубов атап өтті.
