Маусым айының соңында Санкт-Петербургте БРИКС елдерінің ядролық медицинасы бойынша бірінші Халықаралық форум өтті. Бірлескен елдердің 250-ден астам өкілі осы саладағы жағдайды талқылады. Форумды бірлесіп ұйымдастырушы ретінде Росатом қатысты.
Қатысушыларды құттықтай отырып, Ресей вице-премьері Татьяна Голикова қатысушы елдерге ядролық медицинаны дамытудың бірыңғай стратегиясын, оның ішінде ауруларды емдеу мен радиофармпрепараттарды (РФП) қолданудың бірыңғай тәсілдерін қалыптастыру қажеттігін мәлімдеді. Ол ядролық медицинаны үш бағытта дамытуды ұсынды. Біріншісі – РФП жеке өндірісін және оларды қолдануға арналған жабдықты дамыту арқылы технологиялық егемендікті арттыру. Екіншісі – ядролық медицина технологиясын БРИКС ішінде ғана емес, басқа елдер арасында да ілгерілету. Үшіншісі -ядролық медицинада өзара сауда айналымын арттыру.
Осы мақсаттарға жету үшін Татьяна Голикова ғылыми-техникалық ынтымақтастық пен инновациялық РФП өндірісіндегі ең перспективалы бағыттарды анықтауды, сондай-ақ БРИКС елдерінде ядролық медицинаны қолдана отырып, ауруларды емдеудің үздік тәжірибелеріне шолу жасауды және жариялауды ұсынды.
Ресейдің Денсаулық сақтау министрі Михаил Мурашко бұл шолуды БРИКС Денсаулық сақтау министрлерінің осы қазан айына жоспарланған 14-кездесуіне дайындау жоспарланғанын айтты. «БРИКС елдерінің бастамалары жаһандық денсаулық сақтау архитектурасының негізі бола алады», – деп атап өтті министр. Брошюра БҰҰ-ға, ДДҰ-ға, Халықаралық қатерлі ісіктерді зерттеу агенттігіне, МАГАТЭ-ге беріледі.
Михаил Мурашко радиофармацевтика Ресей Федерациясы Президентінің жарлығымен бекітілген технологияларды дамытудың басым тізіміне енгенін айтты. Ресейде «Онкологиялық аурулармен күрес» федералды жобасы аясында жылына 800 мыңнан астам зерттеулер жүргізіледі. Олар сақтандыру медицинасы есебінен жабылады және ресейліктер үшін тегін. Радиофармаптекалар жұмыс істейді, онда толық өндірістік тізбек — изотоптар атқарымынан бастап дайын РФП-ға дейін ұйымдастырылған. Ресейде және ЕАЭО шеңберінде ядролық медицинадағы әзірлемелер пациентке тезірек жетуі үшін реттеуші база түзетілді. Михаил Мурашко БРИКС елдеріне бірлесіп зерттеу жүргізуді және РФП құруды ұсынды.
Росатом Бас директорының ғылым және стратегия жөніндегі орынбасары Юрий Олениннің айтуынша, мемлекеттік корпорациясының қызметінде ядролық медицина басымдықтардың бірі болып табылады. Росатом медициналық көмек көрсету үшін инфрақұрылымды дамытады, медициналық изотоптар мен радиофармацевтикалық препараттарды шығарады және жеткізеді, диагностика мен терапияға арналған жабдықтар жасайды, медициналық өнімдерді иондап өңдеуге арналған шешімдер әзірлейді. Атап айтқанда, Росатом Иран изотоптарын жеткізудің – 90% дейін, Бразилияда – үштен бірін, Қытайда – 22%, Үндістанда 13% қамтамасыз етеді.
Юрий Оленин, мысалы, препараттарды жеткізу тізбегін, клиникаға дейінгі және клиникалық зерттеулерді және т.б. реттейтін ұлттық ережелерді өзара үйлестірудің маңыздылығын атап өтті.
Ресей Ғылым академиясының академигі, Н. Н. Блохин атындағы онкология ҰҒМО клиникалық эксперименттік радиология институтының директоры Борис Долгушин атап өткендей, Ресей ядролық медицинада БРИКС елдеріне көп нәрсе ұсына алады. Біріншіден, білім: Ресей, осы саладағы көшбасшылардың бірі, МАГАТЭ бағдарламалары бойынша білім бере алады. Екіншіден, жабдық – ядролық реакторлар, үдеткіштер, циклотрондар. Үшіншіден, ядролық материалдар. Төртіншіден, жаңа технологиялар. Сонымен Блохин атындағы орталықта бор-нейтрон-қармағыш терапияға арналған қондырғы құрастырылуда, осы жылдың соңында ол жұмыс істеуі керек.
Мемлекеттік көпсалалы мамандандырылған госпитальдің ядролық медицина институтының директоры және Үндістан ядролық қоғамының президенті Прабха Этирадж 1970 жылдан бастап Үндістанда ядролық медицинаның күрт өсуі байқалғанын айтты. Бұл саладағы ұйымдардың шамамен 80-90% – жеке меншік. «Бұл ядролық медицинада технология мен шығармашылықты дамытуға мүмкіндік береді», – деп түсіндірді Прабха Этерадж. Мемлекет мамандарды оқытуды өз мойнына алды.
Кардиологиялық госпитальдың ядролық медицина департаментінің директоры, Бразилия ядролық медицина қоғамының президенті Рафаэль Лопес РФП-ны кардиологияда қолдану туралы айтты. Бұл жылына шамамен 1 миллион процедураны құрайды – бұл жалпы көлемнің жартысы. Процедуралар ОФЭКТ-те жүзеге асырылады, өйткені бұл арзан және қол жетімді. Ел үшін сын-қатер – ПЭТ-сканерлердің санын көбейту және оларға процедуралар: қымбат рубидий генераторлары қажет. Рафаэль Лопес: «Біз пациенттердің ұзақ және сау өмір сүруі үшін ЯМ технологиясын қаржылық тұрғыдан қалай қолжетімді ету керектігін бірге қарастыруымыз керек», – деп ұсынды.
Ирандық Pars Isotope Company компаниясының бас директоры Мохаммадреза Даварпанах болашақты альфа және бета-сәулеленуі бар изотоптардың әртүрлі комбинацияларын пайдаланудан көретінін айтты. Елде ОФЕКТ паркін екі еселеу (әзірге 220-дан астам аппарат) және 60-қа дейін ПЭТ-сканер орнату жоспарлануда. Елде шамамен 60 РФП өндіріледі, оның жартысынан көбі диагностикалық. 18 жаңа өнім клиникалық зерттеу кезеңінде, 11 – негізгі зерттеу кезеңінде болады. «Біз елдерге әзірлемелер жүргізуге көмектесуге қуаныштымыз. Бұл өте маңызды, қатерлі ісік – бәріміз үшін ортақ жау», – деп қорытындылады Мохаммадреза Даварпанах.
Сондай-ақ, Қытай, Оңтүстік Африка, Египет және Сауд Арабиясы ядролық медицина саласындағы үздік ұйымдардың өкілдері өз тәжірибелерімен бөлісті.
Форум аясында барлығы 16 сессия өтті, онда негізгі радионуклидтер өндірісі, инновациялық әзірлемелер, РФП тіркеу, ядролық медицинадағы түрлі технологиялар, оны кардиология мен эндокринологияда қолдану және басқа да мәселелер талқыланды. Форумның нәтижелері 2024 жылғы 22-24 қазан айында өтетін Қазанда БРИКС саммиті шеңберінде ядролық медицинадағы ынтымақтастық мәселелерін талқылау үшін негіз болады.
