Росатом шілде айының басында Екатеринбургте өткен «Иннопром» халықаралық форумының ең көрнекті қатысушыларының бірі болды. «Партнерство для продвижения на рынки Большой Евразии: побеждаем, объединяя усилия» атты сессияда макроөңір нарықтарындағы әріптестік форматтары талқыланды.
Көптеген компаниялардың күшімен
Бас директордың бірінші орынбасары, Росатомның Даму және халықаралық бизнес жөніндегі блогының директоры Кирилл Комаров АЭС салу кезіндегі жергілікті бизнеспен ынтымақтастық туралы айтты.
Ол Росатомның шетелдік жобаларда жергіліктендірілуінің (жергілікті тауарларды, қызметтерді және жұмыстарды пайдалану) орташа деңгейі 30-40 % құрайтынын атап өтті. «Әрбір атом станциясы жабдықтар мен өнімдердің 50 мыңға жуық атауын құрайды. Ешкім мұның бәрін бір компанияның күшімен жүзеге асырмас. Өнеркәсіп үшін біздің жобаларымыз – көптеген қайта өңдеулерді қамтитын үлкен жоғары технологиялық тапсырысты алу және өте қызықты жұмысқа қатысу мүмкіндігі», – деп тұжырымдады ол.
Соңғы бес жылда Росатомның шағын және орта бизнестен сатып алу көлемі екі есе өсті, биылғы жылдың алдын ала көрсеткіші шамамен 550 миллиард рубльді құрады. АЭС-тің әрбір жобасы орналасқан елінде 3-10 мың жұмыс орнын құрайды. Бұл құрылыс кезеңінде де, блоктың жүз жылға жуық пайдаланылған кезінде де елдің ЖІӨ үшін шамамен 2025 миллиард доллар. «Біз шетелдік нарықтарға ресейлік технологиялардың локомотиві ретінде әрекет етеміз, тек өзіміз үшін ғана қам жемейміз: көптеген кәсіпорындарға айтарлықтай табыс табу мүмкіндігін береміз. Бұл өндіріс мәдениетін біздің қатаң талаптарымызға сәйкес деңгейге көтерудің, өз жұмысшыларымызды оқытудың, бәсекеге қабілетті жоғары технологиялық өнімдерді құрудың бірегей мүмкіндігі. Себебі тек осындай шетелдік бәсекеге қабілеттілік деңгейінде ғана біз өз елімізде де табысты бола аламыз», – деп Кирилл Комаров сеніммен айтты.
Медицина саласындағы Росатоммен ынтымақтастықтың бір мысалы туралы «Медскан» компаниясының негізін қалаушы Евгений Туголуков айтып берді. Росатом компания акцияларының 50%-ын екі кезеңде сатып алды. Евгений Туголуков компанияны тек киттің ықпалымен ғана жүрмей, сонымен қатар оған көмек беріп келе жатқан дельфинмен салыстырды. Кәсіпкердің айтуынша, осылай үлкен компанияның соңынан «жүзу» кіші компанияға көптеген мүмкіндіктер мен артықшылықтар береді – мемлекеттік корпорацияның ядролық медицина мен жабдықтар саласындағы жетістіктерін бірінші болып енгізе алады. Бірақ бұл сіз тыныштала аласыз дегенді білдірмейді. «Бұл үлкен стресстік ынтымақтастық, ол шексіз жалғасуда. Жаңа мүмкіндіктер ашылуда, бірақ олар жұмысты талап етеді», – деп сендірді Евгений Туголуков.
Ресей Федерациясы Өнеркәсіп және сауда министрінің орынбасары Алексей Груздев әлемде жаһанданудың орнына аймақтандыру, яғни әртүрлі бірлестіктер шеңберіндегі серіктестер кооперациясы келгендіктен, Ресей өзара тиімді ынтымақтастықты орнату үшін ШЫҰ, ЕАЭО және БРИКС-тің барлық мүмкіндіктерін іске қосатынын атап өтті. Ол үшін Өнеркәсіп және сауда министрлігі бүкіл әлем бойынша сауда өкілдіктерінің желісін дамытуда. Олардың саны 59, бірақ қосымша аккредиттеудің арқасында Ресей әлемнің 78 еліне қатысады. Соңғы үш жылда жеті сауда өкілдігі ашылды, оның бесеуі – соңғы жылы. Үлкен Еуразияға ғана емес, Африкаға, Латын Америкасына, Оңтүстік-Шығыс Азияға да көңіл бөлінеді.
Тек сауда ғана дамып жатқан жоқ. Тиімді орналасқан және көбінесе арнайы инвестициялық жағдайлары бар индустриалды парктерде бірлескен өндірістер құрылуда. Мұндай жобалар Орталық Азия мен Кавказ елдерінде жүзеге асырылып жатыр. Мүдделі тараптардың қатысуымен жобаларды бірлесіп қаржыландыру үшін бірлескен қорлар құрылады. Бұл механизм кеңейе түспек.
Сонымен қатар, Ресей үздік тәжірибелермен, оқыту тәсілдерімен алмасу платформаларын – БРИКС өнеркәсіптік құзыреттіліктер орталықтарын құруды ұсынады. Мақсаты – бірлестік елдерінің жеткізуші компанияларын ірі интеграциялық жобаларға барынша біріктіру. Бастама UNIDO – БҰҰ-ның өнеркәсіптік даму жөніндегі ұйымы тарапынан барынша қолдау тапты.
Қазақстанның Өнеркәсіп және құрылыс министрінің орынбасары Олжас Сапарбеков пен Әзірбайжан Экономика министрінің бірінші орынбасары Эльнур Алиев еларалық бизнес және өнеркәсіптік кооперация құралдары – арнайы экономикалық аймақтар, индустриялық парктер және инвестициялық қорлар туралы баяндап берді. Түркия Өнеркәсіп және технологиялар министрінің орынбасары Ахмет Йозгатлыгиль Үлкен Еуразия елдеріне сауда байланыстары мен ынтымақтастықты жақсарту қажет деген тұжырыммен келісті және елдің бірегей географиялық жағдайына назар аудара отырып, Түркияның бұл мақсатта қандай мүмкіндіктерін пайдалануға болатынын айтты.
Сессияны қорытындылай келе, Кирилл Комаров серіктестіктердің сәтті болуы үшін бір-бірінің мүдделерін дұрыс түсіну және осы мүдделердегі айырмашылықтарға қарамастан, олардың арасындағы тепе-теңдікті таба білу өте маңызды екенін атап өтті.
Болашаққа көзқарас
Мемлекеттік корпорацияның стендінде келушілер Мемлекеттік корпорацияны дамытудың тоғыз бағытын қамтитын «Болашақтың қаласы» арт-инсталляциясын тамашалады. Бұл жасыл энергетика, экологиялық шешімдер, денсаулық сақтау технологиялары, логистика және көлік, ресурстар мен отын, цифрлық шешімдер, жаңа технологиялар мен материалдар, ғылым және инновация және білім. Сондай-ақ, стендте Росатомның «АтомМайнд» болжамды аналитикасының интеграцияланған жүйесі бар өндірістік желінің макеті орналасқан.
Анықтама
«Иннопром» Екатеринбургте 2010 жылдан бастап жыл сайын өткізіліп келеді. «Иннопром-2024» серіктесі Біріккен Араб Әмірліктері болды. БАӘ-ден форумға 200-ге жуық адам келді, оның ішінде өнеркәсіп және озық технологиялар, сыртқы сауда, халыққа білім беру және озық технологиялар министрлері бар.
