Росатом Қытайда жаңа атом блоктарының құрылысына белсенді араласады. Ресейлік және қытайлық атомшылар басқа бағыттар бойынша ынтымақтасады: жақында қытайлық мамандар радиоактивті қалдықтарды (РАҚ) пайдаланудан шығару және қолдану бойынша ресейлік тәжірибемен танысты.
«Тяньвань» АЭС-інің № 7 және № 8 энергоблоктарының жедел персоналы ресейлік дизайндағы ВВЭР-1200 реакторларымен №7 блокты резервтік басқару пункттерін имитациялайтын толық ауқымды тренажерде жаттығуды бастады.
Тренажерді «Джет» инженерлік-техникалық орталығы (Росатом құрамына кіреді) әзірледі. «Темірдегі» жабдық қытайлық СТЕС компаниясы зауытында жасалған. Бағдарламалық жасақтама жабдыққа жүктелді және сыналды, содан кейін тренажер станцияның оқу орталығына жеткізілді, орнатылды, сыналды және пайдалануға берілді.
Жұмыстар келісімшарттан алты ай бұрын орындалды. Энергия блогының барлық жұмыс режимдерін имитациялайтын математикалық модельдің және технологиялық процестерді басқаратын автоматты жүйедегі бағдарламалық жасақтаманың параллель дамуының арқасында уақытты қысқарту мүмкін болды.
Енді «Тяньвань» операторлары нақты жұмысқа мүмкіндігінше жақын жағдайда оқи алады. Тренажерде олар станцияны қалыпты пайдалану кезінде қажетті әрекеттерді, апаттарға реакцияны, ауысым қызметкерлерінің өзара іс-қимылын пысықтайды. Сондай-ақ тренажерде нұсқаулардың дұрыстығы тексеріледі, аттестаттау және т.б. өткізіледі. Оқытуды «Тяньвань» АЭС-ін басқаратын қытайлық JNPC нұсқаушылары жүргізеді.
Бу генераторлары
15 қазанда Волгодоннанн Қытайға «Сюйдапу» АЭС-інің № 4 энергоблогына үш бу генераторы жіберілді. Бұйымның жиынтық салмағы – 1 мың тонна. Бу генераторларының жолы өзен, теңіз және автожол арқылы өтеді. Бұл осы блок үшін маңызды жабдықтың екінші партиясы. ВВЭР-1200 реакторының корпусы мен бірінші бу генераторы осы жылдың тамыз айының ортасында жіберілді. Басқалары да бар: ресейлік Росатом машина жасаушылары Петрозаводск пен Санкт-Петербургтегі алаңдарда қысым компенсаторын, негізгі айналым құбырын және «Сюйдапу»-ге арналған негізгі айналым сорғы қондырғысын жасайды. Жұмыстар кесте бойынша жүргізілуде, жабдықтар келісімшарт мерзімдеріне сәйкес құрылыс алаңына жөнелтіледі.
«Росатомның Машина жасау дивизионының кәсіпорындары мемлекеттік корпорация шетелде салып жатқан атом станцияларына арналған жабдықтарды өндіруде жоғары қарқын алды. Волгодон, Санкт-Петербург және Петрозаводск қалаларындағы өндірістік алаңдарымыздан болашақ АЭС-тің реакторлық және машина залдарына арналған бұйымдар жөнелтілмейтін кезіне бір ай да өтпейді. Ырғақты тиеу – машина жасаушы-атомшылардың үйлесімді жұмысының нәтижесі және ресейлік атом технологияларының жоғары сапасын растау», – деп атап өтті дивизион басшысы Игорь Котов.
Қытайда, естеріңізге сала кетейік, «Тяньвань» және «Сюйдапу» АЭС-інде әр станцияда ВВЭР-1200 реакторлары бар екі энергоблок салынуда. Ресейлік атом энергоблоктарының қызмет ету мерзімі 80 жылға дейін ұзарту перспективасымен 60 жылды құрайды.
Графиттік РБҚ
Қазан айының соңында Қытайдың қоршаған ортаны қорғау компаниясының (CEPC) мамандары Северск қаласына «Уран-графитті ядролық реакторларды пайдаланудан шығарудың тәжірибелік-демонстрациялық орталығы» («УГР ТДО» АҚ, Росатом құрамына кіреді) өндірістік алаңына графиттік радиоактивті қалдықтарды (РБҚ) пайдаланудан шығару және қолдану тәжірибесімен танысу үшін келді. Қытай экологтары пайдаланудан шығарудың бір тәсілі – «орнында көму» нәтижелерін көрді және Росатомада графит қалауына қалай кешенді инженерлік және радиациялық зерттеу жүргізілетінін білді. Ресейлік сарапшылар графитті қалауды бөлшектеу тәсілдері мен технологияларын және арнайы бағдарламалық-аналитикалық кешендер қолданылған сәулеленген графиттің радиациялық сипаттамаларын анықтау бойынша зерттеу нәтижелерін көрсетті.
Сондай-ақ сапар барысында тараптар РБҚ қайта өңдеу кешендеріне арналған жабдықтарды жобалау, салу және жеткізу тәжірибесімен алмасты және одан әрі ынтымақтастықты талқылады.
«Қытайлық серіктестермен біз ядролық отын циклінің соңғы сатысында көптеген бағыттар бойынша белсенді диалог жүргіземіз. Біздің елдеріміздің осы саладағы ынтымақтастығы әлемдік атом энергетикасын дамытудың ұзақ мерзімді трендтерін белгілейді және озық практикалар мен технологияларды енгізуге ықпал етеді», – деп атап өтті «ТВЭЛ» АҚ РАҚ пайдаланудан шығару және оны қолдану жөніндегі директоры Эдуард Никитин.
«Бізде сәулеленген графиттің механикалық, радиациялық және термодинамикалық қасиеттерін зерттеуде, графит қалдықтарын қауіпсіз қолдануды негіздеуде және графит қалауын бөлшектеу бойынша шешімдерді пысықтауда үлкен тәжірибеміз бар. Біз ынтымақтастыққа құшағымыз ашық және біздің әзірлемелеріміз шетелдік нарықта сұранысқа ие болатынына сенімдіміз», – деп атап өтті «УГР ТДО» АҚ Бас директоры Сергей Марков.
