Қаңтар айында «Куданкулам» атом электр станциясының құрылыс алаңына №6 блок үшін реактор корпусы әкелінді. Үндістандық Тапсырыс беруші Росатомның қатысуымен ресейлік жоба бойынша екінші және үшінші кезек аясында төрт блок салады, тағы екі АЭС блогы жұмыс істеп тұр. Барлық алты блок – ВВЭР-1000 реакторларымен. Үндістандағы ең үлкен атом құрылысының жаңалықтарымен танысайық.
«Куданкулам» АЭС-інің алтыншы энергоблогы үшін салмағы 320 тонна ВВЭР-1000 реакторының корпусын «Атоммаш» зауыты (Росатомның Машина жасау дивизионына кіреді) жасаған. Кәсіпорын орналасқан Волгодонскіден арнайы автокөліктегі реактор корпусы зауыт айлағына жеткізіліп, өзен кемесіне тиеліп, Новороссийскіге жөнелтілді. Онда ол трюмге орналастырылды, онда ол 11 мың км қашықтықты еңсереді.
«Куданкулам» АЭС әрқайсысы екі блоктан тұратын үш кезектен тұрады. Росатом инжинирингтік дивизионы NPCIL (Үндістанның атом энергиясы жөнінде корпорациясы) бірлесіп төрт энергоблок құрылысын жүргізеді. Бірінші кезектегі екі энергия блогы қазірдің өзінде жұмыс істеп тұр.
№3 блокта құрылыс жұмыстары аяқталуға жақын. Реактор ғимаратында қауіпсіздік жүйелері мен қосалқы жүйелердің құбырларын монтаждау жүргізіледі. Жобалау орындарына қалыпты пайдалану жүйелері мен қауіпсіздік жүйелерінің ТП АБЖ басқару шкафтары орнатылады. Турбина ғимаратында мамандар турбина цилиндрлерінің корпустарын құрастырады. Сонымен қатар алғашқы іске қосу алдындағы жөндеу жұмыстарына дайындық жүріп жатыр. Биылғы жылы блоктың өз қажеттіліктері үшін кернеу беру, тұщыландыру қондырғысын іске қосу және су жинау акваториясын сумен бастыру жоспарланған. Ол үшін уақытша бөгет басқарылатын түрде бұзылады. Мұның бәрі – ағымдағы жылға жоспарланған ашық реакторға құйылу басталар алдындағы дайындық шаралары.
Төртінші блокта қосалқы реактор ғимараты мен турбина ғимараты қарқынды салынуда, реактордың сыртқы қорғаныс қабаты салынуда. Реактор қондырғысының жабдығы қазірдің өзінде жобалау жағдайында тұр, көлік шлюзін құрастыру жүріп жатыр. Биылғы жылдың екінші тоқсанында реактор ғимаратында негізгі айналым құбырын дәнекерлеуді бастау жоспарлануда.
Сонымен қатар Росатом жанармай дивизионы бірінші жанармай жүктемесінен бастап 18 айлық отын циклі бар ВВЭР-1000 реакторларымен үшінші және төртінші энергия блоктары үшін ядролық отын жеткізу келісімшарты аясында жұмыстарды орындайды. Бірінші кезектегі блоктар 12 айлық отын циклінен пайдаланыла бастады, бірақ 2022 жылдан бастап жетілдірілген конструкциядағы отынның енгізілуіне байланысты 18 айлық отын циклына көшті.
Бесінші блокта реактор ғимараты, қосалқы реактор ғимараты және турбина ғимараты салынуда. Биылғы жылы контайнменттің ішкі конструкцияларының қабырғаларын реактор ғимаратының орталық залы жабынының төменгі белгісіне дейін бетондауды аяқтау және реактор корпусын жобалау жағдайына орнату жоспарлануда.
Алтыншы блокта реактор мен турбина ғимараттары, сондай-ақ қосалқы реактор ғимараты салынуда. 2025 жылы реактор шахтасының жабдықтарын монтаждау жоспарлануда: «балқыма тұзағы» корпусы, ферма-консоль және құрғақ қорғаныс. Сонымен қатар сол жылы алтыншы энергоблок үшін төрт бу генераторы жиыны жөнелтіледі.
Бірінші кезектегі блоктарға келетін болсақ, олар 2024 жылы маңызды көрсеткішке қол жеткізді: шілде айында олардың өндірісі 100 миллиард кВт/сағ-тан асты. Жұмыс істеп тұрған блоктар Керала мен Тамил Наду штаттарындағы 50 млн жуық Үнді үй шаруашылығын электр энергиясымен қамтамасыз етеді.
Еске салсақ, №1 блок желіге – 2013 жылдың қазан айында, АЭС №2 блок 2016 жылдың тамыз айында қосылған болатын.
100 млрд кВт/сағ астам – «Куданкулам» АЭС-інің алғашқы екі блогының жиынтық өндірісі
«Куданкулам» АЭС-інің тиімді жұмысы – бұл сыналған жобалау шешімдерін қолдану, сенімді жабдықты пайдалану және құрылыс-монтаж және іске қосу-жөндеу жұмыстарын сапалы орындау нәтижесі. Жобалаудан бастап пайдалануға дейінгі барлық жұмыстар Үнді тапсырыс берушісі мен ресейлік мердігердің тығыз және жан-жақты өзара қарым-қатынасы арқылы орындалады. Әрбір тарап жобаға өз құзыреттерін қосты, нәтижесінде сапа мен технологиялық қауіпсіздіктің жоғары талаптарына жауап беретін технологиялық жағынан күрделі және тиімді өндірістік жоба пайда болды», – дейді АЭС АҚ құрылыс жөніндегі бірінші вице-президенті Алексей Жуков.
«Куданкулам» АЭС – бұл блоктардың бірлік қуаты және жиынтық белгіленген қуаты бойынша Үндістандағы ең үлкен станция. Ол үшін ресейлік конструкторлар бірқатар технологиялық шешімдер сериясын, мысалы, теңіздегі салқындатқыш суды үздіксіз жеткізуге және қоршаған ортаны қорғауға арналған гидротехникалық құрылымдар жүйесін әзірледі.
Росатомның Үндістанмен ынтымақтастығы жалғасуда. Атап айтқанда, Үндістан Премьер-Министрі Нарендра Модидің 2024 жылы Ресейге сапары кезінде мемлекеттік корпорацияның бас директоры Алексей Лихачев оған ҚААС құру кезінде терең оқшаулау мүмкіндігімен кооперация ұсынды.
