Rosatom Newsletter’ın nisan sayısında, başta Bolivya Nükleer Araştırma ve Teknoloji Merkezi’nin radyofarmasötik teslimatlarının başlaması olmak üzere Rosatom’un nükleer tıp alanındaki faaliyetlerini ele almıştık. Son aylarda istikrarlı bir trende işaret eden bir dizi gelişme yaşandı: Küresel radyoizotop tedarikinde ilk 3’te yer alan Rosatom, küresel nükleer tıp ve tıbbi ekipman pazarında lider konuma gelmek için istikrarlı biçimde çalışıyor.
Teslimatlar
Tıbbi izotopların ve bununla bağlantılı radyofarmasötiklerin tedarik coğrafyasını ve yelpazesini genişletmek, Rosatom’un başlıca iş geliştirme stratejilerinden birini teşkil ediyor. Rosatom’un 50 ülkeye izotop ürünleri tedarik eden iştiraki Izotop, BDT ve Asya pazarlarındaki alanını genişletmek için çalışıyor. Rusatom Healthcare CEO’su ve Rosatom Sağlık Teknolojileri Bölüm Başkanı Igor Obrubov, “Radyofarmasötiklerin kalitesi ve çeşitliliği açısından küresel trendleri takip ediyoruz ve diğer küresel endüstri liderleriyle yakın rekabet içindeyiz” dedi.
Söz konusu ülkelerin şirketleri de Rus nükleer şirketinin radyonüklid teşhis ve tedavi, özellikle de hedef tedavi alanındaki becerilerine büyük ilgi gösteriyor. İşte buna birkaç örnek:
Haziran sonunda Izotop, teknesyum-99m jeneratörlerinin tedariki için Belarus’un Belpharmacia şirketinden uluslararası bir ihale kazanarak bu tür jeneratörler üreten Avrupalı üreticileri geride bıraktı.
Teknesyum-99m, onkoloji, kardiyoloji, nöroendokrin ve diğer hastalıklarda SPECT (tek foton emisyon bilgisayarlı tomografi) tanı prosedürlerinin %80’inden fazlasında kullanılan ve çok rağbet gören tıbbi bir izotop olma özelliği taşıyor.
Sözleşmeye göre Izotop, Ağustos 2023’ten Temmuz 2024’e kadar Belarus’a Karpov Fizik ve Kimya Araştırma Enstitüsü’nde üretilen farklı aktivite seviyelerine sahip 900’den fazla teknesyum-99m jeneratörü tedarik edecek. Bu teslimatlar Belarus’taki tıbbi kurumların teknesyum-99m jeneratörü ihtiyacını tamamen karşılayacak.
Izotop’un CEO’su Maxim Kushnarev, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Uzun bir aradan sonra ilk kez Belarus Cumhuriyeti’ne Rus yapımı teknesyum jeneratörleri tedarik etme fırsatını yakaladığımız için gururluyuz. Bu, yüksek teknoloji ürünlerinin sayısını arttıracak ve ülkelerimiz arasındaki iş birliğini yeni bir seviyeye taşıyacaktır.”
Igor Obrubov, Sağlık Teknolojileri birimi temsilcileri ve Belaruslu meslektaşlarının neredeyse her ay toplantı düzenlediğini belirtti. Söz konusu görüşmeler, tıp merkezleri için ekipman tedariki anlaşması, radyofarmasötiklerin uygulanması konusunda doktorlar için düzenli yuvarlak masa seminerleri ve tıbbi cihazlar için resmi kayıt alınmasıyla sonuçlandı. Çok işlevli ışınlama merkezleri konusunda iş birliğini artırmak için yoğun çabalar devam ediyor. Ayrıca, bazı Belaruslu üreticiler ürünlerini sterilize etmek için Rus tesislerini kullanıyor.
Izotop, temmuz ayında Tsyklotron tarafından üretilen germanyum-68/galyum-68 (Ge-68/Ga-68) jeneratörlerinin ilk sevkiyatını Hint tıbbi ürün distribütörü Esente Healthcare’e yaptı. Galyum-68 nükleer tıpta PET taramasıyla çok çeşitli kanserlerin teşhisinde kullanılıyor. Bu izotop kullanılarak dünya çapında her yıl 100 binden fazla teşhis yapılıyor.
Hint şirketle yapılan yeni sözleşme, 40 adet Ge-68/Ga-68 jeneratörünün bir yıl içinde Hindistan’a tedarik edilmesini öngörüyor. V/O Izotop Ticari İşlerden Sorumlu CEO Yardımcısı Anton Shargin, konuyla ilgili olarak “Germanyum-68/galyum-68 jeneratörlerinin teslimatı, Rosatom’un Hindistan nükleer tıp pazarındaki varlığını genişletmek için yeni fırsatlar sunuyor” dedi.
Rus nükleer şirketi ayrıca nükleer tıp ürünlerini özel fuarlarda ve forumlarda tanıtmak için büyük çaba sarf ediyor. Nisan sayımızda Rosatom’un Güney Afrika’nın Cape Town kentinde düzenlenen 12. Uluslararası Hedefe Yönelik Alfa Terapisi Sempozyumu’na katıldığına yer vermiştik. Haziran ayında Rosatom, Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen 2. Pan-Afrika Fuarı ve Konferansı Africa Health ExCon 2023’te sağlık ürünleri serisini sundu. Konferansta konuşan Kimya alanında doktorası bulunan Irina Svyato, Rosatom tarafından geliştirilen 16 tıbbi cihazı ve Rus nükleer şirketi tarafından kanserli ve kardiyovasküler hastalıkların teşhisi, tedavisi ve teranostiği (tedavi ve teşhisin bir kombinasyonu) için sunulan 11 radyofarmasötiği tanıttı. Rosatom’un fuardaki standında diğer ürünlerin yanı sıra lineer parçacık hızlandırıcı Onyx, brakiterapi cihazı Brachyum ve siklotron üniteleri de yer aldı.
Tianox, a device for nitric oxide therapy in adults and children, including newborns, garnered significant interest among the exhibition visitors. Rusatom RDS and the Egyptian company, Med Pharma Group signed an agreement on the scientific and technical cooperation and deployment of Tianox devices and nitrogen monoxide treatment procedures in Egyptian medical institutions.
Anlaşmalar
Rosatom tarafından yakın zamanda imzalanan bir dizi anlaşma, belirli projelerin başlatılması için temel oluşturuyor.
Saint Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu sırasında Rusatom Healthcare ile Myanmarlı Zeya & Associates Co arasında bir mutabakat zaptı imzalandı. Belge, Myanmar’da çok işlevli ışınlama merkezleri kurulması başta olmak üzere, sağlık alanında enerji dışı nükleer teknolojilerin ortaklaşa geliştirilmesini öngörüyor. Zeya & Associates Co. Başkanı Zeya Thura Mon, konuya ilişkin olarak “Nükleer tıp, sağlık sektörünün vazgeçilmez bir unsurudur. İleri teknoloji ve doğru teşhis sayesinde doktorların hastalar için daha etkili tedavi planları geliştirmelerine yardımcı olarak yaşam kalitesinin artırılmasını sağlar. Nükleer tıbbın önemi gelecekte de artmaya devam edecek” dedi.
Igor Obrubov da “Rosatom, sağlık hizmetlerine mümkün olduğunca istikrarlı bir şekilde yaklaşıyor. Sunduğu hizmetler arasında çok çeşitli izotop çözümleri, radyofarmasötik ve yüksek teknolojili tıbbi ekipman üretimi, tıbbi cihazların ve gıda maddelerinin ışınlanması ve tescilli tıbbi altyapı tesisleri bulunmaktadır” diye konuştu.
Geçtiğimiz günlerde düzenlenen Avrasya Hükümetlerarası Konseyi ve BDT Hükümet Başkanları Konseyi’nde Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev ve Kırgızistan Başbakanı Akylbek Zhaparov bir iş birliği memorandumu imzaladı. Memorandum, Rosatom ve Kırgızistan Sağlık Bakanlığı arasında sağlık alanında nükleer teknolojilerin uygulanmasını öngörüyor. Anlaşmaya göre taraflar, Kırgızistan’da yüksek teknolojili tıbbi projeler geliştirmek için çabalarını birleştirecek. Memorandum özellikle Ulusal Onkoloji ve Hematoloji Merkezi’nde bir radyofarmasötik deposu ve bir moleküler görüntüleme merkezi kurulmasını öngörüyor.
Aleksey Likhachev konuya ilişkin olarak, “Ülkelerimizdeki yaşam kalitesinin iyileştirilmesine önemli katkıda bulunan yenilikçi teknolojiler konusunda Kırgız ortaklarımızla çalışma fırsatına sahip olmaktan memnuniyet duyuyoruz. Bu alandaki çabalarımız arasında radyofarmasötik üretimi, yüksek teknolojili tıbbi ekipman temini, yeni tıbbi altyapı tesislerinin oluşturulması ve personel eğitimi yer alıyor” dedi.
Özbekistan ve Rosatom, ülkede bir radyonüklid tedavi ve teşhis merkezleri zinciri kurmak için anlaşmaya vardı. Diğer hususların yanı sıra Rosatom, Sovyet döneminde inşa edilen eski bir siklotron tesisini yenileyecek.
Ermenistan ile de Erivan’da bir nükleer tıp merkezi kurulması konusunda anlaşmaya varıldı. Merkezin sadece nükleer teşhis değil, kemoterapi hizmetleri ve cerrahi operasyonlar da sunacak şekilde çok disiplinli hale gelmesi mümkün.
Bangladeş’te Rosatom bir ışınlama merkezindeki ekipmanı yeniliyor ve sıfırdan başka bir ışınlama merkezi inşa etmek için görüşmeler sürüyor.
Nikaragua ile de bu mart ayında imzalanan enerji dışı nükleer teknoloji uygulama anlaşmasının bir parçası olarak nükleer tıp ve ışınlama merkezleri kurulması için görüşmeler devam ediyor. Igor Obrubov konuyla ilgili olarak, “Bolivya’da başarılı bir örneğimiz var. Ayrıca Latin Amerika ülkeleri bize daha sıcak bakıyor çünkü biz onlar için daha anlaşılırız. Dolayısıyla ürünlerimizin ülkelerinde dağıtılması ve kullanılması konusunda bizimle diyaloga hazırlar” ifadelerini kullandı.
Kazakistan ayrıca tıbbi tesisler geliştirmek, radyofarmasötikler satın almak ve ışınlama merkezleri kurmak için Rosatom ile çabalarını birleştirmekle ilgileniyor. Igor Obrubov, “Kazakistan ürünlerimizin tamamını kullanmaya istekli. Bir projenin şekillendirilmesi tamamlamadan önce, hasta akışlarını ve insidans oranlarını dikkatlice analiz ediyor, doktorların niteliklerini değerlendiriyor, eğitim ihtiyaçlarını belirliyor ve mevcut düzenleyici çerçeveyi değerlendirerek projeye ilaveler yapılması ya da düzenlenmesi gerekip gerekmediğini tespit ediyoruz. Projeler her zaman çok yönlüdür, basit proje yoktur. Karlı ve herkesin ihtiyaç duyacağı ve Rosatom dışında kimsenin kuramayacağı bir iş kuruyoruz” dedi.
