Rosatom iyul oyi boshida Yekaterinburgda bo‘lib o‘tgan xalqaro “Innoprom” forumining eng ko‘zga ko‘ringan ishtirokchilaridan biriga aylandi. “Katta Yevroosiyo bozorlariga chiqishda hamkorlik: kuchlarni birlashtirib muvaffaqiyatga erishamiz” sessiyasida makroregion bozorlarida hamkorlik formatlari muhokama qilindi.
Ko‘plab kompaniyalar sa’y-harakatlari bilan
Rosatomning birinchi bosh direktor o‘rinbosari — Xalqaro biznes va rivojlanish bloki direktori Kirill Komarov AES qurilishi bo‘yicha mahalliy biznes bilan hamkorlik haqida gapirib berdi.
Uning ta’kidlashicha, Rosatomning xorijdagi loyihalarida o‘rtacha mahalliylashtirish darajasi (mahalliy tovarlar, xizmatlar va ishlardan foydalanish) 30 — 40% ni tashkil qiladi. “Har bir atom stansiyasi — bu taxminan 50 ming nomdagi uskunalar va mahsulotlar. Barcha narsalarni bitta kompaniya kuchi bilan ishlab chiqarish imkonsiz. Sanoat uchun bizning loyihalarimiz — bu ko‘plab texnologik jarayonlar bilan ulkan yuqori texnologiyali buyurtma olish va juda qiziqarli ishda ishtirok etish imkoniyatidir,” — deb ta’kidladi u.
So‘nggi besh yil ichida Rosatomning kichik va o‘rta biznesdan xaridlari hajmi ikki baravar oshdi, bu yil uchun dastlabki ko‘rsatkich — taxminan 550 mlrd rubl. Har bir AES loyihasi mamlakatda 3 — 10 mingta ish o‘rni yaratadi. Bu taxminan $20 — 25 mlrd ni tashkil etadi, bu qurilish davrida ham, blokning deyarli yuz yillik ekspluatatsiyasi davomida ham mamlakatning YAIMiga ta’sir ko‘rsatadi. “Biz Rossiya texnologiyalarini chet el bozorlariga olib chiqishning lokomotivi sifatida ishtirok etamiz, nafaqat o‘zimiz haqida qayg‘uramiz: ko‘plab korxonalarga jiddiy daromad keltiramiz. Bu o‘z ishchilarini o‘rgatish, raqobatbardosh yuqori texnologiyali mahsulotlarni yaratish va ishlab chiqarish madaniyatini bizning qat’iy talablarimiz darajasiga ko‘tarish imkoniyatidir. Chunki faqat shunday rejada, xalqaro raqobatbardoshlik darajasida muvaffaqiyatga erishish mumkin va bizning mamlakatimizda ham muvaffaqiyatli bo‘lish mumkin,” — dedi Kirill Komarov.
Rosatom bilan tibbiyot sohasidagi hamkorlikning bir misoli haqida “Медскан” kompaniyasi asoschisi Yevgeniy Tugolukov so‘zlab berdi. Rosatom ikki bosqichda uning aksiyalarining 50% ini sotib oldi. Yevgeniy Tugolukov kompaniyani katta kitning yo‘lida suzayotgan delfin bilan solishtirdi, u nafaqat yo‘lida, balki unga yordam beradi. Uning so‘zlariga ko‘ra, katta kompaniya bilan “suzish” kompaniyaga ko‘plab imkoniyatlar va foyda keltiradi — u davlat korporatsiyasining yadro tibbiyoti va uskunalari sohasidagi ishlanmalarni birinchi bo‘lib joriy qila oladi. Ammo bu butunlay xotirjamlanish kerakligini anglatmaydi. “Bu katta shiddatli hamkorlik ishlari bo‘lib, u abadiy davom etadi. Yangi imkoniyatlar ochiladi, ammo ular ishlashni talab qiladi,” — deb ta’kidladi Yevgeniy Tugolukov.
Rossiya Federatsiyasi sanoat va savdo vazirining o‘rinbosari Aleksey Gruzdev dunyoda globalizatsiyaning o‘rnini regionalizatsiya egallagani, ya’ni turli birlashmalar doirasidagi hamkorlik tufayli Rossiya SHHT, YEOII va BRIKS imkoniyatlaridan o‘zaro foydali hamkorlikni yo‘lga qo‘yish uchun foydalanayotganini ta’kidladi. Shu maqsadda Sanoat va savdo vazirligi butun dunyo bo‘ylab savdo vakolatxonalari tarmog‘ini rivojlantirmoqda. Ularning soni 59 ta, lekin qo‘shimcha akkreditatsiya tufayli Rossiya dunyoning 78 mamlakatida ishtirok etadi. So‘nggi uch yil ichida yettita savdo vakolatxonasi ochildi, ulardan beshtasi o‘tgan yilda ochildi. E’tibor nafaqat Katta Yevroosiyoga, balki Afrikaga, Lotin Amerikasiga va Janubi-Sharqiy Osiyoga ham qaratilmoqda.
Nafaqat savdo rivojlanmoqda. Sanoat parklari bilan qulay joylashgan, aksar maxsus investitsiya sharoitlari bilan birgalikda qo‘shma ishlab chiqarishlar yaratilmoqda — bunday loyihalar Markaziy Osiyo va Kavkaz mamlakatlarida amalga oshirilmoqda. Manfaatdor tomonlar ishtirokidagi loyihalarni birgalikda moliyalashtirish uchun qo‘shma fondlar yaratilmoqda. Ushbu mexanizm kengaytiriladi.
Bundan tashqari, Rossiya BRIKS sanoat kompetensiyalari markazlarini yaratishni taklif qilmoqda — bu eng yaxshi amaliyotlar va o‘qitishni almashish platformalari. Maqsad — qo‘shma davlatlarning kompaniya-ta’minotchilarini yirik integratsiyaviy loyihalarga maksimal darajada integratsiya qilishdir. BMTning Sanoat taraqqiyoti tashkiloti (UNIDO) ushbu tashabbusni faol qo‘llab-quvvatlamoqda.
Davlatlararo biznes va sanoat kooperatsiyasi vositalari — maxsus iqtisodiy zonalar, sanoat parklari va investitsiya fondlari haqida Qozog‘iston sanoat va qurilish vaziri o‘rinbosari Oljas Saparbekov va Ozarbayjon iqtisodiyot vaziri birinchi o‘rinbosari Elnur Aliyev so‘zlab berdi. Turkiya sanoat va texnologiyalar vaziri o‘rinbosari Ahmet Yozgatligil Katta Yevroosiyo mamlakatlarida savdo aloqalari va hamkorlikni yaxshilash kerakligini tasdiqladi va buning uchun Turkiyaning qaysi imkoniyatlaridan foydalanish mumkinligini aytib o‘tdi, mamlakatning noyob geografik joylashuviga e’tibor qaratdi.
Sessiyani yakunlar ekan, Kirill Komarov hamkorlik muvaffaqiyati uchun bir-birining manfaatlarini to‘g‘ri tushunish va ushbu manfaatlar o‘rtasidagi muvozanatni topish juda muhimligini ta’kidladi.
Kelajakka nigoh
Davlat korporatsiyasi stendida mehmonlar davlat korporatsiyasining rivojlanishining to‘qqizta yo‘nalishi aks ettirilgan “Kelajak shahri” deb nomlangan art-installyatsiyani ko‘zdan kechirishdi. Bular: yashil energetika, ekologik yechimlar, salomatlik texnologiyalari, logistika va transport, resurslar va yoqilg‘i, raqamli yechimlar, yangi texnologiyalar va materiallar, fan va innovatsiyalar va ta’lim. Stenda shuningdek, “Rosatom”ning “АтомМайнд” prediktiv analitika tizimi integratsiyalangan ishlab chiqarish liniyasi maketi joylashtirilgan.
Ma’lumot
“Innoprom” har yili 2010 yildan buyon Yekaterinburgda o‘tkazib kelinmoqda. “Innoprom-2024”ning hamkori Birlashgan Arab Amirliklari bo‘ldi. BAAdan forumga sanoat va ilg‘or texnologiyalar, tashqi savdo, shuningdek, xalq ta’limi va ilg‘or texnologiyalar bo‘yicha vazirlar jumladan, 200 ga yaqin kishi tashrif buyurdi.
