Новосибирск химиялық концентраттар зауыты (ТВЭЛ құрамына кіреді) Бразилиялық Electronuclear компаниясына «Ангра» АЭС-ның реакторларын салқындату жүйесінде қолданылатын литий-7 гидроксидін жеткізеді. Жеткізу Бразилия мен Ресей атом өнеркәсібінің ынтымақтастық аясын кеңейтеді.
Изотоптық дайындық
Литий-7 гидроксиді (бұдан әрі – литий-7) – бұл жеңіл, ұсақ кристалды зат, онда литийдің оның изотоптарының қосындысына қатысты атомдық үлесі 99,95%-дан 99,99%-ға дейін (айрықшаламасына байланысты). Литий-7 су-химиялық режимді түзету үшін қысымды су реакторларының бірінші тізбегінің жылу тасымалдағышына қоспа ретінде қолданылады. Сонымен қатар, литий-7 – қысымды су реакторларының жылу тасымалдағышын дайындау үшін қолданылатын ядролық кластың ион алмасу мембраналарын дайындау үшін қолданылатын негізгі компонент.
Литий-7 жеткізу тендеріне қатысуды «Русатом – Халықаралық желісі»( (РХЖ) бастады. Компания Росатомның құрамына кіреді және сыртқы нарықта оның мүддесіне өкілдік етеді. «Мұндай бизнес мүмкіндігі осы өнімді ілгерілету бойынша жұмысымыздың арқасында пайда болды. Біз Бразилияның АЭС операторы Eletronuclear компаниясының мамандарымен байланысып, жаңа өніміміз туралы айтып бердік. Серіктестер бізді дәстүрлі жеткізушілермен қатар оны жеткізуге арналған тендерге қатысуға шақырды. «Росатом Латын Америкасы» аймақтық орталығы мен «Русатом – халықаралық желісі» орталық кеңсесінің үйлесімді ұжымдық жұмысының арқасында біз жеңіске жеттік», – деп мәлімдеді «Росатом Латын Америкасы» аймақтық орталығының бизнесті дамыту жөніндегі менеджері Гонсало Кастильо (Gonçalo Castillo). Жеткізу көлемі – 100 кг-нан артық. Жақын арада келісімшартқа қол қойылады, тапсырыс беруші осы жылдың ішінде литий-7 алады деген болжам бар.
«Росатом – литий өнімдерінің әлемдік нарығындағы жетекші ойыншылардың бірі және сенімді жеткізуші. Новосибирск химиялық концентраттар зауыты 60 жылдан астам уақыт бойы әртүрлі литий қосылыстарын өндіруге маманданған. Кәсіпорында заманауи жоғары технологиялық өндіріс жұмыс істейді, ол тапсырыс берушілердің талаптарына сәйкес жоғары дәрежелі химиялық тазалықты қамтамасыз етеді», – деп мәлімдеді «ТВЭЛ» «Арнайы химия» бизнес-бағытының директоры Михаил Метелкин.
Ынтымақтастықты байыту
Литий-7 жеткізу – Росатомның Бразилияның Атом өнеркәсібімен ынтымақтастығын кеңейту.
Мысалы, өткен жылдың желтоқсан айында «Техснабэкспорттың» Internexco GmbH еншілес компаниясы (Росатом құрамына кіреді) Бразилиялық Industrias Nucleares do Brasil (INB) мемлекеттік компаниясымен 2023–2027 жылдардың ішінде «Ангра» АЭС–ның байытылған уран өніміне деген қажеттілігін толық қамтамасыз ету бойынша келісімшарт жасасты.
Келісімшарт 2022 жылдың тамыз айында өткен ашық халықаралық тендердің нәтижелері бойынша жасалды. Оның жеңімпазы Internexco GmbH болды. Бұл Росатомның байытылған уран өнімдерін жеткізуге арналған алғашқы ұзақ мерзімді келісімшарты. Ол 2019 жылы жасалған ниеттер келісімі нәтижелерінің бірі болды. Келісім шеңберінде тараптар ядролық отын циклі сегментінде бірлескен жобаларды іске асыруды зерделейді.
Сонымен қатар, литий-7 жеткізілімдері изотоптық өнім сегментіндегі ынтымақтастықтың кеңейту болып табылады. Естеріңізге сала кетейік, Мемлекеттік корпорация қазіргі уақытта Бразилияның медициналық изотоптарға деген қажеттілігінің 50%-на дейін қамтамасыз етеді және елдің ядролық медицина қажеттіліктері үшін изотоптық өнімдерді ең ірі жеткізушілердің бірі болып табылады.
Болашақ АЭС-на бағыт
2022 жылдың қыркүйек айында Росатом Бразилиялық ENBPar холдингтік компаниясымен өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Компания Eletronuclear арқылы «Ангра» АЭС-ның жұмысын қадағалайды және гидроэлектроэнергетикалық жобаларды жүргізеді. Сонымен қатар, ол уран өндірумен және ядролық отын өндірумен айналысуды жоспарлап отыр.
Меморандум шеңберінде ENBPar және Росатом үлкен және кіші қуатты АЭС және ядролық отын циклін салу және пайдалану саласында ынтымақтасатын болады. Сонымен бірге, тараптар атом саласы үшін қызмет көрсетуге және өнім жеткізуге бағдарланған компаниялар кластерін қалыптастыру мақсатында технологияларды беру туралы, гидроэлектростанцияларды пайдалану, жөндеу және жаңғырту саласындағы бірлескен жұмыс туралы, сондай-ақ халықтың ақпараттандырылуын арттыру туралы уағдаласты. «Біз Розатомның тәжірибесін пайдаланғымыз келеді, ядролық энергетика саласындағы барлық өндірістік цикл туралы көбірек білгіміз келеді және Бразилияда осы озық тәжірибені енгізгіміз келеді»,-деп мәлімдеді ENBPar Президенті Ней Занелла дос Сантос.
2022 жылдың қарашасында Росатом мен ENBPar өзара әрекеттесуді жалғастырды. Ней Занелла дос Сантос «Атомэкспо» форумының пленарлық отырысында сөз сөйлеп, онда шағын модульдік реакторларды Бразилияның шалғай аудандарында пайдалану келешегі мол екенін айтып өтті. Сондай-ақ, «Ангра» АЭС-ның үшінші блогын аяқтау (пайдалануға беру 2027 жылға жоспарланған) және жаңа блоктар салу еліміздің жоспарында бар. Алдағы 30 жыл ішінде Бразилия тағы 10 ГВт жаңа атом қуатын салады деп болжануда.
«Сонымен қатар, Eletronuclear бізге нарықты зерттеуге қатысуды ұсынды, оның қорытындысы бойынша «Ангра-1» және «Ангра-2» АЭС-на техникалық қызмет көрсету бойынша тендер өткізіледі», – деп қорытындылады Гонсало Кастильо.
Русатом Халықаралы Желісі
Росатомның шетелдегі мүдделеріне өкілдік ететін компания. 14 шетелдік аймақтық орталықтардың, елдік кеңселер мен бизнес-өкілдіктердің желісі ресейлік атом саласының кәсіпорындарына қазіргі заманғы технологиялық көшбасшының халықаралық қызметінің ең жоғары стандарттарына жауап бере отырып, бүкіл әлем бойынша серіктестермен тиімді өзара әрекеттесуге мүмкіндік береді.
«Техснабэкспорт» АҚ (TENEX бренді)
Ядролық отын циклінің (ЯОЦ) әлемдік жетекші жеткізушілерінің бірі. Қызметінің негізгі бағыттары – уран өндіру («Техснабэкспорт» құрамына уран өндіруші Uranium One кіреді), ресейлік кәсіпорындардың уран өнімдерін жеткізу, пайдаланылған ядролық отынмен жұмыс істеу жөніндегі қызметтер және логистикалық қызметтер. Сондай-ақ, «Техснабэкспорт» литий өндіру және биоотын өндіру бойынша жобаларды дамытып келеді.
