Rosatom’un faaliyet gösterdiği ülkelerden biri de Brezilya. Bu yazıda, Rosatom’un izotop tedarik ettiği bir ülke olan Brezilya’da bir nükleer enerji santrali inşa etme ve yerel tarım endüstrisinde nükleer teknolojiyi kullanma olasılığı ele alındı. Geçen ayın en canlı olayı, Rosatom’un rehabilite edilmiş hayvanların yeniden doğaya salınması etkinliğine katılımı oldu.
Ocak 2021’de, Brezilya çevre örgütü Instituto Vida Livre ve Rosatom Latin Amerika Bölgesi çalışanları, doğal yaşam alanlarında kaçak avlanma, kazalar ve diğer insan faaliyetlerinin kurbanı olan hayvanları yeniden doğaya bıraktı. Hayvanlar serbest bırakılmadan önce rehabilitasyona tabi tutuldu. Rosatom Latin Amerika Bölgesi Müdürü Ivan Dybov, “Serbest bırakılma anı çok duygusaldı. Onlar insanlardan çok acı çekmişlerdi. Etkinlikte yer almaktan ve böylece Brezilya’nın sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunmaktan çok memnunuz. Çevrenin korunması Rosatom’un önceliklerinden biridir” dedi.
Instituto Vida Livre, Rosatom’dan mali destek alarak Espaço Vida Livre’yi organize etmeyi planlıyor. Espaço Vida Livre, nadir ve nesli tükenmekte olan türler de dahil olmak üzere 5.000’e yakın vahşi hayvan için özel bir kurtarma ve rehabilitasyon alanı olacak. Hayvanlar doğal yaşam alanlarına dönmeye hazır olana kadar orada tutulacak. Rosatom Latin Amerika Bölgesi, 2021 yılı boyunca Instituto Vida Livre ile işbirliğine devam edeceklerini garanti ediyor.
Rosatom ayrıca Rio de Janeiro’nun en fakir mahallelerinden birinde bir oyuncu grubu olan Os Arteiros’u destekliyor. Os Arteiros geçtiğimiz Ekim ayında, Çocuk Bayramı’na adanmış bir bağış amaçlı oyun olan Amores’in yapımcılığını üstlendi ve performans sergiledi. Oyuncular Cidade de Deus’ta yaşayan çocuklardı. Oyun, insanların aile içi şiddet, suç ve ırkçılıktan muzdarip olduğu gecekondu mahallelerinde klasik edebiyat ve gerçek hayattan hikayelere dayanan bir dizi skeçten oluşuyordu. Oyun internet üzerinden yayınlandı.
Rosatom, Haziran 2020’de, pandeminin ortasında, Cidade de Deus’ta yaşayan 300 aileye dağıtılan yiyecek kutuları ve yüz maskelerini finanse etti. Bir mahalle derneği olan Frente Cidade de Deus’un temsilcisi bir videoda, “Adım João ve ben Frente CDD’yi temsil ediyorum. Sağladığı yardım için Rosatom’a teşekkür etmek istiyorum. Şimdi Cidade de Deus sakinlerine erzak kutuları dağıtıyoruz. Rosatom’a minnettarız ve insanlar aldıkları yardımdan heyecan duyuyorlar” dedi.
Rosatom ayrıca, Santa Catarina, Joinville’deki Bolşoy Tiyatro Okulu’na da destek veriyor. Okul 20 yıl önce Moskovalı deneyimli bale dansçıları tarafından kuruldu. Okul mezunları Bolşoy Tiyatrosu’nda ve birçok Avrupa ve Amerika tiyatrosunda dans ediyor.
Sağlığı destekleyen izotoplar
Brezilya’ya yapılan izotop teslimatları, Rosatom’un ülkede daha iyi sağlık hizmetleri verilmesine ve yaşam kalitesine yaptığı doğrudan bir katkı olma özelliğini taşıyor. Brezilya Latin Amerika’daki en büyük nükleer ilaç pazarı. İzotop üretiminde küresel bir lider olan Rosatom, Brezilya’ya yapılan toplam tedarikin % 50’sinden fazlasını karşılıyor. Ülkeye izotop teslimatları 2014 yılında başladı. Şu anda Brezilya, kanser teşhisi ve tedavisi için haftalık olarak iyot-131 ve molibden -99 alıyor. İyot-131, sinir dokularında oluşan kötü huylu bir tümör olan tiroid kanseri ve nöroblastomu tedavi etmek için kullanılıyor. 
Molibden-99, farklı vücut dokularındaki tümörleri teşhis etmek ve hemodinamiği analiz etmek için kullanılıyor. Rosatom ayrıca, lutesyum-177 ve aktinyum-225 teslimatları için de hazırlanıyor. İki izotop, prostat kanseri tedavisinde kullanılıyor. Ayrıca, aktinyum-225 birçok farklı kanser türünü tedavi eden bizmut-213’a dönüştürülmek üzere yeniden işleniyor.
Reaktör kombinasyonları
690 MWe (megawatt elektrik) (Angra 1, Westinghouse PWR) ve 1.275 MWe (Angra 2, Siemens PWR) kapasiteli iki güç ünitesiyle nükleer enerji santrali Angra’yı işletmekte olan Brezilya, uzun zamandan beri nükleer bir ülke konumunda. Bu santraller UAEA’ya (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) göre, yılda yaklaşık 15 TWh (Terawatt saat) elektrik enerjisi üretiyorlar ve bu toplam enerjinin % 3’ünü oluşturuyor. Ancak ülke nükleer enerji üretimini daha da geliştirmeyi planlıyor. 2050 yılına kadarki dönem için ulusal enerji planı (PNE 2050), sözkonusu tarihe kadar 8-10 GW’lık yeni kapasitenin inşasını öngörüyor. En önemli görev Angra 3’ü tamamlamak olacak.
Güç ünitesi için ilk beton Haziran 2010’da döküldü. Ancak inşaat durduruldu ve yolsuzluk soruşturmaları nedeniyle sözleşmeler feshedildi. Tesis sahibi Eletrobras Eletronuclear S.A.’ya göre, Angra 3’ün % 58’i tamamlandı. Başkan Jair Bolsonaro geçen Kasım ayında Angra 3 için yaklaşık 744 milyon real (149 milyon ABD doları) finansman sağlayan iki yasa imzaladı. Bu para Angra 3’ün bağımsız teknik ve mali denetimini yürütmek ve bazı acil işleri yapmak için kullanılacak. Bunların tamamlanmasının ardından, birimin inşaatını bitirmek için, Brezilya’nın bir EPC (Mühendislik, Tedarik ve İnşaat) sözleşmesi hazırlaması bekleniyor. Denetim sonuçları açıklandığında, Rosatom sözleşme için teklif verip vermeme konusunda bir karar verecek.
Brezilya ayrıca, küçük modüler reaktörler (SMR) inşa etme olasılığını da değerlendiriyor. 2019 yılında Rosatom Latin Amerika ve Rusatom Overseas, Brezilya tarafının talebi üzerine kara ve deniz SMR tasarımlarını sunmak için çeşitli seminerler düzenledi.
Rosatom Latin Amerika Direktörü Ivan Dybov, “Brezilya ayrıca çok işlevli bir araştırma reaktörü inşa etmeyi planlıyor ve projeye katılmayı düşünüyoruz” dedi.
Brezilya hükümeti tarımda nükleer teknolojiyi kullanma olasılığını da araştırıyor. Bu sektör Rosatom için de ilgi çekici. Rus nükleer şirketi, piyasada bulunan radyasyon teknolojisi seçeneklerini değerlendiren hükümete ait Amazul şirketinin kamuya yaptığı bir çağrıda yer aldı.
