Rosatom, Türkiye ile iş birliğini nükleer güç reaktörlerinin inşasının ötesine taşıyarak nükleer teknolojinin diğer uygulama alanlarına da genişletmeyi hedefliyor. Akkuyu Nükleer A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko, haziran ayı sonunda İstanbul’da düzenlenen 5. Nükleer Santraller Fuarı ve 9. Nükleer Santraller Zirvesi’nde (NPPES) yaptığı konuşmada buna değindi. Rosatom, her yıl düzenlenen söz konusu etkinliğin ana sponsoruydu.
NPPES, nükleer teknoloji ve endüstri alanında Türkiye’nin en büyük iş forumu olma özelliği taşıyor. Fuarda Türkiye, Rusya, Çin, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve diğer ülkelerden şirketler sergilenmiş ve zirveye yaklaşık 1300 delege ve konuk katıldı.
Katılımcıları selamlayan Akkuyu Nükleer A.Ş. Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Anastasia Zoteeva, Akkuyu NGS proje şirketlerinin her yıl NPPES Zirvesi etkinliklerine katıldığını belirtti. Anastasia Zoteeva, “Türkiye’deki çeşitli sektörlerden temsilcileri projeye dahil etmeye ve yıllardır birçok nükleer teknoloji uygulamasında lider olan Rosatom’un iş tekliflerinin ufkunu genişletmeye hızla devam ediyoruz” diye konuştu.
Zirvede Rosatom ve AKKUYU NÜKLEER, Akkuyu NGS inşaatının ana yüklenicisi olan Rus-Türk ortak girişimi TITAN2 IC ICTAS ile projenin potansiyel tedarikçilerine yönelik bir seminer de düzenledi. Şirket temsilcileri, Rosatom’un satın alma sistemi, Türkiye Cumhuriyeti’nde siparişlerin yerelleştirilmesi çalışmaları ve Türk şirketleriyle yapılan pratik çalışma örnekleri hakkında bilgi paylaştı.
AKKUYU NÜKLEER A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko, Rosatom’un, yeni iş birliği alanlarını görüşmeye her zaman açık olduğunu vurgulayarak “Tekliflerimiz aslında büyük nükleer güç santrallerinin inşasıyla sınırlı değil. Potansiyel ortaklarımıza su arıtmadan araştırma reaktörlerine ve nükleer tıbba kadar geniş yelpazede nükleer teknoloji uygulamasını kapsayan ürün ve çözümler sunmaya hazırız” dedi.
Rosatom, bu yılki NPPES’ Zirvesi’nde ilk kez Türkiye pazarı için nükleer ve nükleer olmayan ürünlerden oluşan çok boyutlu bir teklif de sundu.
Rosatom Kuzey Afrika Bölge Başkan Yardımcısı ve Bölge Merkezi Direktörü Alexander Voronkov, konuya ilişkin olarak “Son yıllarda Akkuyu NGS projesinin hayata geçirilmesinde Türk iş dünyası ile başarılı bir iş birliği deneyimi yaşadık. Bu iş birliği alanlarını nükleer teknolojinin diğer uygulama alanlarına genişletmenin kesinlikle mantıklı olduğuna inanıyoruz. Tuzdan arındırma ve su arıtma çözümleri, tarımsal ve endüstriyel uygulamalar için radyasyon teknolojileri ve nükleer enerji sektörü dışındaki işletmeler için nükleer bilim ve teknoloji merkezlerinin inşası ve diğer pek çok alanda kapılarımız Türk ortaklarımıza açıktır” diye konuştu.
AKKUYU NÜKLEER A.Ş. İnşaat ve Üretim Organizasyon Direktörü Denis Sezemin, Akkuyu NGS’nin yerelleştirme programının uygulanmasında kaydedilen ilerlemelerden bahsetti. Sezemin, “Geçtiğimiz yıl, projeye sağlanan ekipman, malzeme ve hizmetler için Türk şirketlerine verilen sözleşmelerin toplam tutarı 1 milyar dolardan fazla artarak 4,3 milyar dolara yükseldi” dedi.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin dört ünitesinde de inşaat çalışmaları paralel olarak devam ediyor. Haziran ayı sonunda, iç koruma kabuğunun beşinci katmanı Ünite 2’ye monte edildi. Nükleer santralin güvenlik sisteminin temel bir bileşeni olan iç muhafaza kabı, reaktör bölmesinin korunmasını ve sızdırmazlığını sağlıyor.
İç koruma kabuğu, çelik kaplama ve Akkuyu sahasında üretilen özel bir beton karışımından oluşuyor. Kaynak işlemi, toplam 12 metal kesit, 129 ton ağırlığında bir halka yapı oluşturmak üzere önceden yapıldı. Katman bu işlemin ardından dünyanın en güçlü paletli vinci kullanılarak reaktör binasındaki tasarım konumuna getirildi.
Akkuyu Nükleer AŞ Genel Müdür Birinci Yardımcısı ve NGS Yapı İşleri Direktörü Sergey Butckikh, “Beşinci katman, iç korumanın silindirik ve kubbe kısımlarını birbirine bağlıyor. Uzun yıllara dayanan inşaat deneyimimiz, koruma kabuğu modüllerinin montajı ve kurulumunda zamandan tasarruf sağlıyor. Bu sayede beşinci katmanın kurulumu sadece iki saat sürdü. 2’nci Ünite’nin yüksekliği bu işlemin ardından 6,5 metre artarak 43,1 metreye yükseldi” ifadelerini kullandı.
Bu arada, reaktör binasının dış ve iç duvarlarının inşası devam ediyor ve ulaşım, personel ve yedek hava kilitleri için gömülü parçaların montajı da sürüyor.
Rus şirketleri nükleer santral için gerekli tüm ekipmanı tam zamanında sevk ediyor. Haziran ayı sonunda Rosatom’un bünyesindeki Rusatom Automated Control Systems Şirketi (RASU), Akkuyu NGS’nin 1’inci Güç Ünitesi’ne kurulacak üst ünite seviyesinde enstrümantasyon ve kontrol (I&C) alt sistemleri için büyük bir ekipman sevkiyatı gerçekleştirdi.
Operasyonel I&C ve tasarlanmış güvenlik özelliği çalıştırma sistemi ekipmanlarından oluşan 95 kabinden oluşan sevkiyat, Mersin ilindeki şantiyeye teslim edildi. Ekipman, 20 ton kapasiteli kamyonlarla 4 bin kilometre taşındı.
Haziran ayı başında Rosatom’un enerji mühendisliği bölümü AtomEnergoMash’ın bir parçası olan OKB Gidropress Şirketi, Akkuyu NGS’ye 174 adet genişletilmiş grafit conta sevk etti. Contalar 3’üncü Güç Ünitesi’ndeki basınçlandırıcılara monte edilecek.
Rosatom, nükleer santral inşasının yanında işletme personelini de eğitiyor. Haziran ayında yeni bir öğrenci grubunun nükleer teknoloji konusunda eğitim almak üzere Rus üniversitelerine kabul edileceği duyuruldu. Grupta Türk üniversitelerinden 53 lisans mezunu bulunuyor.
“296 genç mühendis şimdiden Rus üniversitelerinden mezun oldu ve dünyanın en büyük nükleer santral şantiyesinde mesleki deneyim kazanıyor. Önümüzdeki yıllarda Akkuyu NGS proje ekibine katılmak üzere 300 Türk uzmana daha eğitim verilecek. Rusya’daki eğitim sadece teorik bilgileri değil, aynı zamanda nükleer santrallerinin işletilmesinde pratik stajları da içermektedir” dedi.
