Rosatom’un rüzgâr enerjisi bölümü, Rus nükleer enerji kuruluşunun sunduğu düşük karbonlu enerji çözümleri portföyünü çeşitlendiriyor. Yerli bir rüzgâr enerjisi ekipmanı üreticisi olarak başlayan bölüm, artık ürünleriyle dış pazarlara açılıyor.
Rosatom, Eylül 2017’de üç iş alanını kapsayacak şekilde rüzgâr enerjisi bölümünü kurdu. İlk olarak, bölüm, izinlerin alınması ve tasarım mühendisliğinden işletmeye almaya kadar rüzgâr çiftliklerinin inşası ile ilgileniyor. İkinci olarak, rüzgâr çiftliklerinin işletilmesi ve bakımı ile yeşil sertifika programı da dahil olmak üzere elektrik satışı konusunda da faaliyet gösteriyor. Üçüncü olarak, rüzgâr türbinleri için parça ve bileşenler üretiyor. Böylece Rosatom, ülkede rüzgâr enerjisinin kapsamlı şekilde geliştirilmesi için gereken tüm önemli yetkileri bünyesinde bulunduruyor.
Yeni İnşa
Rusya’nın rüzgâr enerjisi pazarının önemli bir oyuncusu olan Rosatom, ülkenin güney bölgelerinde dokuz rüzgâr çiftliği inşa etti ve bunları işletiyor. Bunun son örneği, Mart 2024’te ulusal elektrik şebekesine ilk elektriğini sağlayan Trunovskaya Rüzgâr Çiftliği’nin 35 MW’lık ikinci bölümünün devreye alınmasıydı. Rosatom’un rüzgâr enerjisi santrallerinin toplam kapasitesi 1035 MW’a ulaştı.
Dağıstan Cumhuriyeti’nde 300 MW kapasiteli Novolakskaya Rüzgâr Çiftliği’nin inşası için hazırlıklar devam ediyor. İnşaatın bu yıl içinde başlaması bekleniyor. Rosatom’un kurulu rüzgâr enerjisi kapasitesi 2027 yılına kadar 1,7 GW’a ulaşacak.
İşletim ve bakım
Rosatom, rüzgâr santrallerinde ürettiği elektriği, sürdürülebilir kalkınma ilkelerine bağlı kalarak çevreye duyarlı tüketicilere satıyor. Kuruluş, özellikle Sibur Holding ve Delo Group bünyesindeki firmalarla elektrik alım anlaşmaları imzaladı.
Bu yılın şubat ayında, rüzgâr enerjisi bölümünde yer alan şirketler Rusya’nın enerji nitelikleri ve menşe garantileri sistemine dahil oldu. Sistem aracılığıyla verilen sertifikalar, üretim kaynağını ve üretilen elektrik miktarını belirtiyor, böylece elektriğin yenilenebilir kaynaklardan elde edildiğine dair bir garanti sunuyor.
Bileşen üretimi
Rüzgâr türbini bileşenleri Rosatom’un Volgodonsk’ta bulunan üretim tesisinde üretiliyor. Tesiste rüzgâr türbinleri için göbekler, naseller, jeneratörler ve soğutma sistemleri imal ediliyor. Tesis yılda 120’ye kadar türbin üretme kapasitesine sahip. Tasarım kapasitesine ise 2020 yılında ulaşıldı.
Rosatom doğrudan tahrikli jeneratörler üretiyor. Söz konusu jeneratörler daha düşük arıza ve güç kayıpları dolayısıyla daha basit, daha güvenilir ve uygun maliyetli olma özelliği taşıyor. Bu durum özellikle orta rüzgâr hızlarında (Rusya’da çoğunlukla görülen rüzgâr koşulları) önem teşkil ediyor.
Rosatom ayrıca rüzgâr türbini kanatları üretimine de başlamayı planlıyor. Kompozit malzemeler bölümünün bu yılın sonuna kadar yaklaşık 50 metre uzunluğunda ilk kanatları üretmesi bekleniyor. Tesisin kapasitesi yılda 450 kanat olacak.
Öte yandan Rosatom, rüzgâr türbini jeneratörlerinde kullanılan sabit mıknatısların üretimi konusunda da çalışmalar yürütüyor. Bu konu bir önceki sayıda daha ayrıntılı olarak ele alınmıştı.
Rüzgâr enerjisi bölümü, rüzgâr çiftliği operasyonlarının kontrolünü ve yönetimini otomatikleştirmek amacıyla, hızlı müdahale ve analiz için her bir rüzgâr türbininden gerçek zamanlı veri toplanmasına olanak tanıyan özel bir yazılım geliştirdi.
Bununla beraber Rosatom, rüzgâr türbini kuleleri, nasel kapakları ve çerçeveleri, rotor ve stator laminasyonları ve diğer ürünleri üreten yaklaşık 70 Rus şirketini içeren yerel tedarik zincirleri kuruyor.
Yeni pazarlara açılma
Rusya’daki rüzgâr enerjisi projelerinden kapsamlı yetkinlikler kazanan Rosatom, diğer ülkelerde yenilenebilir enerji üretim tesisleri kurmayı ve böylece enerji egemenliklerine katkıda bulunmayı hedefliyor.
Rosatom’un uluslararası yenilenebilir enerji programı, 2030 yılına kadar yurtdışında 5 GW’a kadar yeni kapasite inşa edilmesini öngörüyor. Programın ana hedefleri arasında BDT ülkeleri, Vietnam, Myanmar ve Türkiye yer alıyor.
Bu yıl mart ayında Soçi’de düzenlenen Atomexpo 2024 forumunda Rosatom ve Kırgızistan Enerji Bakanlığı, ülkede 1 GW’a kadar yenilenebilir enerji üretim kapasitesinin kurulması için bir yatırım projesi geliştirmek üzere anlaşma imzaladı. Bu anlaşmanın hayata geçirilmesine Issık Göl Bölgesi’nde bir pilot rüzgâr enerjisi projesi ile başlandı. Bugüne kadar sahada arkeolojik ve jeolojik araştırmalar tamamlanmış olup, rüzgâr ölçümleri devam ediyor. Rüzgâr santralinin mühendislik tasarımının geliştirilmesi için hazırlıklar sürerken Kırgızistan Bakanlar Kurulu ile bir yatırım anlaşmasının müzakere edilmesi ve imzalanması için ilk adımlar atıldı. İkinci aşamada, taraflar 900 MW’a kadar yenilenebilir kapasitenin konuşlandırılması için diğer sahaları değerlendirmeyi planlıyor. Ortak enerji projeleri, son tüketiciler için güç arzının kalitesini ve güvenilirliğini artıracak ve ülkenin enerji karışımını çeşitlendirecek.
2023 yılında Saint Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu’nda Myanmar’ın Zeya & Associates ile Orta Myanmar’daki Mandalay bölgesinde 200 MW’lık bir rüzgâr santrali projesi için niyet anlaşması imzalandı. Seçilen sahalardaki rüzgâr koşullarını değerlendirmek üzere 2023 yılının sonlarında rüzgâr ölçüm sistemi kurulmuştu. Proje için hazırlanan ön fizibilite çalışması Myanmar Enerji Bakanlığı tarafından onaylandı. Bu yılın başlarında rüzgâr enerjisi bölümü, Myanmar Enerji Bakanlığı ile elektrik tedarik koşulları konusunda görüşmelere başladı. Proje yerel enerji güvenliğini geliştirecek ve ülkenin enerji karışımında yeşil enerjinin payını artıracak.
Rosatom’un rüzgâr enerjisi bölümünün başkanı Grigory Nazarov, konuyla ilgili olarak, “Rosatom, Rusya’ya dost olan ülkelerdeki yenilenebilir enerji projeleriyle ilgileniyor. Rüzgâr çiftlikleri kurmak ve işletmek için gereken tüm yetkinliğe sahibiz” dedi.
