1. Güç Ünitesi için enstrümantasyon ve kontrol (I&C) sistemi Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) şantiyesine teslim edildi. Türkiye’nin ilk nükleer güç santralini inşa etme projesi, İstanbul’da düzenlenen Avrasya Ekonomi Forumu’nda ilgi odağı oldu ve forumda geleceğe yönelik güvenilir bir enerji sistemi inşa etme tartışmaları yapıldı. Ayrıca, Akkuyu NGS’ye ev sahipliği yapan bölgede, Rosatom uluslararası balıkçılık turnuvası düzenledi ve uluslararası Ruhun Yelkenleri girişiminin son aşaması yapıldı.
Reaktör bir nükleer güç santralinin kalbiyse, I&C sistemi de beynidir. I&C sistemi, reaktör ünitesinin ve santralin işletme süreçlerinin tüm temel parametrelerini izlemek ve kontrol etmek üzere tasarlanmıştır.
Ekim ayı sonunda, 1. Güç Ünitesi için 42.000 adet I&C ekipmanı Akkuyu sahasına teslim edildi ve toplam ağırlığı 555 tona ulaştı. Sevkiyat, kontrol kabinleri, kontrolörler, hesaplama modülleri ve yardımcı bileşenleri içeriyordu.
AKKUYU NÜKLEER A.Ş. Genel Müdürü Sergei Butckikh, “Bir nükleer güç santralindeki işletme süreçleri, düzinelerce birincil ve yardımcı sistem ve cihazın koordinasyonunu gerektirir. Bu, az sayıda işletme personelinin tüm santrali etkili bir şekilde yönetmesini sağlayan yüksek otomasyon seviyesi sayesinde mümkün. Nükleer santraller için I&C sistemleri, bir reaktör ünitesinin nükleer ve elektrik üretim ekipmanlarındaki temel operasyonları otomatikleştiren, tamamen entegre bir donanım ve yazılım çözümüdür. VVER-1200 reaktörlü en yeni güç üniteleri, en son teknoloji I&C bileşenleriyle donatılmıştır” dedi.
I&C sisteminin kurulumu ve devreye alınması, 1. Güç Ünitesi’nin işletmeye alınması hazırlığında önemli bir aşama olacak. Akkuyu 1. Güç Ünitesi’ne kontrol ve emniyet sistemlerinin çoğu kurulmuş olup, bu sayede tesisin soğuk ve sıcak test aşamasına geçişi mümkün kılınmıştır.
Akkuyu NGS, ekim ayı sonunda İstanbul’da düzenlenen Avrasya Ekonomik Forumu’nda ele alınan konular arasındaydı. Rosatom da etkinliğin ortakları arasındaydı.
Rosatom Kurumsal Gelişim ve Uluslararası Ticaretten Sorumlu Birinci Genel Müdür Yardımcısı Kirill Komarov, forumda yaptığı konuşmada, Türkiye’nin ilk nükleer güç santralini, Rus nükleer şirketinin ortak ülkelerinde yürüttüğü projelerin güvenilir, karbonsuz enerji kaynakları yaratmasının ve aynı zamanda ekonomik büyümeye doğrudan katkıda bulunmasının bir örneği olarak nitelendirdi. Kirill Komarov, “Akkuyu NGS, Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yaklaşık % 10’unu karşılayacak ve ülkenin ekonomik kalkınmasına önemli bir katkı sağlayacak. İleri teknolojilerin kullanılması ve istikrarlı bir enerji arzının sağlanmasıyla bu santral, hızlı endüstriyel büyümenin, iyileştirilmiş bir yatırım ortamının ve binlerce yeni istihdamın temel itici gücü haline gelebilir” diye konuştu. Komarov, küresel nükleer enerji üretiminin 2050 yılına kadar üç katına çıkarılmasının sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada hayati bir adım olduğunu vurguladı.
Forumda Rosatom’un fotoğraf sergisinde, Akkuyu NGS inşaatının devamı ve ev sahibi bölgedeki altyapının gelişimi sergilendi.
Ekim ayı sonunda, Rosatom tarafından Mersin ilinde, Akkuyu NGS inşaat sahasının yakınında üçüncü Uluslararası Balıkçılık Turnuvası düzenlendi. Turnuvaya, Rosatom’un nükleer enerji projeleri üzerinde çalıştığı veya planladığı yedi ortak ülkesinden 14 amatör balıkçının yanı sıra gazeteciler ve uzmanlar katıldı.
Sergei Butckikh, “Bölgesel düzeyde Türk balıkçılar için her yıl yarışmalar düzenliyoruz ve bu yıl da uluslararası yarışmacıları burada ağırlamaktan mutluluk duyduk. Turnuvanın düzenli olarak düzenlenmesi, nükleer güç santrallerinin yüksek çevre standartlarını karşılayacak şekilde inşa edildiğini ve doğal çevreye zarar vermediğini gösteriyor” dedi.
Turnuvayı Macaristan’dan bir takım kazandı. AKKUYU NÜKLEER A.Ş. radyasyon kontrol uzmanları, avlanan balıkları tartarken özel ekipmanlar kullanarak radyasyon ölçümü yaptı ve tamamen güvenli olduğunu doğruladı.
Turnuva jürisinde yer alan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Demirak, “Rosatom’un burada uluslararası bir etkinlik düzenlemesini son derece önemli buluyorum çünkü bu, Türkiye’nin ve Akkuyu NGS’nin tanıtımına büyük katkı sağlıyor. Yerel halkın katılımıyla gerçekleşen bu tür etkinlikler, nükleer enerji hakkındaki yanlış algıların ortadan kaldırılmasına yardımcı oluyor” diye konuştu.
Rosatom tarafından desteklenen uluslararası Ruhun Yelkenleri etkinliğinin son durağı Türkiye oldu. Girişim, etkili sosyalleşme yoluyla kısıtlamalara uyum sağlayarak kişinin geliştirdiği ek yeteneklerin değerini bilen uluslararası bir ekstrabiliyet iş topluluğu oluşturmayı amaçlıyor. Ruhun Yelkenleri bu yıl Ermenistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Rusya’nın beş şehrinde yapıldı.
Türkiye seferi Trabzon’da başladı. 15-16 Ekim’de Trabzon, kamu kuruluşlarının temsilcilerini, memurları, öğretmenleri, öğrencileri ve aktivistleri bir araya getiren “Ekstrabilite Günleri”ne ev sahipliği yaptı. Bunlar arasında Görme Engelliler Derneği, Otizm Derneği, Down Sendromlu Çocukların Ebeveynleri Topluluğu, Engelsiz Yaşam Derneği ve Savaş Mağduru Aileleri Derneği üyeleri de vardı.
Ruhun Yelkenleri etkinliği ekibi Trabzon’dan Antalya’ya ve ardından Mersin’e doğru yola çıktı. Bu yıl ekipler dokuz ülkeden doktorlar, müzisyenler, tarihçiler, psikologlar, kaptanlar ve öğrencilerin arasında olduğu temsilcilerden oluşuyordu. Acemilerin deneyimli kaptanların rehberliğinde yatları yönettiği iki kapsamlı yelken yarışı düzenlendi. Bu, öğrenme sürecinin ve mürettebat arasında güven oluşturmanın önemli bir parçasıydı.
26-28 Ekim’de misyon programı kapsamında Tarsus’ta kapsamlı turlar, sosyal kurumlara ziyaretler ve öğrencilerle toplantılar düzenlendi. Mersin Üniversitesi Tarsus kampüsünde eş zamanlı olarak ekstrabiliyet konusunda altı atölye etkinliği yapıldı. AKKUYU NÜKLEER A.Ş. temsilcileriyle bir yatta yapılan toplantı özellikle önemliydi. Akkuyu NGS Gençlik Konseyi’nden Ivan Blinov, misyon üyelerini karşıladı ve Akkuyu NGS gençlik hareketinin sonraki Ruhun Yelkenleri etkinliklerine olası katılımını görüştü.
