Կոմպոզիտների արտադրությունը՝ Ռոսատոմի ամենահետաքրքիր նոր բիզնեսներից է: Այս նյութերը, ի թիվս այլ բաների, օգտագործվում են նոր տրանսպորտ և մաքուր էներգիա, տնտեսական շինարարական լուծումներ և բարձր նվաճումների սպորտ ստեղծելու համար:

Դեռևս 1970-ականներին ԽՍՀՄ-ը առաջին եռյակում էր կոմպոզիտային նյութերի արտադրության և սպառման մեջ: Դրանք օգտագործվել են (և դեռ օգտագործվում են) ուրանի հարստացման ցենտրիֆուգներ արտադրելու համար: 2016 թվականից Ռոսատոմը հետևողականորեն ստեղծում է միակ ամբողջական արտադրական շղթան Ռուսաստանում, ԱՊՀ երկրներում և Արևելյան Եվրոպայում՝ հում նավթից մինչև պատրաստի արտադրանք՝ նավերի իրաներ, ավտոմեքենաներ, վառելիքի գազի բալոններ, շինարարական ապրանքների շարք, սպորտային սարքավորումներ: Այժմ Ռոսատոմի ձեռնարկություններն արտադրում են նաև ՊԱՆ-պրեկուրսորներ, ածխածնային մանրաթելերի լայն տեսականի, գործվածքներ, ժապավեններ և այլն:

Ռուսական կոմպոզիտային շուկան դեռևս փոքր է բացարձակ թվերով՝ այն կազմում է համաշխարհային շուկայի մոտ 1%-ը։ Բայց համաշխարհային մակարդակով այն աճում է՝ տարեկան մոտ 5-6%։ Իսկ եթե առանձին վերցնենք ածխային կոմպոզիտների ուղղությունը, որտեղ առաջատար դիրք է զբաղեցնում պետ​​կորպորացիան, ապա վերջին վեց տարվա ընթացքում ռուսական շուկան աճել է 3,5 անգամ։

Այն կշարունակի աճել, մասնավորապես օդանավերի արդյունաբերության մատակարարումների հաշվին՝ տարբեր տեսակի ինքնաթիռների արտադրության համար: Նախատեսվում է նաեւ աճ նավաշինության ոլորտում։ 2022 թվականի սեպտեմբերին պայմանագիր է ստորագրվել, որով Ռոսատոմը Հեռավոր Արևելքում նավաշինարան է կառուցելու։ Ակնկալվում է, որ այնտեղ կարտադրվեն ամբողջությամբ կոմպոզիտային ձկնորսական, ուղեորատար և փոքր բեռնատար նավեր։

Ռոսատոմը մտադիր է հողմակայանների համար սեփական դիզայնով սայրեր արտադրել: Դրանք 90%-ով կլինեն ապակեպլաստե, ևս 10%-ը կլինեն ածխածնային մանրաթելերի կարծրացուցիչներ։ Առաջին հավաքածուն պետք է պատրաստ լինի այս տարվա վերջին։ Նախատեսվում է սայրեր մատակարարել ոչ միայն ռուսական, այլև արտաքին շուկա, արդեն իսկ մշակվում են մի քանի միջազգային նախագծեր։

Ռոսատոմը առաջատար դիրք է զբաղեցնում ավտոբուսների, բեռնատարների, գազի փոխադրման և պահեստավորման համակարգերի և շարժական գազալցակայանների կոմպոզիտային սեղմված գազի բալոնների ռուսական շուկայում: Կան նաև արտահանման պատվերներ։ Այսպիսով, անցյալ տարի Մինսկի ավտոմոբիլային գործարանը (ՄԱԶ) ստացավ առաջին մեկուկես հազար բալոնը։ Հաջորդ փուլը ջրածնի բալոնների մշակման ավարտն է, նախատիպերն արդեն ստեղծվել են և փորձարկվում են։ Պետկորպորացիան, որը թիրախավորում է ջրածնի և ջրածնային էներգետիկայի համար սարքավորումների արտադրությունը, մշակում է տարբեր չափերի տարաների շարք, որը հարմար է տարբեր սպառողների համար՝ մարդատար և բեռնատար մինչև ծովային գազատարներ: Ռոսատոմը նաև մշակում է ռուսական էլեկտրական մեքենաների թափքի տարրեր:

Ռուսաստանում, ինչպես նաև ամբողջ աշխարհում, շինարարական ընկերությունները և, ընդհանրապես, իրենց ենթակառուցվածքները բարելավող ընկերությունները գնալով ավելի շատ են օգտագործում կոմպոզիտներ: Վերջին 3-4 տարիների ընթացքում Ռոսատոմը բազմապատկել է իր արտադրանքի գիծն այս հատվածում։

Ռոսատոմը մատակարարում է կոմպոզիտային կեռիկներ և սահանքներ՝ ափերի պաշտպանության համար, արտաքին ամրացման համակարգեր շենքերի և շինությունների արդիականացման և հիմնովին վերանորոգման համար, նախագծում է ամուր կոմպոզիտային հետիոտնային կամուրջներ և կառուցում ափամերձ տարածքներ արդյունաբերական, տեխնոլոգիական և կենցաղային կարիքների համար: Արտաքին ամրացման օգտագործումը թույլ է տալիս վերանորոգել օբյեկտները՝ առանց դրանց շահագործումը դադարեցնելու: Սա կարևոր է գետով երկու մասի բաժանված քաղաքների համար. այդպիսի վայրեր շատ են ամբողջ աշխարհում: Կոմպոզիտային կեռիկներն օգտագործվում են վտանգավոր առարկաների տեղայնացման համար: Կեռիկներից կազմված ներդրանքը հողի մեջ տեղադրելու շնորհիվ կանխվում է սնդիկի, նավթամթերքի և այլ աղտոտիչների թափանցումը ստորերկրյա ջրեր:

Սպորտում նույնպես աճում է կոմպոզիտային նյութերի սպառումը։ Ռոսատոմի համար այս ոլորտում կոմպոզիտների օգտագործման առաջին փորձը պրոֆեսիոնալ հոկեյի մականների արտադրությունն է: Եվ սա դեռ սկիզբն է՝ վերջերս հայտնվեց նոր արտադրանք՝ պրոֆեսիոնալ սապբոարդ։ Ռուս առաջատար մարզիկներն արդեն բարձր են գնահատել նրան։

Հեռանկար

Ռոսատոմի կոմպոզիտային բիզնեսի զարգացման առաջին ուղղությունը՝ վերոհիշյալ ոլորտներում պատրաստի կոմպոզիտային արտադրանքի հատվածում նրա ներկայության ավելացումն է: Երկրորդ ուղղությունը՝ լրացուցիչ արտադրական հզորությունների ստեղծումն է։ Երրորդ՝ կոմպոզիտային արդյունաբերության համար հայրենական սարքավորումների մշակում։ Չորրորդը՝ կապող նյութերի համար բաղադրիչ քիմիական բազայի ստեղծումն է: Հինգերորդը՝ նոր տեխնոլոգիաների զարգացումն է, վեցերորդը՝ վերամշակումը։

Այսպիսով, Ռոսատոմը մտադիր է ածխածնի և ապակե մանրաթելերի արտադրության գծեր կառուցել՝ մասնակիորեն օգտագործելով ռուսական սարքավորումները, ինչպես նաև մեծացնել բարձր մոդուլային ածխածնային մանրաթելերի արտադրությունը։ Անցյալ տարի Ռոսատոմը ստացել է 7 ԳՊա ամրությամբ առաջին նմուշները։ Սա առաջադեմ գիտական ​​մշակում է, աշխարհում միայն երկու ճապոնական ընկերություններ են արտադրում նման մանրաթել: Այն թույլ է տալիս էլ ավելի թեթևացնել կառուցվածքները: Սա կարևոր է, օրինակ, տիեզերքի համար, որտեղ յուրաքանչյուր կիլոգրամը ուղեծիր դուրս բերելը մեծ գումարներ է պահանջում։

Զարգանում է նաև վերամշակման ուղղությունը։ Ռոսատոմը ստեղծել է գործվածքների մնացորդները ձևելուց հետո կտրելու առաջին գիծը: Կտրված զանգվածը՝ արտադրանքը դրոշմելու նյութ է։ Սա առաջին քայլն է վերամշակման և կոմպոզիտային թափոնների արտադրության մեջ ներգրավելու ուղղությամբ, և պետ​​կորպորացիան նախատեսում է շարունակել շարժվել դեպի իր կոմպոզիտների ավելի բարձր բնապահպանական արդյունավետությունը:

Ռոսատոմը նաև մտադիր է գործընկերային հարաբերություններ հաստատել միջազգային և տեղական խաղացողների հետ՝ իր բարձր տեխնոլոգիական կոմպոզիտային արտադրանքով նոր շուկաներ ապահովելու համար:

Համաշխարհային կոմպոզիտային շուկա (2023):

Ծավալը ~ 100 միլիարդ դոլար

Ապակե մանրաթելի արտադրություն ~12 մլն տոննա

Ածխածնային մանրաթելերի արտադրություն ~ 120 հազար տոննա