«Росатом» мен Қазақстан арасындағы ынтымақтастық күрделі технологиялық мәселелерді шешуден бастап мамандардың жаңа буынын даярлауға дейінгі барлық бағыттар бойынша белсенді дамып келеді. Бірлескен жұмыс шеңберінде Қазақстан үшін радиоактивті қалдықтармен жұмыс істеудің ұлттық стратегиясы құрылады, ал жастар қазірдің өзінде «Росатом», «Тим-юниорлар» жобасы және Жас ғалымдар конгресі сияқты ресейлік білім беру және ғылыми бастамаларға белсенді қатысады.
Росатом» және Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы радиоактивті қалдықтармен жұмыс істеу және ядролық және радиациялық қауіпті объектілерді пайдаланудан шығару саласындағы ғылыми, техникалық және коммерциялық ынтымақтастық ниеттері туралы меморандум жасасты. Ресейлік мамандар Қазақстанның радиоактивті қалдықтармен (РАҚ) жұмыс істеу жөніндегі ұлттық стратегиясын әзірлеуге және бейінді мамандарды даярлауға жәрдемдеседі деп жоспарлануда.
«Ядролық бэкенд» үш бағыт бойынша жұмысты көздейді: радиоактивті қалдықтармен және пайдаланылған ядролық отынмен қауіпсіз жұмыс істеу өз мерзімін өткерген ядролық және радиациялық қауіпті объектілерді, ластанған аумақтарды кейіннен оңалту және оларды шаруашылық айналымға қайтару арқылы пайдаланудан шығару.
Қол қою туралы түсініктеме бере отырып, радиоактивті қалдықтар, пайдаланылған ядролық отын және «Росатом» мемлекеттік корпорациясының ядролық және радиациялық қауіпті объектілерін пайдаланудан шығару саласындағы мемлекеттік саясат жөніндегі директоры Василий Тинин: «РАҚ-мен жұмыс істеудің мемлекеттік жүйесін құру – күрделі, бірақ өте маңызды мәселе. «Росатом» өз тарапынан Қазақстанда РАҚ-мен жұмыс істеудің ұлттық стратегиясын әзірлеуге толық көмек көрсетуге дайын».
«Росатомның» Беларуссиямен ынтымақтастықта осындай табысты тәжірибесі бар: ресейлік мамандар Беларуссияның РАҚ-пен жұмыс істеудің ұлттық стратегиясын дайындауға көмектесті. Ресейдің радиоактивті қалдықтарды игеру бойынша Ұлттық операторымен ұқсастығы бойынша елде «БелРАО» РУП құрылды. Қазіргі уақытта «Росатом» және «БелРАО» РУП РАҚ-ты түпкілікті оқшаулау үшін инфрақұрылымды құру мен дамытуда, сондай-ақ радиоактивті қалдықтарды жер бетіне жақын көму пунктін пайдалану үшін персоналды даярлауда белсенді ынтымақтасуда.
«Росатомда» ақпараттық модельдеу саласындағы жарты жылдық онлайн-бағдарлама — «Тим-юниорлар» халықаралық білім беру жобасының IV ағыны басталды. Қатысуға әр түрлі елдерден 1027 адам, олардың арасында Қазақстаннан келген балалар өтінім берді. Бағдарлама аясында жоғары сынып оқушылары, колледждер мен жоғары оқу орындарының бірінші курс студенттері модельдеу, ғимараттардың цифрлық егіздерін жасау, нүктелік бұлттармен және жалпы деректер ортасымен жұмыс істеу саласында практикалық дағдыларға ие болады.
«Жоба жастарға мамандыққа ерте бойлау және отандық инженерлік мамандықтың болашағын айқындайтын құзыреттерді алу үшін кең мүмкіндіктер ашады. Біз үшін бұл жай ғана білім беру бағдарламасы емес, бей-жай емес кәсіпқойлар қауымдастығын қалыптастыруға қосқан елеулі үлес», – деп атап өтті «Атомэнергопроект» АҚ жобалау өндірісін сүйемелдеу және дамыту жөніндегі бас директорының орынбасары Алексей Агафонов.
2022 жылдан бастап «Тим-юниорлар» жобасы аясында 5000-нан астам оқушылар мен студенттер оқудан өтті.
Қазақстан өкілдері «Сириус» ғылыми-технологиялық университетінің (Ресей) алаңында Жас ғалымдардың V конгресіне қатысты. Конгресс 2021 жылдан бері өткізіліп келеді және жыл сайын халықаралық ғылыми өзара әрекеттесу перспективаларын талқылау, ғылым мен бизнестің тиімді ынтымақтастығын іздеу, ғылыми жетістіктерді көрсету, сондай-ақ жас ғалымдардың бейресми қарым-қатынасы үшін әр түрлі елдердің жетекші ғалымдарын жинайды. Биылғы жылы іс-шараға әлемнің 100 елінен 8 мыңнан астам адам қатысты. Бесінші конгрестің негізгі тақырыбы – «Ғылым энергиясы: білім әлеуетінен болашақты құруға дейін».
«Росатом» болашағы бар жастарды қолдауға белсенді қатысады. Мемлекеттік корпорация стендінде 30-ға жуық іс-шара өтті, оның ішінде жетекші ресейлік ғалымдардың дәрістері, ғылыми квизалар және басқа да іс-шаралар бар. «Росатом» сарапшылары мен басшылары форумның негізгі пікірталастарына қатысты. «Росатом» бас директоры Алексей Лихачев атом энергетикасын дамыту принциптері туралы өзінің көзқарасы туралы айтты: «Біріншісі — алдағы он жылдықта әлемнің игілігі үшін ядролық технологияларды пайдаланудың баламасыздығы. Екіншісі – елдер мен халықтар үшін бұл технологияларға кемсітусіз қол жеткізу. Үшіншісі – «технологиялық отаршылдықтың» болмауы, бүгінгі таңда халықаралық ынтымақтастықта қолданылатын формалар мен әдістерді тықпаламау».
Конгресс алаңдарында бірнеше жүздеген іскерлік, мәдени және спорттық оқиғалар: Олимпиадалық саябақ бойымен жүгіруден бастап телевизиялық клуб жұлдыздарының қатысуымен «Не? Қайда? Қашан?» мерейтой ойындарына дейін өткізілді.
