Forum, koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle çevrimiçi yapıldı. Forum, Rusya Halkların Dostluğu Üniversitesi (RUDN), Ruanda Üniversitesi ve Rus nükleer şirketi Rosatom tarafından düzenlendi.

Foruma Burundi, Gambiya, Gana, Mısır, Zambiya, Zimbabve, Kenya, Nijerya, Ruanda, Senegal, Sudan, Tanzanya, Tunus, Güney Afrika, Madagaskar, Mozambik, Namibya, Etiyopya ve Uganda’dan hükümet yetkilileri, eğitimciler, öğrenciler, yüksek lisans öğrencileri ve genç araştırmacılar katıldı.

Forum, gençleri nükleer mühendislikte bir derece almaya motive etmek, nükleer araştırmaya olan ilgiyi artırmak ve Rosatom markasına bağlılık için ilham verme amacıyla düzenlendi. Bu motivasyonun da, Rus ortaklarla işbirliği içinde Afrika’da sosyal ve teknolojik gelişmeyi sürdürebilecek yeni profesyonel destekçiler oluşturmada önemli bir araç olması bekleniyor.

RUDN Başkanı ve Rusya Bilimler Akademisi üyesi Vladimir Filippov forumda “Bu yıl nükleer endüstrinin 75. yıldönümünü kutluyor. Nükleer endüstrimizin 250.000 çalışanı gurur duyulacak başarılara sahip. Ben ‘sektörümüz’ diyorum, çünkü Rosatom küresel bir teknoloji lideridir. Gelişmekte olan nükleer ülkelerin işe alınacak yüksek nitelikli profesyonellere sahip olacağını bilmek bizim için önemli’’ şeklinde konuştu. İstatistiklere göre Afrika, nüfusunun yüzde 65’i 35 yaşın altında ve yüzde 50’si 19 yaşın altında olan gençlerden oluşuyor. Afrika’nın eğitim için büyük bir potansiyeli bulunuyor.

Rusya ve Rosatom, 2013’ten beri Afrikalı öğrencilere ücretsiz eğitim programları sunuyor. Şu anda, Ruanda, Gana, Zambiya, Kenya, Nijerya, Tanzanya, Uganda, Etiyopya ve Güney Afrika dahil olmak üzere Sahra Altı Afrika’dan 256 öğrenci, nükleerle ilgili ana dallarda Rusya’da eğitim görüyor. Rosatom, küresel bir teknoloji şirketi olarak, ülkelerin genç vatandaşlarıyla gurur duyacakları mükemmel eğitim ve kariyer geliştirme fırsatları sunuyor.

Meydan okuma kabul edildi

Zorlu geçen bir yıl olan 2020, Rosatom dışındaki bazı kuruluşların faaliyetlerini kısıtlamasına veya sona erdirmesine neden oldu. Bu konuya dair en iyi örneklerden biri, Etiyopya’dan 5 öğrencinin, Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi’nde (MEPhI) kurslarına devam etmek için Rusya’ya uçamaması üzerine yaşandı. Bu olayın ardından üniversite ve Rosatom, öğrencilerin derslere çevrimiçi olarak katılmaları için gerekli düzenlemeleri yaptı. Öğrenciler ilk fırsatta gruplarına katılacak.

Rosatom, Afrika üniversiteleriyle işbirliğini genişletmeye devam ediyor. Rus nükleer şirketi bu yıl, Zululand Üniversitesi (UNIZULU) ile yabancı öğrenci destek anlaşması imzaladı. İşbirliği aşağıdaki alanları kapsayacak:

• Rosatom ile bağlantılı UNIZULU ve Rus üniversitelerinin ortak eğitim programları;
• Rosatom ile bağlantılı Rus üniversitelerinde staj ve öğrenci, yüksek lisans ve doktora sonrası eğitim;
• Ortak araştırma projeleri;
• Güney Afrika’da ve Güney Afrika dışında ortak eğitim etkinliği ve seminerler;
• Güney Afrika’da ve Güney Afrika dışında ortak kültürel programlar;
• Bilgi, yayın ve diğer belgelerin değişimi;
• Rusya’da okuyan Güney Afrikalı öğrenciler için hibe programları;
• Öğrenci yarışmaları.

Rosatom ve Afrika Nükleer Enerji Komisyonu, (AFCONE) nükleer güvenliği iyileştirmek ve Afrika’da nükleer enerjinin barışçıl kullanımlarını teşvik etmek amacıyla bilim, teknoloji ve yenilikler gibi çeşitli ortak alanlarda işbirliği için temel oluşturmak üzere bir mutabakat zaptı imzaladı.

Rosatom bu yıl, okul yemeklerinin kalitesini iyileştirmek için Pretoria’daki (Güney Afrika) Bokgoni Teknik Ortaokulu’nda iki topraksız sera inşa etti. Rosatom böylece okulun taze ve sağlıklı yiyecek ihtiyacını karşıladı. Şirket bu sayede öğrencileri yeni büyüyen teknoloji hakkında daha fazla bilgi edinme konusunda da motive etti.

Rosatom, bunların yanı sıra sürdürülebilir kalkınma ve gençlerle ilgili birçok girişimi de başlattı.

Rosatom’un bu tür girişimlerinin en iyi örneklerinden biri, gençler için düzenlenen ve Facebook tabanlı bir video yarışması olan Atoms for Africa. 2015 yılından bu yana, Sahra Altı Afrika’dan 18–30 yaşları arasındaki öğrenciler ve genç profesyoneller, Afrika için nükleer enerji ve teknolojinin avantajları hakkında videolar oluşturuyor. En iyi videoları oluşturan takımlar, Rusya’daki nükleer tesislere teknik turlarla ödüllendiriyor. Beş yılı aşkın süredir bu yarışmaları kazanan 36 kişi Rusya’yı ziyaret etti. Yarışma bu yıl Aralık ayı sonunda başlayacak. Kazananlar, salgın sonrası Rusya’yı ziyaret etme fırsatı bulacak.

Sürdürülebilir, uygun fiyatlı ve güvenilir enerjiye olan talep artıyor. Nükleer enerji bu özelliklerin her birine sahip ve bu nedenle düşük karbonlu bir ekonomiye geçiş için gerekli. Rosatom, nükleer teknolojinin Afrika’daki BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmada çok önemli bir rol oynadığına inanıyor. Mevcut geniş çözüm yelpazesi, 1 GW’ın üzerinde kapasiteye sahip VVER reaktörleri içeren büyük nükleer istasyonların yanı sıra, 57 MW’a kadar enerji üretebilen küçük modüler reaktörleri ve enerji dışı uygulamaları içeriyor.

Nükleer bilim ve teknoloji merkezi (NSTC), Rosatom tarafından sunulan en ilginç enerji dışı çözümlerden biri. NSTC, bir araştırma reaktörü, çok amaçlı bir ışınlama tesisi, bir nükleer tıp merkezi ve bir izotop üretim laboratuvarı dahil olmak üzere birkaç laboratuvardan oluşuyor. İzotoplar, onkoloji hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kullanılıyor. İstatistiklere göre 75 yaşından büyük 804 milyon Afrikalının yaklaşık yüzde 12’si kanserden etkileniyor, bu nedenle nükleer onlara sağlıklarını koruma fırsatı verecek.

Işınlama tesisi ayrıca gıda maddelerinin arıtılması için de kullanılabiliyor. Dünyada yetiştirilen ürünlerin yaklaşık yüzde 20 ila yüzde 45’i zararlı böcekler veya çok kısa depolama ömrü nedeniyle kaybediliyor. Afrika da bu durumun yaşandığı bölgeler arasında bulunuyor. Gıda ürünlerinin ışınlanması raf ömrünü uzatıyor, bozulmuş gıda miktarını azaltıyor ve yerel üreticilerin ithalatçı ülkelerin standartlarını karşılamasına ve düşük kaliteli gıdalardan kaynaklanan hastalık risklerini azaltmasına yardımcı oluyor.

NSTC, mineral kaynaklarının yanı sıra, hava, su ve toprak örnekleri üzerinde testler gibi kapsamlı araştırma ve analiz fırsatları sunuyor. NSTC kapsamında ayrıca yerel personel eğitimi de önerilen fırsatlardan biri olarak öne çıkıyor.

Rosatom, Zambiya’da bir nükleer bilim ve teknoloji merkezinin inşası ile ilgileniyor. 2019’da Rosatom ile Ruanda arasında Soçi’de düzenlenen Rusya-Afrika Zirvesi’nin oturum aralarında bir NSTC kurma anlaşması da imzalandı.

Rosatom, nükleer teknolojinin güvenli, eğitim ve sosyal programlarına dahil ediyor. Başarılı ortaklıklara giden yolda ilk adımlar çoktan atıldı. Önümüzdeki yıllarda daha fazlası yapılacak.

Rus uzmanlığı

Bu yıl, MEPhI’de nükleer enerji okuyan 17 Zambiyalı öğrenci, Zambiya Atom Enerjisi Ajansı (ZAMATOM) Genel Müdürü Dr. Roland Msiska ve Rusatom Servisi uzmanları ile çevrimiçi bir toplantıya katıldı. Öğrenciler yakın zamanda Rosatom’da stajlarını tamamladı.

Zambiya’lı öğrenci Taonga Chilambo, nükleer okumaya karar veriş nedenini “bu alanı çok büyüleyici bulması” olarak açıkladı. Nükleer teknoloji elektrik üretiminin yanı sıra, sağlık hizmetlerinde ve gıda işlemede de kullanılıyor. Chilambo, nükleer enerjinin Zambiya’nın enerji sıkıntısının üstesinden geleceğine ve ulusal ekonomiyi canlandırmaya yardımcı olabileceğine inanıyor.

Rusya’da eğitim, hem bilgi edinmek hem de Rusya hakkındaki mitleri ortadan kaldırmak için mükemmel bir fırsat.

Morris Chema Mungwa, Obninsk’te okuyan ve Rusya’yı dolaşan Zambiyalı bir öğrenci. Kendisi Rus doğasının güzelliğini görmek için Karelya’ya gitti. Mungwa bu konuda, “Bu deneyim beklentilerimi aştı. Finlandiya’dan çok uzak olmayan bir nehir kıyısında kamp kurduk, çadırlarda uyuduk, ormanda yemek pişirdik, dereden su içtik ve nehirde yüzdük. Harika zaman geçirdik. Bu süreçte hiç bir aygıt kullanmadık. Nehir gezimiz sırasında girdaplı yere ulaştık teknemiz devrildi ve soğuk suya düştük. Kenara doğru yüzmek zorunda kaldık. Gece yarısı güneşinin ülkesinde, ormanda geçirdiğim zaman kesinlikle hayatımdaki en unutulmaz izlenimlerden biriydi. Oraya tekrar dönme fırsatını dört gözle bekliyorum” diyor.