Nükleer tıp dünyasından önemli haberler geliyor. Prostat kanserine yakalanmış ilk hastalara lutesyum-177 ile radyonüklid tedavisi uygulandı ve tümünde olumlu değişiklikler gözlendi. Bu konu ve Rosatom’un izotop çalışmalarıyla ilgili diğer haberler hakkında daha fazla bilgiyi makalemizde bulabilirsiniz.
Lutesyum
Tedavi, Rusya Federal Tıbbi ve Biyolojik Ajansı’na bağlı Federal Radyoloji ve Onkoloji Araştırma ve Klinik Merkezi’nde (FRCCRO) uygulandı. Nöroendokrin tümörlerin ve prostat kanserinin tedavisi için lutesyum-177 içeren bir madde, Rosatom’un araştırma bölümünün bir parçası olan Nükleer Reaktörler Araştırma Enstitüsü’nün (RIAR) uyguladığı teknoloji kullanılarak geliştirildi. Radyofarmasötik, kalite kontrolünün tüm aşamalarını geçti.
İlacı geliştirenlerden RIAR Radyonüklid Kaynaklar ve Maddeler Başkanı Oleg Andreev, “İlk içerik üreticisi olarak, Rus tıbbi kurumlarının tüm ihtiyaçlarını karşılayabiliyor ve aldığımız tüm siparişleri zamanında karşılayabiliyoruz” dedi. Rusya’da radyofarmasötikler dört tıp merkezine tedarik ediliyor.
Nükleer Tıp Merkezi Başkanı ve FRCCRO’da radyolog olan Pyotr Sychev’e göre tedavi etkili oldu ve hastaların hiçbirinde yan etkiye rastlanmadı.
Tedavi, doktorların öncelikle hastanın herhangi bir yan etki yaşamadığından emin olması ve ardından ilacı damardan enjekte etmesiyle uygulanıyor. İlaç iki ayda bir veriliyor. Konuyla ilgili olarak Peter Sychev, “Hastalarımız tedavinin ilk kürünü tamamladı ve tümünün kanında prostat spesifik antijen proteini seviyesinde düşüş gözlendi. İyi durumdalar” dedi.
Rosatom’un izotop ürünleri tedarik eden yan kuruluşu V/O Izotop’un CEO’su Maxim Kushnarev’in Vestnik Atomproma dergisine verdiği demeçte belirttiği üzere, lutesyum-177 tıbbi izotopu 2021’den bu yana Brezilya’ya tedarik ediliyor.
Eylül ayında Leningrad Nükleer Güç Santrali, iyot-131, molibden-99 ve kobalt-60’tan oluşan ürün yelpazesine yeni bir izotop ekleyerek lutesyum-177 üretmek için lisans aldı.
Kobalt
Kasım ayı ortasında Leningrad NGS, ticari ışınlama tesislerinin gama radyasyon kaynaklarında kullanılan kobalt-60 üretimi için belirlediği yıllık hedefini gerçekleştirdi. Smolensk ve Kursk nükleer güç santralleri ile yapılan iş birliği sayesinde hedefe planlanandan daha hızlı ulaşıldı. Leningrad NGS Direktörü Vladimir Pereguda, “Önümüzdeki yıl için daha az iddialı kobalt-60 üretim planlarımız yok” dedi. RosEnergoAtom İş Geliştirmeden Sorumlu CEO Yardımcısı Nikita Konstantinov, “Rus nükleer santrallerinin güç reaktörlerinde üretilen sterilizasyon kobaltının payı bu yıl küresel kobalt-60 pazarının yaklaşık %30’unu oluşturacak” diye konuştu.
Kobalt-60, kobalt soğurucuların reaktöre yerleştirilmesi ve 5 yıl boyunca ışınlanmasıyla elde ediliyor.
Uluslararası iş birliği
V/O Izotop bu yıl Belarus’taki kliniklerin teknesyum jeneratörü ihtiyacının tamamını karşılamak üzere bir sözleşme imzaladı, Ermenistan ve Kazakistan’a tedarikini artırdı ve Kırgızistan ve Azerbaycan’a teslimatlara başlamak için çalışıyor.
Rosatom ayrıca BDT üyesi olmayan ülkelerdeki ayak izini de genişletiyor. Moskova, temmuz ayında çevrimdışı ve çevrimiçi katılımlı BRICS uzman forumuna ev sahipliği yaptı. Ardından ağustos ayında Güney Afrika’da düzenlenen bir başka forumda nükleer tıp konusunda BRICS çalışma grubu oluşturulmasına karar verildi. Maxim Kushnarev, “Rusya’nın ve özellikle Rosatom’un bu çalışma grubunda öncü bir rol oynamasını bekliyoruz. Bu sadece bizim değerlendirmemiz değil. Güney Afrikalı bir temsilciden BRICS şirketleri arasında kaynak izotoplardan radyofarmasötiklere kadar uçtan uca üretim teknolojisine sadece Rosatom’un sahip olduğunu duymaktan büyük memnuniyet duyduk. Dünya çapında her üretim aşamasında yetkinliği bulunan birkaç şirketten biriyiz” dedi.
Rus germanyum-68/galyum-68 jeneratörleri artık Hindistan ve Kazakistan’a tedarik ediliyor. Ayrıca, lojistik sorunlar nedeniyle iki yıldır kesintiye uğrayan Hindistan’a molibden tedariki tekrar başladı. Çin’e hem tıbbi hem de ticari izotop tedariki de artıyor. Bunlar arasında havaalanlarında kullanılan helyum-3 izotopu da yer alıyor. Çin’e yapılan izotop satışlarının bu yıl için bir buçuk ila iki kat artması bekleniyor.
Maxim Kushnarev’in de belirttiği üzere, Avrupalı şirketler Rus izotoplarını satın almayı reddetmedi ve ortaya çıkan tüm zorluklar yavaş yavaş aşıldı. Sözleşmeye tabi üretim hizmetleri sağlamak için görüşmeler devam ediyor. Kuzey Amerika’ya teslimatlar da sürüyor.
Rosatom’un izotop iş geliştirme planları, Obninsk’te bir GMP fabrikasının inşasını öngörüyor. Bu fabrika, hem iyot-131, samaryum-153 ve molibden-99 bazlı en çok aranan radyofarmasötikler hem de lutesyum-177, aktinyum-225, radyum-223 ve diğer izotopları içeren, gelecekte meydana gelebilecek değişikliklerden etkilenmeyen ilaçlar dahil olmak üzere çok çeşitli radyofarmasötikler ve aktif maddeler üretecek.
