Kırgızistan. Rosatom, Kırgızistan’a düzenli olarak teknesyum-99m jeneratör kitlerinin teslimatlarına başladı. Bu jeneratörler, başkent Bişkek’teki Ulusal Onkoloji ve Hematoloji Merkezi’ne teslim edilecek. GT-5K tipi jeneratörler, nükleer tıpta en çok talep gören radyonüklidlerden biri olan teknesyum-99m üretiyor. Onkolojik, kardiyovasküler, nöroendokrin ve diğer hastalıkları tespit etmek için tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi (SPECT) teşhis prosedürlerinin %80’inde kullanılıyor. Rosatom’a bağlı V/O Izotop’un CEO’su Maxim Kushnarev, “Kırgız Cumhuriyeti ile nükleer tıp alanında iş birliğinin geliştirilmesi, gelişmiş teknolojilere erişimi ve çeşitli hastalıkların zamanında teşhisini artırmaya yönelik bir adımdır” dedi.

Özbekistan. Özbekistan’da, Rosatom’un destekleyici üniversitelerinden biri olan Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi’nin (NRNU MEPhI) Taşkent şubesinde bir İleri Mühendislik Okulu kurulacak. Bu konudaki anlaşma, Özbekistan’da düzenlenen Nükleer Personel Eğitimi Ortak Rus-Özbek Çalışma Grubu toplantısı sırasında, Özbekistan Nükleer Enerji Geliştirme Ajansı (UzAtom), Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom ve NRNU MEPhI arasında imzalandı. Rosatom ayrıca Özbekistan’ın Enerji Haftası (UEW 2025) kapsamında düzenlenen ‘Power Uzbekistan 2025’ fuarına katıldı. Rosatom’un standındaki önemli etkinliklerden biri, RITM-200N reaktörlerinden birinin basınçlı kabı için özel alaşımlı çeliğin dökülmeye başladığına işaret eden sunumdu. Bu reaktörler, Özbekistan’da inşa edilen küçük ölçekli nükleer güç santralinin ‘kalbi’ olacak.

Sırbistan. Rosatom, Sırbistan’da düzenlenen uluslararası bilimsel forum olan Batı Balkanlar’ın Enerji Dönüşümü’nde gelişmiş nükleer teknolojilerini sergiledi. Etkinlik, Batı Balkan ülkelerinden enerji şirketleri, araştırma enstitüleri ve hükümet kuruluşlarının temsilcilerini bir araya getirdi. Rosatom’un Sırbistan Ofisi Müdürü Maria Deuric, “Rosatom, Sırbistan’ın güvenilir, verimli ve karbonsuz enerji kaynağı sunan nükleer üretimi devreye sokarak enerji sistemini güçlendirme ve enerji karışımını çeşitlendirme konusundaki kararlılığını memnuniyetle karşılıyor. Bir nükleer güç santrali, Sırbistan’ın, 2050 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yaklaşık %70 oranında azaltmayı hedefleyen iklim stratejisine de katkıda bulunacak. Rosatom, Sırp ortaklarına RITM-200 reaktörlerine dayalı küçük ölçekli nükleer üretim tesislerinden büyük ölçekli Nesil III+ güç ünitelerine kadar tam bir çözüm yelpazesi sunmaya hazır” dedi.

İş Birliği. Rosatom ve Vietnam, 2030 yılına kadar nükleer teknolojilerin geliştirilmesi konusunda kurumlar arası bir yol haritası anlaşması imzaladı. Bu anlaşma, bir nükleer bilim ve teknoloji merkezinin inşasını, Da Lat’taki araştırma reaktörü için yakıt tedarikini, Vietnam’ın nükleer endüstrisi için iş gücü eğitimini ve ülkenin sodyum soğutmalı bir araştırma reaktörü olan MBIR’ı işletecek Uluslararası Araştırma Konsorsiyumu’na katılımını kapsıyor. Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, bilim ve araştırma alanındaki ortak çalışmaların, Rus nükleer şirketi ile Vietnam arasında onlarca yıldır süren iş birliğinin temel taşı olduğunu vurguladı. Likhachev, “Sovyet mühendisler, 1980’lerde ABD yapımı araştırma reaktörünü yeniden çalıştırdı ve şimdi Vietnamlı bilim insanları bizden yeni bir araştırma reaktörü sipariş ettiler. Dahası, bu ziyaret, büyük bir nükleer santral inşa etme projesiyle temsil edilen yeni bir iş birliği aşamasına geçişi işaret ediyor” diye konuştu.    

Füzyon. Dünyanın en büyük ve en güçlü darbeli manyetik sistemi, Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) inşaat projesinin bir parçası olarak bir araya getirildi. Toroidal ve poloidal alan bobinleri, düzeltme bobinleri ve merkezi bir solenoidden oluşuyor. Rosatom grubundan olanlar dahil olmak üzere Rus şirketleri bu çalışmada aktif rol oynadı. Moskova’daki ITER Proje Merkezi Müdürü Anatoly Krasilnikov, “120 ton niyobyum-titanyum süperiletken ve 17 kilometreden fazla niyobyum-kalay süperiletken tel ürettik” dedi. Ayrıca Rusya, altı poloidal alan bobininden (PF1) birini üretti ve gelecekteki reaktörün inşaat sahasına gönderdi. ITER, Fransa’nın Marsilya kenti yakınlarındaki Provence bölgesinde uluslararası iş birliğiyle inşa ediliyor. Rusya, ITER projesiyle ilgili taahhütleri kapsamında gelecekteki tesis için 25 sistem geliştirecek, üretecek ve tedarik edecek.

İnşaat sahaları. Rusya’nın Seversk kentindeki BREST-OD-300 hızlı reaktörünün inşaat sahasında bir tavan vincinin kurulumuna başlandı. Vinç, reaktörün inşası ve bakımı sırasında büyük boyutlu ekipmanları taşımada kullanılacak. Kurulum sürecinin yaklaşık altı ay sürmesi bekleniyor. BREST-OD-300, kapalı nükleer yakıt çevrimini ticari olarak uygulanabilir bir alternatif haline getirmeyi amaçlayan Proryv (çığır açan) projesinin bir parçası olarak inşa edilen kurşun soğutmalı hızlı nötron reaktörüdür. Yenilikçi reaktöre ek olarak, deneysel enerji üretim tesisi (Rusça’da ODEK olarak kısaltılıyor), karışık uranyum-plütonyum nitrür (MUPN) yakıtının üretimi/yeniden üretimi ve ışınlanmış nükleer yakıtın yeniden işlenmesi için modüller içerecek.

“Bilgi Buzkıranı”. Nisan ayı sonunda, küresel bir bilim ve eğitim projesi olan ‘Bilgi Buzkıranı’ için uluslararası katılımcıları seçmeyi amaçlayan yarışma süreci başladı. Doğa bilimleri ve nükleer teknolojilerin tanıtımını amaçlayan, yetenekli gençleri keşfetmeyi, onların becerilerini geliştirmeyi ve kariyer yönlendirmesi sağlamayı hedefleyen bu proje, 14 ila 16 yaş öğrencileri kapsıyor. Finale kalacak öğrenciler, bir nükleer buzkıran ile Kuzey Kutbu’na eğitim amaçlı bir geziye çıkacaklar. 20 ülkeden öğrenciler seçim sürecine katılacak. Öğrenciler, 20 Haziran’a kadar goarctic.energy adresi üzerinden başvuruda bulunabilecek. Bilgi Buzkıranı projesi, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’un desteğiyle, Nükleer Enerji Bilgi Merkezleri Ağı tarafından organize ediliyor. Bu yıl altıncısı düzenlenen proje, Rusya’nın nükleer endüstrisinin 80. yıl dönümüne ve Kuzey Deniz Rotası’nın (NSR) keşfinin 500. yıl dönümüne adandı.

Çin. Rosatom, nisan ayı sonunda Pekin’de düzenlenen 16. Çin Uluslararası Nükleer Enerji Sanayi Fuarı’na (CIENPI 2025) katıldı. Fuarda, dünyanın önde gelen enerji şirketleri, araştırma enstitüleri ve Çin devlet kurumları dâhil olmak üzere 100’ün üzerinde kuruluş yer aldı. Rosatom, fuarda Rusya’nın dördüncü nesil nükleer enerji sistemlerini, Tianwan ve Xudabao NGS projeleri dahil olmak üzere nükleer enerjinin barışçıl kullanımında uzun vadeli Rusya-Çin iş birliğinde elde edilen başarıları ve nükleer tıp ile lojistik alanındaki son gelişmeleri kapsayan interaktif bir sergi düzenledi. İş programının bir parçası olarak, Rosatom Grubu’na bağlı çeşitli şirketlerin yöneticileri; nükleer güç santral inşası, nükleer yakıt üretimi ve tüketilmiş yakıt yönetimi gibi alanlardaki çözümlerini sundular.

Özbekistan. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, INNOPROM Orta Asya uluslararası sanayi fuarında Rosatom’un standını ziyaret etti. Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, Mirziyoyev’e, nükleer enerji ve elektromobilite alanındaki teknolojik çözümlere ilişkin bilgi verdi. Sergilenen ürünler arasında Rus tasarımı RITM-200N reaktörlerine sahip  küçük modüler reaktör (SMR) nükleer güç santralinin bir modeli vardı. Özbekistan’ın ilk SMR tesisinde bu türden altı reaktör inşa edilecek. Aleksey Likhachev ayrıca, lityum-iyon piller ve kompakt bir şarj istasyonu prototipi dâhil olmak üzere Rosatom’un elektromobilite çözümlerini tanıttı.