Rosatom, Çin’de yeni nükleer ünitelerin inşasında aktif olarak yer alıyor, ancak Rus ve Çinli nükleer mühendisler arasındaki iş birliği sadece bu alanla sınırlı değil. Örneğin; Çinli uzmanlar, yakın zamanda Rusların nükleer devre dışı bırakma ve radyoaktif atık yönetimi konusundaki deneyimlerini incelediler.

Tianwan NGS’nin 7’nci ve 8’inci güç ünitelerinin işletme personeli simülatör tabanlı eğitim kursuna başladı. Simülatör, Rus tasarımı VVER-1200 reaktörüyle donatılmış 7’nci güç ünitesinin ana ve yedek kontrol odalarının birebir aynısı.

Simülatör, Rosatom’a bağlı JET Mühendislik ve Teknik Merkezi’nde (JET ETC) geliştirildi ve daha sonra China Techenergy Corp (CTEC) fabrikasında üretildi. Yazılım ekipmana yüklendikten ve test edildikten sonra simülatör nükleer santralin eğitim merkezine teslim edilerek, monte edildi, test edildi ve devreye alındı.

Sistem, tüm güç ünitesi çalışma modlarını simüle eden matematiksel model ile ölçü-kontrol (I&C) sistemleri yazılımı olmak üzere iki bileşenin eş zamanlı geliştirilmesi sayesinde sözleşme bitiş tarihinden altı ay önce devreye alındı.

Tianwan NGS operatörleri artık gerçeğe en yakın koşullarda eğitilecek. Operatörler, simülatörü, tesisin normal çalışması sırasında yapılacak eylemleri, kazalara verilecek tepkileri ve vardiya çalışanları arasındaki etkileşimi uygulamak için kullanacaklar. Simülatör ayrıca talimatların doğruluğunu kontrol etmek, sertifikasyonları yürütmek için de kullanılıyor. Eğitim kursunu, Tianwan NGS’nin bir operatörü olan Çin’in Jiangsu Nükleer Güç Şirketi’nden (JNPC) eğitmenler veriyor.

Buhar jeneratörleri

15 Ekim’de, Rusya’nın Volgodonsk kentinden Çin’deki Xudabao Nükleer Enerji Santrali 4’üncü güç ünitesine üç buhar jeneratörü gönderildi. Toplam ağırlığı 1.000 ton olan buhar jeneratörleri, varış noktasına nehir, deniz ve karayoluyla sevk edildi. Bu, bu güç ünitesi için kritik ekipmanın ikinci sevkiyatı. VVER-1200 reaktör basınç kabı ve ilk buhar jeneratöründen oluşan ilk sevkiyat, bu yılın Ağustos ayının ortasında yapıldı. Rosatom’un, Petrozavodsk ve Saint Petersburg’daki makine mühendisliği şirketleri, Xudabao Nükleer Enerji Santrali için bir basınçlandırıcı, birincil soğutma sistemleri ve birincil soğutma pompası ürettiğinden daha fazlası sevk edilecek. Süreç tamamen programa uygun şekilde ilerliyor, bu nedenle ekipmanın şantiyeye sevkiyatı sözleşme şartlarına uygun olarak yapılacak.

Makina Mühendisliği Bölümü Başkanı Igor Kotov, “Rosatom’un makine mühendisliği bölümündeki şirketler, nükleer şirketin yurt dışında inşa ettiği nükleer enerji santrallerine ekipman üretmek için hızla çalışıyor. Volgodonsk, Saint Petersburg ve Petrozavodsk’taki üretim tesislerimizden, inşa halindeki nükleer santraller için nükleer ve türbin adası bileşenleri neredeyse üzerinden bir ay geçmeden gönderiliyor. Düzenli sevkiyatlar, nükleer mühendislerin iyi koordine edilmiş çalışmaları sayesinde yapılıyor ve Rus nükleer teknolojilerinin olağanüstü kalitesini bir kez daha teyit ediyor” dedi.

Okuyucularımızın bildiği gibi, Çin’de, Tianwan ve Xudabao nükleer santrallerinin her birinde ikişer tane olmak üzere VVER-1200 reaktörlü dört güç ünitesi inşa ediliyor. Rus tasarımı nükleer güç ünitelerinin hizmet ömrü 60 yıldır ve bu süre 80 yıla kadar çıkabilir.

Grafit atıkları

CNNC Çevre Koruma Şirketi (CEPC) temsilcileri, ekim ayının sonunda, Uranyum-Grafit Reaktörleri için Deneysel Devre Dışı Bırakma Merkezi’ni (EDC UGR, Rosatom’un bir parçası) ziyaret etmek üzere Rusya’nın Seversk şehrine geldi. Ziyaretin amacı, grafit moderatörlü reaktörlerin devre dışı bırakılması ve radyoaktif grafit atıklarının yönetimi deneyimini incelemekti. Çinli çevreciler, devre dışı bırakma yöntemlerinden biri olan ‘yerinde bertaraf’ın uygulanmasının sonuçlarını gördüler ve Rosatom’un, grafit yığınının kapsamlı mühendislik ve radyasyon araştırmalarını nasıl yürüttüğünü öğrendiler. Rus uzmanlar, grafit yığınının sökülmesi yaklaşımları ve teknikleri ile özel yazılım programları ve analitik araçların kullanıldığı ışınlanmış grafit üzerindeki radyasyon çalışmalarının sonuçlarını gösterdiler.

Ziyarette ayrıca, taraflar radyoaktif atık arıtma sistemlerinin tasarımı, inşası ve tedariki konusunda deneyimlerini paylaşarak, daha ileri düzeydeki iş birlikleri konusunda görüş alışverişinde bulundu.

TVEL Nükleer Devre Dışı Bırakma ve Radyoaktif Atık Yönetimi Direktörü Eduard Nikitin, “Çinli ortaklarımızla nükleer yakıt arka uç yönetiminin birçok alanında geniş bir diyalog sürdürüyoruz. Bu alanda ülkelerimiz arasındaki iş birliği, küresel nükleer enerji endüstrisi için uzun vadeli eğilimleri belirliyor, en iyi uygulamaların ve çözümlerin benimsenmesini teşvik ediyor” diye konuştu.

EDC UGR CEO’su Sergey Markov, “Işınlanmış grafitin mekanik, radyoaktif ve termodinamik özelliklerini inceleme, grafit atıklarının güvenli yönetimini planlama ve grafit yığınlarını sökme çözümleri geliştirme konusunda kapsamlı deneyime sahibiz. İş birliğine açığız ve çözümlerimizin uluslararası piyasada talep göreceğinden eminiz” dedi.