İş Birliği. Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, Belgrad’da, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Sırbistan Başbakanı Milos Vucevic ve Sırbistan Başbakan Yardımcısı Aleksandar Vulin ile görüştü. Taraflar, nükleer enerji teknolojisi ve uygulamaları alanındaki iş birliklerini artırmayı, Rosatom’un, üçüncü ülkelerdeki projeleri için Sırp şirketleriyle birlikte iş yapmayı, Sırp öğrencilere Rus üniversitelerinde nükleer meslekler konusunda eğitim vermeyi ve Rosatom’un, Sırbistan’da uygulanan yüksek teknoloji projelerine katılma olasılığını görüştüler.

Eğitim. Belarus’tan bir grup uzman, Belarus Nükleer Güç Santrali’nden (NGS) gelen atıkların güvenli bir şekilde izole edilmesi için ülkede inşa edilmesi planlanan radyoaktif atık bertaraf tesisleri (RWDF) ile ilgili ilk eğitim kursunu tamamladı. Rosatom tarafından düzenlenen kurs, katılımcılara RWDF mühendislik, inşaat ve işletme süreçlerini etkin bir şekilde yönetmede gerekli bilgiyi sağlamak amacıyla RWDF yaşam döngüsü teorisine odaklandı. Belaruslu uzmanlar, ayrıca gelişmiş RWDF’leri çalışırken görmek için Rosatom’un tesislerini ziyaret etti.

Katkı maddesi teknolojisi. Rosatom’un Elektrik Gücü Bölümü, 3 boyutlu nükleer ekipman modellemesi için bir laboratuvar kurdu. Laboratuvarın 3 boyutlu ön baskı, 3 boyutlu baskı, cilalama, montaj ve boyama dahil olmak üzere beş bölümü, ekipman modellerinin başından sonuna kadar üretimini garanti ediyor. Nükleer santralin temel bileşenlerinin üç boyutlu 1:10 ölçekli modelleri, nükleer personel eğitim merkezlerinde ve kamu eğitim amaçları için kullanılacak. Yıl sonuna kadar 13 modelin üretilmesi planlanıyor. Bunlar, bir VVER-1200 reaktörünün, bir basınçlandırıcının, bir birincil soğutma pompasının ve diğer ekipman parçalarının birebir kopyalarından oluşacak.

Ar-Ge. Rosatom araştırmacıları, plazma tahrik motoru için bir laboratuvar prototipi geliştirdi. Bu motor, geliştirilmiş itme ve özgül itme (min. 100 km/s) parametrelerine sahip bir manyetik plazma hızlandırıcısı kullanıyor. Motor, darbe modunda çalışırken 300 kW’a kadar güç üretebiliyor. Bu tür motorlar, uzaydaki bir uzay aracını kimyasal motorların ulaşamayacağı bir hıza çıkarabilir ve ayrıca yakıt ihtiyacını onlarca kat azaltabilir. Karşılaştırmak gerekirse, Mars’a uçuş, geleneksel motorlarla tek yönlü olarak neredeyse bir yıl sürecekken, bir plazma motoru görev süresini 30-60 güne düşürebilir. Plazma motoru prototipini ve benzer cihazları test etmek için Rusya’nın Troitsk kentindeki bir araştırma enstitüsüne devasa bir deney standı kuruluyor.

İnşaat sahaları. Rosatom’un makine mühendisliği iştirakleri, Çin’de inşa edilen iki Rus tasarımı nükleer güç santrali için ekipman gönderdi. Xudabao Nükleer Güç Santrali’ndeki (NGS) 4. Güç Ünitesi’ne dört adet birincil soğutma pompası gövdesi seti ve Tianwan NGS’deki 7. Güç Ünitesi’ne dört adet pompa ünitesi teslim edilecek. Ekipman, birincil devrede soğutma sıvısı sirkülasyonunu sağlamak için tasarlandı ve santrallerin nükleer adalarına kurulacak. Tianwan NGS, şu anda inşa halinde olan VVER-1200 reaktörlü iki adet Rus tasarımı güç ünitesiyle en büyük Rusya-Çin ekonomik iş birliği projesidir. Rus VVER-1000 reaktörleriyle daha önce inşa edilmiş olan dört güç ünitesi uzun süredir faaliyette olup ülkenin elektrik şebekesine milyonlarca kilovat elektrik sağlıyor. Xudabao NGS, nükleer enerji alanında Rusya-Çin iş birliğinin nispeten yeni bir projesidir. Taraflar, Xudabao NGS’de VVER-1200 reaktörlü 3’üncü ve 4’üncü güç üniteleri için genel bir inşaat sözleşmesi ve nükleer yakıt tedarik sözleşmesini 2019 yılında imzaladılar.

İş birliği. Rusya ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Moskova’da bir dizi görüşme daha yaptı. Görüşmeler, Zaporozhye (Zaporizhia) NGS ve diğer Rus nükleer güç santrallerinin güvenliğine odaklandı. Rus heyetine başkanlık eden Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, Rusya’nın, Zaporozhye NGS ve santralin bulunduğu Energodar kasabasının güvenliğini sağlamak için aldığı önlemleri anlattı. Likhachev, UAEA ile ortak çalışmanın önemini vurguladı. Rafael Grossi ise UAEA Sekretaryasının, Zaporozhye NGS sahasındaki çalışmalarından ve Ukrayna’ya yaptığı son ziyaretten bahsetti. Taraflar ayrıca, Zaporozhye NGS’deki UAEA uzman rotasyonlarını da görüştüler. Rusya ve UAEA arasındaki diğer iş birliği konuları da masadaydı. Her iki taraf düzenli temasları sürdürme konusunda anlaştıklarını teyit ettiler.

İnşaat alanları. Türkiye’de inşası süren Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) 1’inci Güç Ünitesi’nin karadaki pompa istasyonunda ana ekipmanı devreye alma çalışmaları başladı. Soğutma suyu pompaları ve yedek dizel jeneratör pompaları bir dizi ayrı testten geçiyor. AKKUYU NÜKLEER A.Ş. Genel Müdürü Sergey Butckikh, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Pompa istasyonundaki inşaat ve montaj çalışmaları neredeyse tamamlandı. Şimdi ana ekipman üzerindeki devreye alma çalışmalarına başlıyoruz. Karadaki pompa istasyonuna kurulan pompalar NGS’nin en büyük pompaları. Bu pompalar güç ünitesinin tüm soğutma sistemine su sağlayacaklar, bu yüzden bu pompaların güvenli şekilde çalışması reaktör ve türbin dahil olmak üzere tüm ana ekipmanın düzgün çalışması için çok önemli” dedi.

Elektrikli ulaşım. Rosatom’un Elektrik Enerjisi Bölümü, Stavropol Krai’de toplam kapasitesi 150 kW olan ilk dokuz elektrikli şarj istasyonunu (ECS) faaliyete geçirdi. Otomobiller, AtomEnergo mobil uygulaması kullanılarak bu istasyonlarda şarj edilebiliyor. Bu ECS’ler mevcut her türlü hızlı şarj konnektörünü destekliyor. Rosatom, Rusya’nın 13 bölgesinde toplam 160’tan fazla hızlı şarj istasyonu kurdu ve bu istasyonların sayısı 2025 yılının ilk çeyreğinde 255’e çıkacak. Rosatom, 2030 yılına kadar Rusya’daki elektrikli şarj pazarının en az %25’ini oluşturacak bir ağ kurmayı planlıyor. Şarj istasyonlarında tüketilen elektrik, AtomEnergo ECS müşterilerinin nükleer güç santrallerinden ‘yeşil’ düşük karbonlu elektrik kullandığını garanti eden Temiz Enerji Rosatom sertifikası kapsamındadır.

Çevre. Rosatom, Kırgızistan’daki eski bir sanayi bölgesi için radyoaktif atık yönetimi önerisinde bulundu. Rosatom’un hazırladığı analitik rapor, Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te düzenlenen ilgili departmanlar arası toplantıda onaylandı. Belge, kapatılan Kristall tesisinin sahasını çevresel açıdan güvenli hale getirmek için bir dizi yüksek öncelikli acil müdahale önlemini kapsıyor. Tesis 1989 yılında inşa edildi ve çok taneli silikon üretiminde uzmanlaştı. Rapor, Rosatom uzmanlarının yaptığı teknik saha denetiminin sonuçlarını içeriyor ve belirlenen tehlikeli kimyasalların ve bunların yerlerinin açıklanmasını, proses tanklarının, binaların ve yapıların gerçek durumunun değerlendirilmesini, olumsuz olaylar için olasılık hesaplamaları ile bunların ölçek ve sonuçlarının modellerini kapsıyor. Rusya’daki radyoaktif atık yönetim projelerinde kazanılan kapsamlı deneyim, Rosatom’u, uluslararası müşteriler için güvenilir bir ortak haline getiriyor.