Rosatom’a bağlı TVEL Yakıt Şirketi’nin iştiraki Novosibirsk Kimyasal Konsantre Tesisi (NCCP), Brezilya şirketi Electronuclear’a Angra NGS reaktörlerinin soğutma sistemi için Lityum-7 hidroksit tedarik edecek. Söz konusu tedarik sayesinde Brezilya ve Rus nükleer şirketleri arasındaki iş birliği alanı da genişlemiş olacak.
Membranlar için izotop
Lityum-7 hidroksit (bundan böyle lityum-7 olarak anılacaktır), lityum izotoplarının toplamına göre (spesifikasyonlara bağlı olarak) %99,95 ile %99,99 arasında değişen, lityumun atomik fraksiyonuna sahip açık renkli, ince kristalli bir madde olma özelliği taşıyor. Kimyasını ayarlamak için basınçlı su reaktörlerinin birincil soğutucusuna lityum-7 ekleniyor. Lityum-7 aynı zamanda, basınçlı su reaktörleri için soğutma sıvısını arıtmak için kullanılan reaktör kalitesinde iyon değişim membranlarının hazırlanması için gerekli olan ana bileşen.
Rusatom Uluslararası Ağı (RIN), lityum-7 tedarikine yönelik sözleşme kapsamında teklif vermeye başladı. Rosatom’un bir parçası olan şirket, Rosatom’un menfaatlerini uluslararası pazarlarda temsil ediyor. Rosatom Latin Amerika İş Geliştirme Direktörü Gonçalo Castillo, konuyla ilgili olarak şöyle konuştu: “Bu iş fırsatı, lityum-7’nin tanıtılmasına yönelik çalışmalarımızın ürünü. Brezilya’nın nükleer enerji kurumu Eletronuclear ile temasa geçtik ve yeni ürünümüzü tanıttık. Ardından, Euronuclear’ın mevcut tedarikçileriyle bir tedarik ihalesine katılmaya davet edildik. Rosatom Latin Amerika ve Rusatom Uluslararası Ağ merkez ofisi arasındaki koordineli ekip çalışması, ihaleyi kazanmamıza yardımcı oldu.” Brezilya’ya 100 kilogramdan fazla lityum-7 sevk edilmesi planlanıyor. Sözleşmenin kısa süre içinde imzalanması ve sevkiyatın bu yıl içerisinde tamamlanması bekleniyor.
TVEL Özel Kimyasallar İş Birimi Direktörü Mikhail Metelkin ise şunları kaydetti: “Rosatom’un yakıt birimi, küresel lityum ürünleri pazarında liderlerden biridir ve güvenilir bir tedarikçidir. Novosibirsk Kimyasal Konsantre Tesisinin, çeşitli lityum bileşiklerinin üretiminde 60 yılı aşkın deneyimi bulunmaktadır. Şirket, müşteri gereksinimlerine uygun olarak yüksek derecede kimyasal saflık sağlayan modern ve yüksek teknolojili bir üretim tesisine sahiptir.”
İşbirliğinin zenginleştirilmesi
Lityum-7 tedariği, Rosatom’un Brezilya nükleer sektörü ile iş birliğinin genişlemesini sağlıyor.
Geçen aralık ayında, Rosatom’un bünyesindeki TENEX A.Ş’nin iştiraki olan Internexco GmbH, ve Brezilya devlet şirketi Industrias Nucleares do Brasil (INB), 2023-2027’de Angra NGS’ye zenginleştirilmiş uranyumun tamamını tedarik etmek için bir sözleşmeye imza attı.
Sözleşme, Ağustos 2022’de düzenlenen ve Internexco GmbH tarafından kazanılan uluslararası düzeydeki kamu ihalesinin ardından imzalandı. Rosatom’un zenginleştirilmiş uranyum ürünlerinin tedarikine yönelik ilk uzun vadeli bu sözleşme, 2019’da imzalanan niyet anlaşmasının da bir meyvesi olma niteliğine sahip. Sözleşme kapsamında nükleer yakıt çevrimi segmentinde ortak projelerin uygulanması planlanıyor.
Öte yandan, lityum-7 tedariki, izotop ürünleri segmentindeki iş birliğini de genişletiyor. Rus nükleer şirketinin halihazırda Brezilya’nın tıbbi izotop talebinin %50’sini karşıladığı ve ülkenin nükleer tıp için izotop ürünlerinin en büyük tedarikçilerinden biri olduğunu da hatırlatmakta fayda var.
Sonraki adımlar
Rosatom, Eylül 2022’de Brezilyalı holding şirketi ENBPar ile bir mutabakat zaptı imzaladı. Angra Nükleer Güç Santrali’nin işletilmesini denetleyen ve hidroelektrik projeler yürüten Eletronuclear nükleer kuruluşu aracılığıyla hareket eden şirket, uranyum madenciliği ve nükleer yakıt üretimi konularında da adım atmayı planlıyor.
Söz konusu mutabakat zaptı kapsamında ENBPar ve Rosatom arasında nükleer enerji santrallerinin inşası ve işletilmesi ile nükleer yakıt çevrimi alanında iş birliği öngörülüyor. Bununla birlikte, taraflar, nükleer sanayi için hizmet ve ürün tedarikinde uzmanlaşmış şirketler grubu oluşturmak ve hidroelektrik santrallerin işletilmesi, onarımı ve modernizasyonu ile kamuoyunu bilinçlendirme çabalarını birleştirmek için teknoloji transferi konusunda da anlaşmaya vardılar. Brezilya şirketi ENBPar Genel Müdürü Ney Zanella dos Santos, “Rosatom’un tecrübelerinden yararlanmak, nükleer enerjide uçtan uca üretim döngüsü hakkında daha fazla bilgi edinmek ve Brezilya’daki en iyi uygulamaları hayata geçirmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Rosatom ve ENBPar iş birliği kapsamındaki faaliyetlerine geçen yılın kasım ayında da devam etti. ATOMEXPO-2022 Forumu’nda söz alan Ney Zanella dos Santos, küçük modüler reaktörlerin Brezilya’nın ücra bölgelerinde yaygın olarak kullanılabileceğini söyledi. Brezilya, Angra NGS’nin üçüncü ünitesini tamamlamayı (2027’de devreye alınması öngörülüyor) ve yeni üniteler inşa etmeyi planlıyor. Brezilya’nın önümüzdeki 30 yıl içinde 10 GW’lık bir nükleer kapasiteyi daha devreye alması bekleniyor.
Gonçalo Castillo, “Eletronuclear bizi, Angra 1 ve Angra 2 için bakım hizmetlerine yönelik ihale kapsamında bir pazar araştırmasına katılmaya davet etti” dedi.
Rusatom International Network, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’u yurt dışında temsil ediyor. 14 yabancı bölge merkezi, ülke ofisi ve iş temsilcisinden oluşan RIN, Rus nükleer endüstri kuruluşlarının dünyanın dört bir yanındaki ortaklarıyla verimli bir şekilde etkileşim kurmasına ve modern bir teknoloji liderinin en yüksek uluslararası faaliyet standartlarını karşılamasına olanak tanıyor.
TechSnabExport (TENEX), nükleer yakıt çevrimi ürünleri ve hizmetleri sağlayan bir Rosatom şirketidir. Uranyum üretimi, Rus uranyum ürünlerinin uluslararası tedariki, nükleer yakıt çevriminin son aşamasına yönelik hizmetler ve lojistik şirketin ana faaliyet alanlarıdır. TENEX ayrıca lityum madenciliği ve biyoyakıt üretimi ile de ilgileniyor.
