«Изотоп» Ж/Б «мамандары («Денсаулық технологиялары» Росатом дивизионының құрамына кіреді) Еуропалық ядролық медицина қауымдастығының (EANM 2023) 36-шы конгресіне қатысты. Онда олар қатысушыларға әлемдік нарық көшбасшыларының бірі – мемлекеттік корпорацияның медициналық изотоптық өнімдерін ұсынды.
Конгресс туралы
Конгресс 9-13 қыркүйекте Венада өтті, оған жүзден астам елден 7 мыңнан астам ядролық медицина мамандары қатысты. Негізгі тақырыптар радиодиагностика мен радиотерапиядағы жетістіктер болды. Атап айтқанда, конгрессте үдеткіш және циклотрондық технологиялардың дамуы және ядролық медицинада альфа-сәуле шығаратын радионуклидтердің (альфа-эмиттерлердің) қолданылуы талқыланды. Олар қазіргі уақытта радиофармацевтикада қолданғанды жөн көреді.
Канада, Жапония және Еуропаның кейбір елдері Альфа-эмиттерлерді қолдануда астат-211 радиоизотопына бәс тігеді. Бұл табиғи жағдайда іс жүзінде кездеспейтін элемент – ол тіпті анықталғанға дейін синтезделген. Бірақ нарық қатысушыларының көпшілігі әлі күнге дейін актиний-225-тің ең тиімді альфа-эмиттері болып саналады, сондықтан оларды қызықтырады. Қазіргі уақытта бүкіл әлем бойынша 50-ден астам медициналық мекемелер, соның ішінде Ресейдегі бірқатар клиникалар актиния-225 бойынша зерттеулер жүргізуде. Росатом-Ресейдегі жалғыз және әлемдегі ең ірі үш актиний-225 өндірушілерінің бірі. Дүние жүзінде изотоптың жалпы өндірісі өте аз, сондықтан актиний-225 көмегімен емдеуді жылына бірнеше жүз пациент қана ала алады.
Бета-эмитенттердің ішінде қолдану бойынша көшбасшы – лютеций-177. Ол қуық асты безінің қатерлі ісігініңнеоперабельді метастаздық түрі сияқты бірқатар онкологиялық ауруларды диагностикалау мен терапияда жоғары тиімділікті көрсетеді. Кездейсоқ, Конгресс өткізілетін күндері ресейлік реттеуші Ростехнадзор Ленинград атом электр станциясына (Росатом құрамына кіреді) лютеций-177-ні бірден екі блокта, №3 және №4 пайдалануға рұқсат берді. Алғашқы тәжірибелі партиялар осы жылдың соңына дейін жиналады.
Сонымен қатар, конгрессте түбегейлі жаңа технологияларды – нейтронды, фотонды және басқаларды әзірлеу талқыланды.
Росатомның қатысуы
«Изотоп» Ж/Б» өз стендінде Ресейдің атом өнеркәсібінің изотоптық өнімдері туралы ақпаратты орналастырды. Сондай-ақ, қазіргі серіктестермен және әлеуетті тапсырыс берушілермен іскерлік кездесулер өтті.
«Конгресс Росатомның изотоптық технологиялар саласындағы құзыреттілігінің жоғары деңгейін растады. Біз көпжылдық серіктестерімізбен келісімдерді бекітіп, ынтымақтастықты жалғастыра және дамыта алдық. Сонымен қатар, біздің делегация негізгі изотоптық өнімдерді жеткізу бойынша жаңа уағдаластықтарға қол жеткізді», – деді «Изотоп » Ж/Б» коммерциялық мәселелер жөніндегі бас директордың орынбасары Антон Шаргин конгресс қорытындысына.
Биыл «Изотоп» Ж/Б» Италияға, галлий генераторларын Қазақстан мен Үндістанға жеткізуді бастады. Галлий-68 ПЭТ сканерлерінде онкологиялық аурулардың кең спектрін диагностикалау үшін қолданылады, оны қолдану арқылы жыл сайын бүкіл әлемде 100 мыңнан астам диагностикалық процедуралар жүргізіледі.
Сонымен қатар, «Изотоп» Ж/Б» Беларуссияның Технеций-99m генераторларына қажеттіліктерін толық қамтамасыз ету үшін халықаралық тендерде жеңіске жетті, алғашқы жеткізілімдер орындалды.
Қыркүйек айының соңында Росатом Алжирдің Атом энергиясы жөніндегі комиссариатымен (COMENA) өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойды. Тараптар медициналық жобаларды іске асыру және ядролық медицинаны дамыту кезінде ынтымақтасатын болады.
Изотоптардың негізі
Росатом тұрақты изотоптарды жасау бойынша әлемдегі ең ірі төрт зауыттың екеуіне және өнеркәсіптік ауқымда радиоизотоптарды өндіруге тартылған реактор паркінің кемінде 30% – на ие. Сонымен қатар, Мемлекеттік корпорация Еуропадағы ең ірі радиофармацевтикалық зауыт салуда. 2025 жылға қарай 21 технологиялық желіде радиофармпрепараттардың 25-тен астам атауы шығарылатын болады деп болжануда. Құрылыс жұмыстары қаңтар айында басталып, кестеден озып кетті. Ғимараттың монолитті қаңқасы қазірдің өзінде дайын.
Бірінші кезекте аурулардың 20-дан астам бағыты бойынша диагностикалық препараттарды өндіру үшін технеций-99m генераторлары, балалардағы қалқанша безі мен нейробластты емдеуге арналған йод-131 негізіндегі препараттар, ауырсыну синдромын төмендету және қатерлі ісіктің әртүрлі түрлерінде сүйектің метастазын басу үшін самарий-153, сондай-ақ қуық асты безінің кастрациялық-резизтентті төзімді қатерлі ісігі бар науқастарда сүйек метастаздарын емдеу үшін радий-223 өндірілетін болады. Қатерлі ісіктің неоперабельдік метастаттық түрлерін емдеу үшін тасымалдаушы бар және тасымалдаушы жоқ лютеций-177, актиний-225, торий-227 және басқа да изотоптар негізінде жаңа радиофармпрепараттар шығарылатын болады.
Росатомның қатысуымен жаңа радиофармацевтикалық препараттар әзірленіп, шығарылады. Сонымен, «Мемлекеттік ғылыми орталық-атом реакторлары ғылыми – зерттеу институтының» (Росатом құрамына кіреді) және Медициналық радиология және онкологияның федералды ғылыми-клиникалық орталығының мамандары жасаған радий-223 негізіндегі препарат клиникалық сынақтар кезінде қуық асты безінің қатерлі ісігінің сүйек метастаздарын емдеудегі қауіпсіздік пен тиімділікті көрсетті. Препараттың сапасы шетелдіктерден кем түспейді, ал бағасы төмен. «Егер кез келген радиофармпрепараттың өндіріс тізбегіне қарайтын болсақ, онда кез келген өндірістік кезеңде қатысушылар арасында міндетті түрде Мемлекеттік корпорация болады«, – деп атап өтті «Изотоп» Ж/Б» бас директоры Максим Кушнарев «Жаңа атом сарапшысы » журналына берген сұхбатында.
