Bugün Akkuyu, dünyanın en büyük nükleer inşa sahası olma özelliğini taşıyor. Kısa süre önce düzenlenen Açık Kapı Günü etkinlikleri sayesinde ziyaretçiler, inşa halindeki nükleer güç santrallerini sanal tur ile gezme şansı buldu. İnşaatın yanı sıra, IAEA’nın da katılımıyla Türkiye’de ulusal nükleer altyapının kurulması için kapsamlı çalışmalar devam ediyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) uzmanlarından oluşan bir ekip, Türk hükümetinin talebi üzerine gerçekleştirdiği nükleer güvenlik danışma misyonunu geçtiğimiz Kasım ayında tamamladı. İki hafta süren Uluslararası Fiziksel Koruma Danışma Servisi Misyonu (IPPAS) kapsamında, nükleer malzeme ve ilgili tesislerdeki faaliyetler için ulusal güvenlik rejimi gözden geçirildi.
Uzman ekip, Türkiye Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) yetkililerinin yanı sıra diğer ilgili bakanlıkların ve resmi kuruluşların temsilcileriyle bir araya geldi.
Uzman ekip, inceleme kapsamında, radyoaktif maddelerin kullanıldığı 4 tesisi ziyaret etti. Ekip, nükleer ve diğer radyoaktif maddelerin, nakliye dahil ilgili tesislerin ve faaliyetlerin güvenliğine yönelik yasal ve düzenleyici çerçeveyi ve siber güvenlik düzenlemeler, lisans verme, denetimler ve uygulama gibi düzenleme uygulamaları ve nükleer güvenliğe dahil olan paydaşlar arasındaki koordinasyonu gözden geçirdi.
Uzmanlardan birine göre, Türkiye, nükleer güvenliğin temellerine ilişkin IAEA kılavuzunun temel unsurlarıyla bir nükleer güvenlik rejimi oluşturmuş durumda. IAEA Nükleer Güvenlik Bölümü Direktörü Elena Buglova, konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin IPPAS misyonu talebi, nükleer güvenliği artırma konusundaki kararlılığını ve çabalarının sürekliliğini göstermektedir. Uluslararası uzman ekibin tespitlerini takip etmeye yönelik gelecek çalışmalar, ülkede sürdürülebilir bir nükleer güvenlik rejimi sağlayacaktır” dedi.
Türkiye, Akkuyu NGS için Rus çekirdek ekipman üreticileriyle diyaloğunu sürdürüyor. Nükleer Düzenleme Kurumu’ndan (NDK) resmi bir heyet geçtiğimiz Kasım ayında Rosatom iştiraki AtomEnergoMash şirketini ziyaret etti. Ekipman üretim programını görüşen taraflar, NDK müfettişlerinin kontrol noktalarındaki kabul prosedürlerine katılmak üzere Rusya’ya yapacağı ziyaretlerle ilgili düzenlemelerde bulundular.
Nükleer Düzenleme Kurumu Başkanı Dr. Zafer Demircan, konuya ilişkin, “Projeyi gerçekleştirirken önceliğimiz güvenlik ve AtomEnergoMash’in üretim tesislerinde çalışan NDK temsilcilerinden gelen her türlü talebe ilgi gösterdikleri ve çözüme kavuşturdukları için Rus meslektaşlarımıza teşekkür ederiz” dedi. AEM’in Volgodonsk merkezli üretim tesisi, Akkuyu NGS’nin 1’inci ünitesi için pasif çekirdek taşma sistemine yönelik ilk üç akkümülasyon tankını geçtiğimiz Kasım ayı sonlarında sevk etti.
Akkuyu projesi, Rusya’nın önde gelen finans kuruluşlarından destek buldu. Rusya, Orta ve Doğu Avrupa’nın en büyük bankası Sberbank, Akkuyu NGS’ye 500 milyon dolar ve 300 milyon dolar tutarında olmak üzere 7 yıl vadeli iki kredi vereceğini duyurdu. Krediler, santralin 4 ünitesinin inşasında kullanılacak. Sberbank 2009’un Ağustos ayı başlarında da Akkuyu NGS için 7 yıl vadeli 400 milyon dolar tutarında kredi sağlamıştı. Sberbank’ın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anatoliy Popov da yaptığı bir açıklamada, “Sberbank, 2019’da Rosatom’un Türkiye’deki uluslararası nükleer inşaat projesine finansman sağlayan ilk kredi kuruluşu oldu. Bu proje, banka için stratejik bir önceliğe sahip ve bunu finanse etmeye devam etmekten mutluluk duyuyoruz” dedi.
Dünyanın en büyük nükleer inşaat projesi kamuoyunun ilgi odağı olmuş durumda. Akkuyu NGS sahasında, AKKUYU NÜKLEER A.Ş. tarafından organize edilen “Açık Kapı Günü” etkinliği düzenlendi. Etkinlik, koronavirüs önlemleri çerçevesinde, inşa halindeki nükleer güç santralleri için eşsiz olan çevrimiçi formatta yapıldı. Akkuyu NGS inşaat sahasına en yakın yerleşim yerleri olan Silifke, Erdemli ve Gülnar sakinleri, etkinliğe video konferans yöntemiyle katıldı. Canlı olarak yayınlanan etkinliği Mersin, Ankara, İstanbul, Bodrum, Konya, Bursa, Trabzon, İzmir ve Türkiye Cumhuriyeti’nin diğer birçok kentinden 600’den fazla kişi izledi.
Etkinliğin açılış konuşmasını, AKKUYU NÜKLEER Genel Müdürü Anastasia Zoteeva yaptı. Zoteeva, konuşmasında şunları söyledi: “Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin inşaat sahasının kapılarını Türkiye’deki ilk nükleer santralinin inşasına ilgi duyan herkese açmaktan mutluluk duyuyorum. Bu, dünyadaki en büyük inşaatlardan biri. Çalışmalar, aynı anda dört güç ünitesinde birden yürütülüyor. Bu, nükleer güç santrallerinin inşası için kesinlikle eşsiz bir durumdur. Nükleer güç santralimiz güvenli, güvenilir ve moderndir. Santral, bu tür tesislerin inşasında 75 yıldan daha fazla deneyime sahip Rus nükleer uzmanlar ile yüksek profesyonelliğe sahip Türk inşaatçılar tarafından inşa ediliyor. Şu anda burada, %80’inden fazlası Türk vatandaşı olmak üzere 13.000’den fazla kişi çalışıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının ve özellikle de civarda yaşayan sakinlerin ilgisi, bizim için özel önlem taşıyor. Yaptığımız her şeyi sizler için yapıyoruz. Bunları yaparken bölgenin refahını artırıyoruz, nükleer teknolojiler kullanılarak en güvenli ve güvenilir yöntemlerden biriyle elde edilen istikrarlı elektrik enerjisi tedarikine çok uzun yıllar sahip olacak çocukların ve torunların, Türk halkının genç neslinin geleceğini temin ediyoruz.”
Rusya’da eğitim alan ve birkaç yıldır AKKUYU NÜKLEER A.Ş. bünyesinde NGS inşaat sahasında çalışmakta olan Türk nükleer mühendisler; NGS Güvenlik Denetim Birimi Kıdemli Uzmanı Özlem Arslan ve Elektrik Bölümü Uzmanı Ahmet Yasin Öner, etkinlik sırasında sahada sanal gezi düzenledi. Eşsiz kapsama sahip inşaat işlerini gösteren Arslan ve Öner, sahanın özelliklerini, proje güvenliğini ve çevre güvenliğini sağlamaya yönelik önlemleri tüm detaylarıyla anlattı. Mühendisler, nükleer santralin teknolojik süreçleri ve çalışma prensipleri hakkındaki bilgileri de paylaştı.
Katılımcılar bu sanal turla, dört güç ünitesinden her birinin inşaat sürecini, projenin ana ulaştırma birimi ve büyük hacimli ekipmanın kabul yeri olan Doğu Kargo Terminali’ni, günde 3 bin metreküp beton üretim kapasitesine sahip dört beton fabrikasının çalıştığı inşaat ve montaj üssünü, güçlendirilmiş blokların toplu montajı ve ağır ekipmanların depolanması için donatılan ve ayrıca nükleer santral binalarının duvarlarının ve döşemelerinin yapılması için gereken çelik ürünlerin ve metal konstrüksiyonların tüm ana türlerinin imal edildiği sahayı görme şansı elde etti. Yayın sırasında inşa halindeki santralin eşsiz tesisleri ile yenilikçi teknolojik çözümlerin uygulandığı inşaat süreçleri de gösterildi. Etkinliğe katılanlar, pompa istasyonlarının temelinin ve yeraltı kısmının inşa edildiği Akkuyu NGS’nin deniz hidroteknik yapılarının inşasını da görme fırsatı yakaladı. Hidroteknik kıyı yapıları sisteminin önemli bir unsuru olan bu yapıların özellikleri katılımcılara ayrıntılarıyla anlatıldı. Rehberler, santralin soğutulması için su sirkülasyonunun nasıl yapılacağını ve kullanıldıktan sonra deniz suyuna ne yapılacağını da detaylı şekilde aktardı.
Çevrimiçi yayın sırasında saha genelindeki gezinin yanında, Rusya Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi MEPhI’den de canlı bağlantı gerçekleştirildi. Şu anda son sınıfta öğrenim gören Türk öğrenciler, Rusya’nın en iyi üniversitelerinden birindeki eğlenceli ve ilgi çekici eğitim sürecine ilişkin izlenimlerini paylaştı.
Etkinlik kapsamında AKKUYU NÜKLEER A.Ş. Üretim ve İnşaat Organizasyon Direktörü Denis Sezemin, stüdyoda seyircilerin sorularını yanıtladı. Sezemin, Türkiye’nin ilk nükleer santralinin inşasında gelinen son durumu, uzmanların işe alınma sürecini, santralin güvenliğini ve çevre dostu özelliklerini anlattı. Sezemin’e en iyi soruları yöneltenler, AKKUYU NÜKLEER A.Ş.’den hatıra hediyeleri kazandı.
Rosatom, faaliyet gösterdiği bölgelerde düzenli olarak sosyal ve eğitimsel etkinlikler düzenliyor. Kasım ayının göze çarpan etkinlikleri arasında Küresel Atom Testi ve Milli Ağaçlandırma Gününe katılım yer alıyor.
Farklı ülkelerden binlerce kişiyi buluşturan ve Dünya Bilim Günü dolayısıyla her yıl düzenlenen Global Atomic Quiz yarışması yine büyük ilgi gördü. Golobal Atomic Quiz, farklı zorluk derecesinde 15 sorudan oluştu. 11 dilde çevrimiçi olarak yapılan yarışmaya dünyanın 70’ten fazla ülkesinden 11 binin üzerinde nükleer meraklısı katıldı. Türkiye, katılımcı sayısı bakımından ilk ülkeden biri oldu. Elde edilen sonuçlardan bağımsız olarak, yarışmaya katılan tüm katılımcılar sertifika ve nükleer bilim uzmanı unvanını aldı. Tüm soruları doğru yanıtlayanlar değerli ödüllerin sahibi oldu.
Milli Ağaçlandırma Günü dolayısıyla, Türkiye’nin dört bir yanında binlerce kişinin katılımıyla 11 Kasım’da ağaç dikme etkinliği düzenlendi. AKKUYU NÜKLEER A.Ş. temsilcileri de bu özel gün kapsamında bir çevre kampanyası düzenleyerek, Akkuyu NGS sahası yakınında bulunan Mersin’in Aydıncık ilçesindeki Kamaş İlköğretim Okulu’nda öğrenciler ile Mersin’in simgesi olan narenciye fidanı dikti. Etkinliğin ardından çocuklara çeşitli hediyeler verildi.
Aydıncık Kaymakamı Muhammet Kılıçaslan konuşmasında, “Ortak hedefimiz, bizlere ve gelecek nesillere sağlıklı bir gelecek sağlamak için çevreye özen göstermektir. AKKUYU NÜKLEER A.Ş.’ye teşekkür ediyor, gelecekte bu tür etkinliklerin daha sık yapılmasını temenni ediyorum” ifadelerini kullandı.
AKKUYU NÜKLEER A.Ş., 2016 yılından bu yana Akkuyu NGS’nin inşa edildiği bölgede düzenli olarak ağaç dikme etkinliklerine katılıyor. Şirket daha önce Mersin’deki Büyükeceli, Silifke ve Emirler Köyü’nde de benzer etkinlikler düzenlemişti.
AtomEnergoMash (AEM) Rosatom’un nükleer, termal, petrol, gemi yapımı ve çelik üretim tesisleri için makine ve ekipmanların tasarım, üretim ve tedarikinde kapsamlı çözümler sunan, Rusya’nın en büyük enerji makineleri üreticilerinden biri konumundaki elektrik mühendisliği departmanı olarak çalışmalarını yürütüyor. Departmanın üretim tesisleri Rusya, Çekya, Macaristan ve diğer bazı ülkelerde yer alıyor.
