Türk Başlangıcı

#252Nisan 2022

Türk Başlangıcı

İstanbul merkezli Kuzey Star Tersanesi, 15 Mart’ta, Rus tasarımı çok amaçlı nükleer buzkıran gemi projesi Project 22220 için hizmet verecek yüzer iskeleye yönelik düzenlenen keel laying (gemi omurgasının kızağa konması) törenine ev sahipliği yaptı.

Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom bünyesinde faaliyet gösteren Atomflot ve İstanbul merkezli Kuzey Star Tersanesi, Haziran 2021’de, yüzer liman inşa edilmesini öngören anlaşmaya imza attı. Dönemin Atomflot Genel Müdürü Mustafa Kaşka, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Türk tersanesi gerekli yeterliliklere ve gemi inşa pazarında iyi bir itibara sahip” dedi. Sözleşme değeri yaklaşık 5 milyar rubleyi, yani yaklaşık 69 milyon doları bulan anlaşmaya göre, Murmansk Limanı’na teslimatı da dahil yüzer limanın inşaatı 29 ay sürecek. İstanbul’dan Atomflot’un deniz üssüne deniz yolculuğunun en az bir ay sürmesi bekleniyor.

Atomflot’un halihazırda iki yüzer limanı bulunuyor. Bunlardan PD-3 limanı, Murmansk Limanında konuşlanmış halde. Bu liman, nükleer buzkıran “50 Let Pobedy” (Zaferin 50. Yılı) ve üçüncü taraf gemilerinin limana yanaşması için kullanılıyor. Diğer yüzer liman PD-0002 ise Atomflot’un şirket merkezinde bulunuyor ve Yamal, Taymyr ve Vaygach nükleer buzkıranlarına hizmet veriyor.

Öte yandan bu yüzer limanlar, Project 22220 sınıfı buzkıranlara hizmet verecek kapasiteye sahip değil (Arktika ve Sibir adlı nükleer buzkıranlar hâlihazırda faaliyette; yeni buzkıranlar Ural, Yakutia ve Çukotka ise yakında filoya dahil olacak). Örneğin, PD-0002 sınıfı buzkıranın genişliği 33,5 metre iken, yeni buzkıranların genişliği 34 metre. Yüzer limanı olmayan yeni buzkıranlar, Arktika buzkıranının 2021 yılında bakımdan geçirildiği Kronstadt Deniz Fabrikası’nın suyu boşaltabilen kuru havuzunda onarılıyor. Taşıma dahil tüm işlemler için, maliyetli ve zaman alan idari girişimlerde bulunulması gerekiyor. Bu sebeplerden ötürü yeni bir yüzer liman inşa edilmesine yönelik karar alındı.

Yeni yüzer liman, yaklaşık 30 bin ton kapasiteye sahip olacak. Mukayese etmek gerekirse, PD-0002 sınıfı buzkıran yaklaşık 20.800 ton, Project 22220 buzkıranın boş gemi ağırlığı 26.700 ton geliyor. Çelik yüzer limanda iki kule ve tek duba olarak çalışan bir duba sistemi bulunacak. Rıhtım dubalarına iki taraftan tutturulmuş çelik kutu benzeri yapılar olan kuleler, yüzer limanın temel mekanizmalarını ve işlevsel sistemlerini içeriyor. Havuzlama işlemi esnasında kulelerin bir bölümü su altında kalırken geri kalan kısmı ise suyun üzerinde kalarak pozitif yüzdürme kuvveti sağlıyor.

Yeni liman, Atomflot’un yeni buzkıranlarının alt gövdelerini, kinistin valflerini, dümen ve demir atma donanımlarını onarmak, gemi omurgasını temizlemek ve boyamak, gövde korumasını değiştirmek ve diğer onarım ve bakım işlerini yapmak için tasarlandı. Yüzer havuzun kuru havuzlara göre en önemli avantajı hareket kabiliyeti. Su derinliğinin yeterli olduğu denizde herhangi bir yere kurulabiliyor. Kuru havuz inşası, üzerine oturtulacağı büyük bir toprak parçası ve fazlasıyla inşaat işine ihtiyaç duyulduğundan çok daha fazla zaman ve çaba gerektiriyor.

Yeni limanın PD-3’ün yerini alması bekleniyor. Yüzer liman sadece Project 22220 buzkıranlara değil, aynı zamanda halihazırda faaliyette olan diğer nükleer buzkıranlara;50 Let Pobedy, Yamal, Taymyr ve Vaygach’a da hizmet verecek.

Yeni yüzer limanın inşaatı planlanan takvime göre ilerliyor. Mustafa Kaşka, konuya ilişkin olarak şunları belirtti: “İnşaat teslim zamanlarına uymak bizim için son derece önemli. Yüzer liman, Proje 22220 nükleer buzkıranların bakımı için kıyı altyapısının önemli bir unsurudur.”

Atomflot, gelecek dönemde ilk Project 10510 sınıfı buzkıran Rossiya için bir yüzer limana daha ihtiyaç duyacak. Rossiya’nın kapasitesinin 60 bin tondan az olmaması bekleniyor.

Project 22220 ve Project 10510 buzkıranların en önemli amacı, 2030 yılından itibaren Kuzey Denizi Rotası’nda (NSR) yıl boyunca kesintisiz navigasyon sağlamak olacak.

Kuzey Deniz Rotası Müdürlüğü, deniz trafiğinde yaşanacak artış konusunda aktif olarak hazırlıklarını devam ettiriyor. Söz konusu hazırlıklar, nükleer buzkıranların inşasının yanı sıra deniz trafiğinin dijital ve altyapı iyileştirmelerini kapsıyor. NSR Müdürlüğü, kargo ve gemi sahipleri, Rusya Meteoroloji Servisi ve Rusya Uzak Doğu Kalkınma Bakanlığı tarafından geliştirilen hem yeni hem de mevcut çözümleri entegre etmek için tek bir dijital platform oluşturulacak. Platformun 2025 yılında faaliyete girmesi planlanıyor.

Kuzey Denizi Rotası boyunca otomatik tanımlama istasyonlarıyla donatılmış şamandıraların kurulması işlemi geçen yıl tamamlandı. Şamandıraların çalışmaları analiz edilecek ve iyileştirilecek. NSR Müdürlüğü, daha önce kış aylarında hiç geçilmemiş olan Kuzey Denizi Rotası’nın doğu kesiminde açık deniz ve suyun derinliğine ilişkin batimetrik araştırmalar yapıyor ve buz kalınlığı, buz hareketleri gibi koşulları inceliyor. NSR Müdürlüğü ayrıca Utrenniy terminali ve Ob Körfezi’nde yer alan Sabetta Limanında kıyıya yakın yerlerde tesisler inşa etmeye devam ediyor.

Last year, buoys equipped with automatic identification stations were installed along the NSR. Their operation will be analyzed and improved. The NSR Directorate conducts offshore and bathymetric surveys and studies ice conditions (ice thickness and movement) in the eastern section of the Northern Sea Route, which has never been crossed in winter before. The Directorate also builds onshore facilities for the Utrenniy terminal and in Sabetta, a sea port in the Gulf of Ob.