Rosatom, mart ayı sonunda Murmansk’ta düzenlenen Uluslararası Arktik Forumu’nun ortak organizatörü ve aktif katılımcısı olarak önemli bir rol oynadı. Rusya, tüm mevcut kaynakları kullanarak Kuzey Deniz Rotası (NSR) üzerinden kargo sevkiyatlarını önemli ölçüde artırmayı hedefliyor. NSR altyapı operatörü ve dünyanın tek nükleer buzkıran filosunun sahibi olarak Rosatom, bu çabaların merkezinde yer alıyor.
Bu yıl, Rusya’nın, ülkenin kuzeyindeki denizleri üzerinden Çin’e bir deniz geçişi için belgelenmiş ilk teklife kadar uzanan NSR’yi keşfetmesinin 500. yıl dönümü. Rosatom, NSR’de yıl boyunca seyrüseferi gerçeğe dönüştürmek için çalışıyor.
Rus nükleer şirketi, Rusya’nın kuzeybatı limanlarını Uzak Doğu’ya bağlayan deniz yolları geliştiriyor. Daha önce Büyük Kuzey Deniz Rotası olarak adlandırılan bu yollar, forumda Transarktik Koridoru olarak adlandırıldı. Transarktik Nakliye Koridoru için finansal, ekonomik ve operasyonel modellerin 1 Ağustos’a kadar onaylanması planlanıyor.
Küresel iklim eğilimlerine rağmen, bilim insanları Arktik Okyanusu’ndaki buz koşullarının en az 2050 yılına kadar yılın büyük bölümünde buzkıran gemisi refakati gerektireceğini öngörüyor. Rusya, bu koşullarda yıl boyunca NSR seyrüseferini sağlamak için dünyanın en güçlü nükleer enerjili buzkıran filosuna güveniyor. Buzkıran gemileri Arktik topluluklarına, bölgedeki sanayi projelerine ve dünyanın dört bir tarafından ortaklara kargo teslimatı yapılmasını sağlıyor. Rosatom’un tahminlerine göre yük trafiği artamaya devam edeceğinden daha fazla buzkıran gemisine ihtiyaç duyulacak.
37,9 milyon ton
2024’te NSR yük trafiği
Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, forumda yaptığı konuşmada, “Geçtiğimiz yılın rekoru 38 milyon tonun biraz altındaydı, ancak Arktik bölgesini geliştiren ortaklarımız yüz milyonlarca tona hazırlanmamız gerektiğini söylüyor. Şu anda, bugünün ihtiyaçlarını karşılamak için 11 buzkıran gemisine ihtiyacımız var ve sekiz tanesi nükleer enerjiyle çalışan bu gemilere sahibiz. Şimdi yeni bir seviyeye çıkarak, 100-150 milyon ton ve 10-11 buzkıran gemisi yerine 15-17 buzkıran gemisi planlamalıyız. Bu, daha fazlasını inşa etmemiz gerektiği anlamına geliyor” dedi.
2024 yılında ayrıca NSR güzergahında 92 transit sefer yapılarak rekor kırıldı ve 3 milyon tondan fazla kargo taşındı; bu, 2023 yılına kıyasla yaklaşık %50’lik bir artış anlamına geliyor.
3 milyon ton
2024 yılında NSR transit trafiği
Rosatom uluslararası ortaklarla iş birliğini genişletiyor. Rosatom’un Arktika özel temsilcisi Vladimir Panov’un forumda söylediği gibi, Rusya’nın NSR’de Çin ve Hindistan ile iş birliği sistemsel hale geldi. Panov, “Geçen yıl, Kuzey Denizi Rotası’ndaki uluslararası iş birliğini kökten değiştirdi. Rusya Devlet Başkanı’nın talimatı ve Dışişleri Bakanlığı’nın desteğiyle Çin ve Hindistan ile üst düzey hükümetler arası ortaklıklar kuruldu. Bu artık yapılandırılmış bir çaba ve bundan sonra da devam edecek” ifadelerini kullandı.
Çinli bir lojistik firmasının temsilcisi, şirketlerinin 2023’te 8, 2024’te ise 13 NSR seferi yaparak 20 bin TEU’nun üzerinde yük taşıdığını bildirdi.
2024 yılında, Arkhangelsk üzerinden Çin limanları ile Moskova lojistik merkezleri arasında çok araçlı taşımacılık sağlayan yeni bir Arctic Express No. 1 hizmeti başlatıldı. 2025 yılında Arkhangelsk, bu hizmet kapsamında 20 sefer ve 10 gemi uğrağı beklerken, yıl içinde Murmansk ve Pevek’e rota genişletmeleri planlanıyor.
Çinli lojistik firması temsilcisine göre, Arc7 sınıfı konteyner gemilerinin inşası, uzayan sefer sezonları ve daha derin limanlar sayesinde konteyner sevkiyatları daha da artacak.
Rusya bu talepleri karşılıyor. Örneğin, Murmansk bölge hükümeti derin deniz balıkçı limanının bir kısmını konteyner teslimatı için dönüştürmeyi değerlendiriyor.
“Belarus, Çin, BAE ve diğer ülkelerdeki ortaklarımız, Arktik ulaşım altyapısının geliştirilmesine güçlü ilgi gösterdiler.”
Vladimir Putin
Rusya Devlet Başkanı
Rusya’nın Arktik deniz taşımacılığı kapasitesinin artırılmasına önemli ölçüde odaklanılıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, forumda, “Yeni gemiler satın alıp hizmete sokmak, küresel üreticilerle ortaklıkları desteklemek ve Rusya’nın gemi inşa endüstrisini stratejik talepleri karşılayacak şekilde yeniden düzenlemek için tüm cephelerde harekete geçmeliyiz” dedi. Putin ayrıca, uluslararası operatörleri Rus nakliye şirketlerine sadece finansal olarak değil, aynı zamanda teknoloji ve filo katkıları yoluyla da yatırım yapmaya davet etti. Putin, “Belarus, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve diğer ülkelerdeki ortaklarımız Arktik nakliye altyapısını geliştirmeye güçlü bir ilgi gösterdi. Bu, önemli iş fırsatları sunuyor” diye konuştu.
