
Kırgızistan için izotoplar
içindekilere geri dönRosatom, mayıs ayı ortasında, IAEA programı kapsamında Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’teki Ulusal Onkoloji ve Hematoloji Merkezi’ne (NCOH) teknesyum-99m jeneratörleri ve beraberinde ‘soğuk kitler’in düzenli teslimatlarına başladı. Bu teslimatlar, Kırgızistan sakinlerine çeşitli kanser hastalıkları, kalp hastalıkları, endokrin bozuklukları ve daha önce yurt dışına seyahat gerektiren diğer durumlar için teşhis hizmetlerine yerel erişim sağlayacak.
Daha fazla hayat kurtarıldı
Rosatom’un araştırma bölümüne bağlı V/O Izotop, IAEA’nın, Kırgızistan’da Nükleer Tıbbın Restorasyonu teknik iş birliği programı ve IAEA Umut Işınları girişimi kapsamında başlattığı ulusal bir projenin parçası olarak Karpov Fiziksel Kimya Enstitüsü’nde üretilen ilk teknesyum jeneratörünü ve bir ‘soğuk kiti’ teslim etti. V/O Izotop CEO’su Maxim Kushnarev, “Kırgızistan ile nükleer tıp alanında iş birliğinin geliştirilmesi, gelişmiş teknolojileri ve teşhis prosedürlerini daha erişilebilir hale getirme yönündeki bir adımdır. Birlikte hasta sonuçlarını iyileştirebilir ve kanserden kaynaklanan ölümleri azaltabiliriz” dedi.
GT-5K tipi jeneratörler, nükleer tıpta en yaygın kullanılan radyoizotoplardan biri olan teknesyum-99m üretir. Çeşitli hastalıkları tespit etmek için tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi (SPECT) tanı prosedürlerinin %80’inde kullanılır. SPECT, tiroid, kalp, kemik dokusu ve diğer organların yüksek kalitede görüntülenmesini sağlar. Tümörler, metastazlar ve diğer patolojik değişiklikler erken evrelerde bile açıkça görülebilir hale gelir. Doğru tespit, doktorların kesin teşhisler koymasını ve daha etkili tedaviler yapmasını sağlar. Rosatom, IAEA, Kırgız doktorlar ve yetkililer arasındaki bu iş birliğinin bir sonucu olarak, Kırgızistan’daki daha fazla insan hem zamandan hem de paradan tasarruf ederken sağlıklarını ve hayatlarını koruyacak. Bu gelişmelerden önce, yerel halk SPECT taramaları için Türkiye, Rusya veya Kazakistan’a seyahat etmek zorundaydı; bu da herkesin karşılayamayacağı bir yolculuktu.
Ulusal Onkoloji ve Hematoloji Merkezi’ndeki Nükleer Tıp Bölümü Başkanı Gulnara Ryspaeva, “UAEA himayesinde Rosatom ile iş birliği, Kırgızistan’ın nükleer tıp altyapısının geliştirilmesinde önemli bir adım ve ülkenin sağlık sistemi için bir dönüm noktası olacak. Rus uzmanlar, iki yıldan uzun süredir bölümde klinik operasyonların başlatılması ve kurulması konusunda bize destek oldu. Bu, Rusya ve Kırgızistan arasında nükleer tıp alanında daha fazla iş birliğini etkileyecek ve nihayetinde erken teşhiste daha iyi sonuçlara, tedavi etkinliğinin artmasına ve kanser hastalarında daha yüksek hayatta kalma oranına yol açacak” ifadelerini kullandı.
Proje nasıl başladı?
NCOH’deki Nükleer Tıp Bölümü 2017 yılında kuruldu. Bölüm için SPECT tarayıcısı dahil olmak üzere IAEA destekli ekipman teslimatı aynı yıl başladı.
Rosatom, 2022 yılından bu yana Nükleer Tıp Bölümü’nü faaliyete geçirmek için NCOH’ye teknoloji desteği sağlıyor. Rosatom’un inşaat teknolojileri bölümündeki çalışanlar, IAEA uzman misyonunun bir parçası olarak SPECT bölümünü sıhhi ve epidemiyolojik denetimlere hazırlamaya ve Kırgız düzenleyici makamlarından radyasyon güvenliği ve radyoaktif malzemeler lisansı almaya yardımcı oldu.
2023 yılında, V/O Izotop NCOH’a ilk teknesyum-99m jeneratörü ve soğuk kitlerini bedelsiz olarak teslim etti. Bu, bölüm personelinin doz hesaplaması, teknesyum-99m radyofarmasötiklerinin hazırlanması ve radyasyon güvenliği yönetmeliklerine uyum konusunda eğitilmesi için gerekliydi.
2024 yılında, Rosatom’un inşaat teknolojileri bölümünün desteğiyle Nükleer Tıp Bölümü açıldı. Bu yılın mayıs ayının ortasında, bölüm düzenli klinik operasyonlara başladı ve Moskova’daki Hertsen Onkoloji Araştırma Enstitüsü’nden radyoloji doktorlarının rehberliğinde yaklaşık 100 hastaya SPECT sintigrafisi uyguladı.
Sırada ne var?
V/O Izotop, mevcut IAEA sözleşmesi kapsamında 16 ay boyunca teknesyum jeneratörleri ve soğuk kitler teslim etmeye devam edecek. Bu süre zarfında NCOH, 32 teknesyum-99m jeneratörü ve bunlar için 23 soğuk kit alacak. V/O Izotop Tıbbi İzotoplar Müdürü Elena Yeryomina, “Kesintisiz teknesyum-99m jeneratörleri tedariki ve devam eden iş birliği, NCOH Nükleer Tıp Bölümü’nün sürdürülebilir çalışmasını sağlayacak” dedi.