«Rosatom» mashinasozlik bo‘linmasiga qarashli «Petrozavodskmash» korxonasi 8-iyun kuni 65 yoshga to‘ladi. U dastlab sellyuloza-qog‘oz sanoati uchun uskunalar ishlab chiqarishdan ish boshlagan bo‘lsa, bugungi kunda butun dunyo bo‘ylab atom elektr stansiyalari uchun raqamli va robotlashtirilgan texnologiyalarni joriy etgan holda murakkab, katta o‘lchamli qurilmalarni ishlab chiqarmoqda.
Korxona poydevorining birinchi toshi 1960-yilda Kareliya Respublikasining 40 yilligi kuni qo‘yilgan. Uni texnikaning so‘nggi yutuqlari asosida yaratishgan – korxonaga o‘sha paytdagi eng zamonaviy dastgohlar o‘rnatilgan. 1970-yilda dasturiy boshqaruvli dastlabki stanoklar paydo bo‘lgan, 1972-yilda esa (o‘sha paytda bu deyarli fantastikadek tuyulgan) ishlab chiqarish jarayonlarini boshqarish uchun hisoblash texnikasi joriy etila boshlangan. 1984-yilda zavodda Kareliyadagi birinchi shaxsiy kompyuter paydo bo‘lgan.
150 ta yirik
2010-yildan beri «Petrozavodskmash» AES uchun uskunalar ishlab chiqardi
1980-yillarda korxonada murakkab, yirik tonnajli neft-kimyo uskunalari ishlab chiqarilardi. Eng katta rektifikatsiya kolonnasining uzunligi 93 metr, og‘irligi esa 610 tonnani tashkil etgan edi. Kosmik sanoat uchun ham ish olib borildi – «Buran» kosmik kemasining noyob start minbari uchun metall konstruksiyalar yaratildi.
2010-yilda Petrozavodskmash «Rosatom»ning mashinasozlik bo‘linmasiga qo‘shildi. Korxonaning yuqori darajadagi texnik jihozlanishi va mutaxassislarning malakasi atom sanoati ehtiyojlariga tezda moslashishga imkon berdi.
«Petrozavodskmash» AES reaktor zallari uchun birinchi va ikkinchi xavfsizlik darajasidagi uskunalarni ishlab chiqarmoqda: bosh sirkulyatsion nasos agregatlari (BSNA) korpuslari, bosh sirkulyatsion quvurlar (BSQ).
Bosim tovonlari, bug‘ generatorlari kollektorlari va atom reaktori xavfsizlik tizimlarining sig‘imlari. «Rosatom» tarkibiga kirganidan buyon zavod atom elektr stansiyalari uchun 150 ta yirik uskunani ishlab chiqardi: 70 dan ortiq GCNA korpuslari, reaktor faol zonasini favqulodda sovutish tizimlari uchun 36 ta sig‘im, faol zonani passiv to‘ldirish tizimlari uchun 32 ta sig‘im, asosiy sirkulyatsion quvurlar (GCT) uchun 16 ta to‘plam va umumiy og‘irligi taxminan 27,5 ming tonna bo‘lgan to‘rtta bosim kompensatori. Zavod Rossiyada atom elektr stansiyalarining GCT tugunlari uchun qoplangan bikimsiz quvurlarning yagona yetkazib beruvchisidir. Ular zavodning o‘ziga xos elektr-shlakli qoplash texnologiyasi bo‘yicha tayyorlanadi.
«Petrozavodskmash» uskunalari Rossiyadagi Novovoronej, Leningrad, Rostov va Kursk atom elektr stansiyalarida faoliyat ko‘rsatmoqda. Dunyoda esa Belarus, Hindiston, Bangladesh, Turkiya va Xitoy atom stansiyalariga o‘rnatilgan. Yaqin kelajakda navbatdagi agregatlar Kareliyadan Misr va Vengriyaga jo‘natilishi kutilmoqda.
Zavodning faxri – o‘z konstruktorlik hujjatlari asosida tayyorlanadigan quvur armaturasi bo‘limi hisoblanadi. 2016-yilda barcha armatura turlari sertifikatlangan bo‘lib, zavod ularni seriyali ishlab chiqarishni boshlagan. Korxonada uglerodli va korroziyaga chidamli po‘latlardan yasalgan ponasimon surilmalar va teskari qulflar ishlab chiqariladi. Ular ishchi muhitlar (suv, moy, bug‘ va boshqalar) oqimlarini germetik yopib, turli AES tizimlarining ishonchli ishlashini ta’minlaydi. «Petrozavodskmash» Rossiya va chet eldagi atom elektr stansiyalarini qurish va modernizatsiya qilish uchun 700 ga yaqin quvur armaturasini yetkazib bergan.
Zavod doimiy ravishda o‘z jihozlanishini va xodimlar malakasini oshirib, ish unumdorligi va sifatini yaxshilamoqda. Jumladan, bu yerda qog‘oz hujjat aylanishining bir qismi elektron ilovalar bilan almashtirildi, uskunalar holatini nazorat qilishning raqamli tizimi joriy etildi. Bashoratli tahlil tufayli uskunaning ishlashidagi muammoli joylar dastlabki bosqichlardayoq aniqlanadi va ular nosozlikka olib kelishidan avval ish rejimlari moslashtiriladi yoki buzilish manbai bo‘lgan detal almashtiriladi. Bashoratli tahlil rejali ta’mirlashdan holat bo‘yicha aniq belgilangan ta’mirlashga o‘tish imkonini beradi.
Sifatni raqamli nazorat qilish maqsadida joriy etilgan 3D-skaner payvandlash materiallari sarfini 40 foizga kamaytirdi va mahsulotlarni ishlab chiqarish jarayonini uch haftaga qisqartirdi. Raqamli yechimlar mahsulotlar logistikasini masofadan kuzatish va uskunalarni masofaviy qabul qilishni amalga oshirishga imkon beradi.
Korxona xodimlari Rossiya va chet el atom elektr stansiyalari uchun o‘n yillar davomida buyurtmalar va ish bilan ta’minlanganliklariga ishonch hosil qilishmoqda.
